.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesine Başvuran Hastaların Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Kesitsel Olarak Ölçülmesi
Sectional Measurement of the Health Literacy Levels of Patients Applicable to Malatya Training and Research Hospital
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(4):1166-75
doi: 10.5336/healthsci.2022-89346
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma ile Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesine başvuran hastaların sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesine 31 Ocak-13 Şubat 2022 tarihleri arasında başvuruda bulunan hasta ve hasta yakınlarından yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, n=364 kişidir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından 16 sorudan oluşan sosyodemografik bölüm, 17 sorudan oluşan sağlık hizmetlerini kullanma durumunu sorgulayan bölüm ve 47 maddelik Sağlık Okuryazarlığı Anketi-Avrupa Birliği (SOYA-AB) Ölçeği kullanılmıştır. Örneklem büyüklüğü, G Power 3.1 programı kullanılarak 0,21 etki büyüklüğünde, 0,05 yanılma payında, 0,95 güven düzeyinde, 0,95 evreni temsil gücüyle en az 354 olarak belirlenmiş olup, anket 364 kişi üzerinde uygulanmıştır. Bulgular: Örneklem grubunun %56,0'ı (n=204) kadın, %44,0'ı (n=160) erkeklerden oluşmaktaydı. Grubun yaş ortalaması 34,88±12,96 yıl idi. Grubun %13,5'inin genel olarak sağlık durumunu 'çok iyi' olarak tanımlarken, %8'inin (n=29) 'kötü', %1,4'ünün (n=5) 'çok kötü' olarak tanımladığı belirlenmiştir. Çalışma neticesinde katılımcıların SOYA-AB Ölçeği'ne göre sağlık okuryazarlık düzeyinin %59,62 yetersiz veya sorunlu, %40,38 yeterli veya mükemmel olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Yaptığımız çalışma sonucunda, sağlık okuryazarlık düzeyini eğitim ve gelirin artırdığı belirlenmiş olup, sağlık okuryazarlık düzeyini artırmak için sağlığın belirleyici faktörlerinde kamu otoritesinin ve sivil toplum kuruluşlarının daha fazla çaba sarf etmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sağlık; sağlık okuryazarlığı, sağlık seviyesi
Amaç: Bu çalışma ile Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesine başvuran hastaların sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesine 31 Ocak-13 Şubat 2022 tarihleri arasında başvuruda bulunan hasta ve hasta yakınlarından yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, n=364 kişidir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından 16 sorudan oluşan sosyodemografik bölüm, 17 sorudan oluşan sağlık hizmetlerini kullanma durumunu sorgulayan bölüm ve 47 maddelik Sağlık Okuryazarlığı Anketi-Avrupa Birliği (SOYA-AB) Ölçeği kullanılmıştır. Örneklem büyüklüğü, G Power 3.1 programı kullanılarak 0,21 etki büyüklüğünde, 0,05 yanılma payında, 0,95 güven düzeyinde, 0,95 evreni temsil gücüyle en az 354 olarak belirlenmiş olup, anket 364 kişi üzerinde uygulanmıştır. Bulgular: Örneklem grubunun %56,0'ı (n=204) kadın, %44,0'ı (n=160) erkeklerden oluşmaktaydı. Grubun yaş ortalaması 34,88±12,96 yıl idi. Grubun %13,5'inin genel olarak sağlık durumunu 'çok iyi' olarak tanımlarken, %8'inin (n=29) 'kötü', %1,4'ünün (n=5) 'çok kötü' olarak tanımladığı belirlenmiştir. Çalışma neticesinde katılımcıların SOYA-AB Ölçeği'ne göre sağlık okuryazarlık düzeyinin %59,62 yetersiz veya sorunlu, %40,38 yeterli veya mükemmel olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Yaptığımız çalışma sonucunda, sağlık okuryazarlık düzeyini eğitim ve gelirin artırdığı belirlenmiş olup, sağlık okuryazarlık düzeyini artırmak için sağlığın belirleyici faktörlerinde kamu otoritesinin ve sivil toplum kuruluşlarının daha fazla çaba sarf etmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sağlık; sağlık okuryazarlığı, sağlık seviyesi
