.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Yoğun Bakım Hemşirelerinin Ölmekte Olan Hastaya Bakım Vermeye İlişkin Deneyimleri Nasıldır: Nitel Bir Çalışma
How Are the Experiences of Intensive Care Nurses Toward Caring for Dying Patient: A Qualitative Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2022;14(3):886-95
doi: 10.5336/nurses.2021-86811
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, yoğun bakım hemşirelerinin ölmekte olan hastaya bakım vermeye ilişkin deneyimlerini derinlemesine incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Nitel araştırma desenlerinden örnek olay çalışması yöntemiyle 2019 Mart-Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubuna, bir devlet hastanesinin genel yoğun bakım ünitesinde çalışan 16 hemşire alınmıştır. Örneklem seçiminde, amaçlı örnekleme yöntemi olan yoğun örnekleme tekniğinden yararlanılmış ve örneklem büyüklüğünü 11 hemşire oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış form kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde, tümevarımsal içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Bulgular: Görüşmeden elde edilen veriler, ölmekte olan hastaya bakım verirken hemşirelerin; ölmekte olan hastaya bakım vermeye ilişkin algıları, bakım verme durumuna ilişkin ürettikleri metaforlar, iyi hissettikleri ve doyum sağladıkları anlar, kötü hissettikleri durumlar, ölümle karşılaştıklarında hissettikleri duygular, baş etme yöntemleri ve ölmekte olan hastaların son zamanlarını huzurlu, saygın ve onurlu bir şekilde sürdürmeleri için hemşirelere verdikleri öneriler olmak üzere 7 başlık altında incelenmiştir. Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen bulgular, yoğun bakım hemşirelerinin ölmekte olan hastalara profesyonelce, onlar ölmeyecekmiş gibi eşit ve kaliteli bakım sağlamalarının yanında; onlara bakım vermeyi emek ve malzeme israfı olarak da düşünüp daha az, daha özensiz ve daha geç bakım verdiklerini göstermiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, ölmekte olan hastalara bakım vermeye yönelik olumlu ya da olumsuz tutumlarına ilişkin farkındalık kazandıran programlar oluşturulması ve ölümle ilgili profesyonel eğitimlerin verilmesi önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik; yoğun bakım; ölüm; ölmekte olan bireye bakım
Amaç: Bu çalışma, yoğun bakım hemşirelerinin ölmekte olan hastaya bakım vermeye ilişkin deneyimlerini derinlemesine incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Nitel araştırma desenlerinden örnek olay çalışması yöntemiyle 2019 Mart-Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubuna, bir devlet hastanesinin genel yoğun bakım ünitesinde çalışan 16 hemşire alınmıştır. Örneklem seçiminde, amaçlı örnekleme yöntemi olan yoğun örnekleme tekniğinden yararlanılmış ve örneklem büyüklüğünü 11 hemşire oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış form kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde, tümevarımsal içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Bulgular: Görüşmeden elde edilen veriler, ölmekte olan hastaya bakım verirken hemşirelerin; ölmekte olan hastaya bakım vermeye ilişkin algıları, bakım verme durumuna ilişkin ürettikleri metaforlar, iyi hissettikleri ve doyum sağladıkları anlar, kötü hissettikleri durumlar, ölümle karşılaştıklarında hissettikleri duygular, baş etme yöntemleri ve ölmekte olan hastaların son zamanlarını huzurlu, saygın ve onurlu bir şekilde sürdürmeleri için hemşirelere verdikleri öneriler olmak üzere 7 başlık altında incelenmiştir. Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen bulgular, yoğun bakım hemşirelerinin ölmekte olan hastalara profesyonelce, onlar ölmeyecekmiş gibi eşit ve kaliteli bakım sağlamalarının yanında; onlara bakım vermeyi emek ve malzeme israfı olarak da düşünüp daha az, daha özensiz ve daha geç bakım verdiklerini göstermiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, ölmekte olan hastalara bakım vermeye yönelik olumlu ya da olumsuz tutumlarına ilişkin farkındalık kazandıran programlar oluşturulması ve ölümle ilgili profesyonel eğitimlerin verilmesi önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik; yoğun bakım; ölüm; ölmekte olan bireye bakım
ABSTRACT
Objective: This study was conducted for the purpose of determining the experience of intensive care nurses toward caring for dying patients in depth. Material and Methods: A total of 16 nurses working in the general intensive care unit of a state hospital were included in the study group of the research, which was conducted with the case study method, one of the qualitative research designs in MarchMay 2019. The intense sampling technique, which is a purposive sampling method, was used in the selection of the sample, and the sample consisted of 11 nurses. A semi-structured form was used in data collection. Obtained data was evaluated using an inductive content analysis technique. Results: The data obtained from the interviews with nurses toward caring for dying patients were examined under seven headings: Their perceptions of caring for the dying patients, the metaphors they produced about the caregiving situation, the moments when they felt good and satisfied, the situations they felt bad, the emotions they felt when they faced death, their coping methods, and recommendations given to nurses, for dying patients to enable them living their last moments in a peaceful, respectable, and dignified manner. Conclusion: The outcomes of this study show that intensive care nurses not only provide equal and high quality care to professionally, as if they will not die; but also consider caring for them as a waste of work and materials therefore they care less, inelaborate and lately for dying patients. According to the results obtained from the research, creating programs that raise awareness about positive or negative attitudes towards caring for dying patients and provide professional training about dealing with the death concept is recommended.