ABSTRACT
Objective: With this study, it was aimed to determine the health literacy levels of the patients who applied to Malatya Training and Research Hospital. Material and Methods: This study was carried out on patients and their relatives who applied to Malatya Training and Research Hospital between January 31, and February 13, 2022. The research sample is n=364 people. As a data collection tool, the researchers used the socio-demographic section consisting of 16 questions, the section questioning the use of health services consisting of 17 questions, and the Health Literacy Survey-European Union (HLSEU) Scale with 47 items. The sample size was determined to be at least 354 with an effect size of 0.21, a margin of error of 0.05, a confidence level of 0.95, a population representation of 0.95 using the G Power 3.1 program, and the survey was applied to 364 people. Results: 56.0% (n=204) of the sample group were female and 44.0% (n=160) was male. The mean age of the group was 34.88±12.96. While 13.5% of the group defined their general health status as 'very good', 8% (n=29) defined it as 'poor' and 1.4% (n=5) as 'very bad'. As a result of the study, it was determined that the participants had insufficient or problematic health literacy level of 59.62%, adequate or excellent health literacy level of 40.38% according to the HLS-EU Scale. Conclusion: As a result of our study, it has been determined that education and income increase the level of health literacy, and it has been concluded that public authorities and non-governmental organizations should make more efforts in determining the determinants of health in order to increase the level of health literacy.
Keywords: Health; health literacy; level of health
Objective: With this study, it was aimed to determine the health literacy levels of the patients who applied to Malatya Training and Research Hospital. Material and Methods: This study was carried out on patients and their relatives who applied to Malatya Training and Research Hospital between January 31, and February 13, 2022. The research sample is n=364 people. As a data collection tool, the researchers used the socio-demographic section consisting of 16 questions, the section questioning the use of health services consisting of 17 questions, and the Health Literacy Survey-European Union (HLSEU) Scale with 47 items. The sample size was determined to be at least 354 with an effect size of 0.21, a margin of error of 0.05, a confidence level of 0.95, a population representation of 0.95 using the G Power 3.1 program, and the survey was applied to 364 people. Results: 56.0% (n=204) of the sample group were female and 44.0% (n=160) was male. The mean age of the group was 34.88±12.96. While 13.5% of the group defined their general health status as 'very good', 8% (n=29) defined it as 'poor' and 1.4% (n=5) as 'very bad'. As a result of the study, it was determined that the participants had insufficient or problematic health literacy level of 59.62%, adequate or excellent health literacy level of 40.38% according to the HLS-EU Scale. Conclusion: As a result of our study, it has been determined that education and income increase the level of health literacy, and it has been concluded that public authorities and non-governmental organizations should make more efforts in determining the determinants of health in order to increase the level of health literacy.
Keywords: Health; health literacy; level of health
REFERANSLAR:
- Çopurlar CK, Kartal M. Sağlık okuryazarlığı nedir? Nasıl değerlendirilir? Neden önemli? [What is health literacy? How to measure it? Why is it important?]. TJFM&PC. 2016;10(1):42-7. [Link]
- İkiışık H, Turan G, Kutay F, Sever F, Keskin SN, Güdek H, et al. Üçüncü basamak sağlık kuruluşuna başvuran hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyinin incelenmesi [Investigation of health literacy level of patients who admitted to a tertiary training and research hospital]. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2020;73(3):247-52. [Crossref]
- Bükecik N, Adana F. Hastane çalışanlarının sağlık okuryazarlık düzeyleri ve ilişkili faktörler: Konya ili örneği [Health literacy and related factors in hospital staff: example of Konya province]. Caucasian Journal of Science. 2021;8(1):1-13. [Link]
- HLS-EU Consortium. Comparative report on health literacy in eight EU member states. The European Health Literacy Project 2009-2012. Maastricht: HLS-EU Consortium; 2012. [Link]
- Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Soc Sci Med. 2008;67(12):2072-8. [Crossref] [PubMed]
- Maniaci MJ, Heckman MG, Dawson NL. Functional health literacy and understanding of medications at discharge. Mayo Clin Proc. 2008;83(5):554-8. [Crossref] [PubMed]
- Davis TC, Long SW, Jackson RH, Mayeaux EJ, George RB, Murphy PW, et al. Rapid estimate of adult literacy in medicine: a shortened screening instrument. Fam Med. 1993;25(6):391-5. [PubMed]
- Parker RM, Baker DW, Williams MV, Nurss JR. The test of functional health literacy in adults: a new instrument for measuring patients'literacy skills. J Gen Intern Med. 1995;10(10):537-41. [Crossref] [PubMed]
- Weiss BD, Mays MZ, Martz W, Castro KM, DeWalt DA, Pignone MP, et al. Quick assessment of literacy in primary care: the newest vital sign. Ann Fam Med. 2005;3(6):514-22. Erratum in: Ann Fam Med. 2006;4(1):83. [PubMed] [PMC]
- Mayer GG, Villaire M. Health Literacy in Primary Care: A Clinician's Guide. Vol. 130. 1st ed. New York: Springer Publishing Company; 2007.
- Sørensen K, Van den Broucke S, Pelikan JM, Fullam J, Doyle G, Slonska Z, et al; HLS-EU Consortium. Measuring health literacy in populations: illuminating the design and development process of the European Health Literacy Survey Questionnaire (HLS-EU-Q). BMC Public Health. 2013;13:948. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Durusu-Tanrıöver M, Yıldırım HH, Demiray-Ready FN, Çakır B, Akalın HE. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. 1. Baskı. Ankara: Sağlık-Sen Yayınları; 2014. [Link]
- Deniz S, Oğuzöncül AF. Assessment of health literacy level in Akcadag, Malatya, Turkey. Firat Med J. 2020;25(1):5-13. [Link]
- Berkman ND, Davis TC, McCormack L. Health literacy: what is it? J Health Commun. 2010;15 Suppl 2:9-19. [Crossref] [PubMed]
- Serper M, Patzer RE, Curtis LM, Smith SG, O'Conor R, Baker DW, et al. Health literacy, cognitive ability, and functional health status among older adults. Health Serv Res. 2014;49(4):1249-67. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Deniz S, Bentli R, Kalkanlı MT, Fırıncı B, Yalınız F, Demir E, et al. Malatya ilinde çalışan öğretmenlerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi [Determination of health literacy levels and related factors of teachers working in Malatya]. Sakarya Tıp Dergisi. 2020;10(1):28-36. [Crossref]
- Kendir C, Akkaya K, Arslantaş İ, Kartal M. Dokuz Eylül Üniversitesi, tıp ve hemşirelik fakültelerine başvuran öğrencilerin, sağlık okuryazarlık düzeyi [Health literacy of students who applied to medical and nursing faculty in Dokuz Eylul University]. TJFMPC. 2017;11(3):144-51. [Link]
- Doyle G, Cafferkey K, Fullam J. The European health literacy survey: results from Ireland. Dublin: University College; 2012. Cited: February 5, 2022. Available from: [Link]
- Braun RT, Hanoch Y, Barnes AJ. Tobacco use and health insurance literacy among vulnerable populations: implications for health reform. BMC Health Serv Res. 2017;17(1):729. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Özaydın U, Can MF, Yılmaz S. Bireylerde bazı sağlık okuryazarlığı tutum ve davranışları: Hatay ili örneği [Certain health literacy attitude and behaviors in individuals: an example for Hatay]. Smyrna Tıp Dergisi. 2018:34-41. [Link]
.: İşlem Listesi