Keywords: Nursing; intensive care; death; caring for dying patient
Objective: This study was conducted for the purpose of determining the experience of intensive care nurses toward caring for dying patients in depth. Material and Methods: A total of 16 nurses working in the general intensive care unit of a state hospital were included in the study group of the research, which was conducted with the case study method, one of the qualitative research designs in MarchMay 2019. The intense sampling technique, which is a purposive sampling method, was used in the selection of the sample, and the sample consisted of 11 nurses. A semi-structured form was used in data collection. Obtained data was evaluated using an inductive content analysis technique. Results: The data obtained from the interviews with nurses toward caring for dying patients were examined under seven headings: Their perceptions of caring for the dying patients, the metaphors they produced about the caregiving situation, the moments when they felt good and satisfied, the situations they felt bad, the emotions they felt when they faced death, their coping methods, and recommendations given to nurses, for dying patients to enable them living their last moments in a peaceful, respectable, and dignified manner. Conclusion: The outcomes of this study show that intensive care nurses not only provide equal and high quality care to professionally, as if they will not die; but also consider caring for them as a waste of work and materials therefore they care less, inelaborate and lately for dying patients. According to the results obtained from the research, creating programs that raise awareness about positive or negative attitudes towards caring for dying patients and provide professional training about dealing with the death concept is recommended.
Keywords: Nursing; intensive care; death; caring for dying patient
REFERANSLAR:
- Demir Y. Ölüm ve ölümü yaklaşan hastanın bakımı. Ay FA, editör. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. 7. baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2010. p.697-722.
- Terzi B, Kaya N. Yoğun bakım hastasında hemşirelik bakımı [Nursing care of critically ill patients]. Yoğun Bakım Dergisi. 2011;1:21-5. [Link]
- Çelik S, Altun Uğraş G, Durdu S, Kubaş M, Aksoy G. Critical care nurse's knowledge for care of deceased adult patients in an intensive care unit. Australian Journal of Advanced Nursing. 2008;26(1):53-8. [Link]
- Keser Özcan N. Ölüm ve ölümü yaklaşan bireyin bakımı. Akça Ay F, editör. Temel Hemşirelik: Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar. 1.baskı. İstanbul: Medikal Yayıncılık; 2007. p.119-25.
- Roman EM, Sorribes E, Ezquerro O. Nurses' attitudes to terminally ill patients. Journal of Advanced Nursing. 2001;34(3):338-45. [Crossref] [PubMed]
- Koku F, Ateş M. Terminal dönem hasta bakımının niteliğini geliştirmede hemşirelerin ölüme ilişkin deneyim ve tutumları [Experience and attitude toward death in nurses who give terminal stage patient care]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2016;2(3):99-104. [Link]
- Menekli T, Fadıloğlu Ç. Hemşirelerin ölüm algısının ve etkileyen faktörlerin incelenmesi [Examination perception death and affecting fac tors of nursing]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(4):222-9. [Link]
- Öz F. Kayıp, ölüm ve yas süreci. Sağlık Alanında Temel Kavramlar. 2. baskı. Ankara: İmaj İç ve Dış Ticaret; 2004. p.276-317.
- Ay MA. Hemşirelerin ölüm, ölümcül hasta ve ötenaziye ilişkin tutumları [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2013. Erişim tarihi: 19.08.2021 [Link]
- Cherlin E, Schulman-Green D, McCorkle R, Johnson-Hurzeler R, Bradley E. Family perceptions of clinicians' outstanding practices in end-of-life care. J Palliat Care. 2004;20(2): 113-6. [Crossref] [PubMed]
- Mok E, Chiu PC. Nurse-patient relationships in palliative care. Journal of Advanced Nursing. 2004;48(5):475-83. [Crossref] [PubMed]
- Ceyhan Ö, Özen B, Zincir H, Şimşek N, Başaran M. How intensive care nurses perceive good death. Death Stud. 2018;42(10): 667-72. [Crossref] [PubMed]
- Gülseren Ş, Karaduman E, Kültür S. Hemşire ve teknisyenlerde tükenmişlik sendromu ve depresif belirti düzeyi [Burnout syndrome and depressive symptoms in nurses and technicians]. Kriz Dergisi. 2000;8(1):27-38. [Crossref]
- Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 11. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2018.
- Hatch JA. Doing Qualitative Research in Education Settings. 2nd ed. America: State University of New York Press; 2002. [Link]
- Efstathiou N, Walker W. Intensive care nurses' experiences of providing end-of-life care after treatment withdrawal: a qualitative study. J Clin Nurs. 2014;23(21-22):3188-96. [Crossref] [PubMed]
- Goddard C, Stewart F, Thompson G, Hall S. Providing end-of-life care in care homes for older people: a qualitative study of the views of care home staff and community nurses. J Appl Gerontol. 2013;32(1):76-95. [Crossref] [PubMed]
- Tawney JW, Gast DL. Single-Subject Research in Special Education. 1st ed. Columbus: Merrill; 1984.
- Miles MB, Huberman AM. Qualitative Data Analysis. 2nd ed. Thousand Oaks: Sage; 1994. [Link]
- Abdel-Khalek AM, Al-Kandari Y. Death anxiety in Kuwaiti middle-aged personnel. Omega (Westport). 2007;55(4):297-310. [Crossref] [PubMed]
- Ünsal S. Yoğun bakım hemşirelerinin ölüm hakkındaki düşünceleri ve yaşadıkları anksiyetenin karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Haliç Üniversitesi; 2008. Erişim tarihi: 19.08.2021 [Link]
- Kabalak AA, Öztürk H, Çağıl H. Yaşam sonu bakım organizasyonu; palyatif bakım [End of life care organization; palliative care]. Yoğun Bakım Dergisi. 2013;11(2):56-70. [Link]
- Terzioğlu F, Uslu Şahan F, Boztepe H. Palliative care to the cancer patient: Turkish nurses' perspectives. Journal of Palliative Care Medicine. 2015;5(S5):1-5. [Crossref]
- Kale E, Çiçek Ü. Hemşirelerin kendi mesleklerine ilişkin metafor algıları [Metaphor perceptions of nurses about their own profession]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2015;3(2):142-51. [Link]
- Akyol A. Yetişkinde ölüm süreci ve hemşirelik bakımı [Death process in adult and nursing care]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2010;26(3):59-72. [Link]
- Elçigil A. Palyatif bakım hemşireliği [Palliative care nursing]. Gülhane Medical Journal. 2012;54(4):329-34. [Link]
- Dong F, Zheng R, Chen X, Wang Y, Zhou H, Sun R. Caring for dying cancer patients in the Chinese cultural context: A qualitative study from the perspectives of physicians and nurses. Eur J Oncol Nurs. 2016;21:189-96. [Crossref] [PubMed]
- Temelli G. Palyatif bakım veren hemşirelerin ölüme ilişkin algısı ve palyatif bakım uygulamaları [Yüksek Lisans Tezi]. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi; 2018. Erişim tarihi: 19.08.2021. [Link]
- Andersson E, Salickiene Z, Rosengren K. To be involved - A qualitative study of nurses' experiences of caring for dying patients. Nurse Educ Today. 2016;38:144-9. [Crossref] [PubMed]
- Özdemir Z, Şenol SÇ. Terminal dönemde olan hastanın bakımı [Care of the patient who is in terminal period: Review]. Journal Nursing Science. 2011;3(2):81-8. [Link]
- Şahin M, Demirkıran F, Adana F. Hemşirelik öğrencilerinde ölüm kaygısı, ölmekte olan bireye bakım verme isteği ve etkileyen faktörler [Nursing students' death anxiety, influencing factors and request of caring for dying people]. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2016;7(3):135-41. [Link]
- Yılmaz E, Vermişli S. Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin ölüme ve ölmekte olan bireye bakım vermeye ilişkin tutumları [Attitudes of nurses who work in intensive care units towards death and caring for dying people]. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015;2(2):41-6. [Link]
- Mallory JL. The impact of a palliative care educational component on attitudes toward care of the dying in undergraduate nursing students. J Prof Nurs. 2003;19(5):305-12. [Crossref] [PubMed]
- Guo Q, Jacelon CS. An integrative review of dignity in end-of-life care. Palliat Med. 2014; 28(7):931-40. [Crossref] [PubMed]
- Kongsuwan W. Thai nurses' experience of caring for persons who had a peaceful death in intensive care units. Nurs Sci Q. 2011;24(4): 377-84. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi