.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Türkiye'de 2000-2020 Yılları Arasında Hemşirelik Alanında Afet Konusunda Yapılan Tezlerin İncelenmesi
Review of Theses in the Field of Nursing on Disasters Conducted in Turkey between the years 2000 and 2020
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2021;13(4):851-7
doi: 10.5336/nurses.2020-80070
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, Türkiye'de 2000-2020 yılları arasında hemşirelik alanında afet konusuyla ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada nitel tasarım kullanılmıştır. Ulusal Tez Merkezinde yer alan lisansüstü tezler 1-7 Ekim 2020 tarihleri arasında 'afet' anahtar kelimesiyle taranmıştır. Sağlık Bilimleri Enstitüsüne kayıtlı 46.313 teze ulaşılmış ve araştırma kriterlerini karşılayan 12 tez araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen tezler veri toplama araçlarına, çalışma gruplarına, anabilim dallarına ve türlerine göre incelenmiştir. Tezlerin sonuçları ve önerileri bakımından temalar oluşturulmuş ve temalar bakımından değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya dâhil edilen tezlerin 9'u yüksek lisans, 3'ü doktora tezidir. Hemşirelik alanında afet konusuyla ilgili yapılan tezlerin %75'i yüksek lisans tezi olarak 2011- 2020 yılları arasında yapıldığı belirlenmiştir. Tezlerin %58,3'ünün 151- 500 kişilik örneklem gruplarında ve hemşirelerle gerçekleştirildiği saptanmıştır. Sonuç: Araştırma sonucunda afet konulu tezlerin büyük çoğunluğunun tanımlayıcı çalışmalara yoğunlaştığı, afetlere yönelik bilgi düzeyini artırmaya ve toplum temelli farkındalık oluşturmaya yönelik deneysel çalışmaların geri planda kaldığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Afetler; akademik tezler; hemşirelik; lisansüstü
Amaç: Bu çalışmada, Türkiye'de 2000-2020 yılları arasında hemşirelik alanında afet konusuyla ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada nitel tasarım kullanılmıştır. Ulusal Tez Merkezinde yer alan lisansüstü tezler 1-7 Ekim 2020 tarihleri arasında 'afet' anahtar kelimesiyle taranmıştır. Sağlık Bilimleri Enstitüsüne kayıtlı 46.313 teze ulaşılmış ve araştırma kriterlerini karşılayan 12 tez araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen tezler veri toplama araçlarına, çalışma gruplarına, anabilim dallarına ve türlerine göre incelenmiştir. Tezlerin sonuçları ve önerileri bakımından temalar oluşturulmuş ve temalar bakımından değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya dâhil edilen tezlerin 9'u yüksek lisans, 3'ü doktora tezidir. Hemşirelik alanında afet konusuyla ilgili yapılan tezlerin %75'i yüksek lisans tezi olarak 2011- 2020 yılları arasında yapıldığı belirlenmiştir. Tezlerin %58,3'ünün 151- 500 kişilik örneklem gruplarında ve hemşirelerle gerçekleştirildiği saptanmıştır. Sonuç: Araştırma sonucunda afet konulu tezlerin büyük çoğunluğunun tanımlayıcı çalışmalara yoğunlaştığı, afetlere yönelik bilgi düzeyini artırmaya ve toplum temelli farkındalık oluşturmaya yönelik deneysel çalışmaların geri planda kaldığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Afetler; akademik tezler; hemşirelik; lisansüstü
ABSTRACT
Objective: This study aims to review theses in the field of nursing about disasters conducted in Turkey between the years 2000 and 2020. Material and Methods: Qualitative design was used in the research. The graduate theses in the National Thesis Center were screened with the keyword 'disaster' for the period October 1st7th, 2020. Of the 46.313 theses registered at the Institute of Health Sciences, 12 theses that met the research criteria were included in the study. The theses included in the study were reviewer according to their data collection tools, study groups, departments, and research types. Themes were extracted and evaluated in terms of the results and suggestions of the theses. Results: Of the theses included in the study, 9 were master's thesis and 3 were Ph.D thesis. It was found that 75% of the theses on the subject of disaster in the field of nursing were conducted as master's thesis between 2011 and 2020. Of the theses, 58.3% was found to be carried out in sample groups of 151-500 nurses. Conclusion: As a result of the study, it was concluded that the vast majority of the theses on disaster was descriptive type researches, and experimental studies aimed at increasing the level of knowledge about disasters and raising awareness in the society were found to be limited in number.
Keywords: Disasters; academic dissertation; nursing; postgraduate
Objective: This study aims to review theses in the field of nursing about disasters conducted in Turkey between the years 2000 and 2020. Material and Methods: Qualitative design was used in the research. The graduate theses in the National Thesis Center were screened with the keyword 'disaster' for the period October 1st7th, 2020. Of the 46.313 theses registered at the Institute of Health Sciences, 12 theses that met the research criteria were included in the study. The theses included in the study were reviewer according to their data collection tools, study groups, departments, and research types. Themes were extracted and evaluated in terms of the results and suggestions of the theses. Results: Of the theses included in the study, 9 were master's thesis and 3 were Ph.D thesis. It was found that 75% of the theses on the subject of disaster in the field of nursing were conducted as master's thesis between 2011 and 2020. Of the theses, 58.3% was found to be carried out in sample groups of 151-500 nurses. Conclusion: As a result of the study, it was concluded that the vast majority of the theses on disaster was descriptive type researches, and experimental studies aimed at increasing the level of knowledge about disasters and raising awareness in the society were found to be limited in number.
Keywords: Disasters; academic dissertation; nursing; postgraduate
REFERANSLAR:
- World Health Organization. Western Pacific Regional Framework for Action for Disaster Risk Management for Health. 1st ed. Switzerland; WHO Press; 2015. [Link]
- Yeo J, Comfort J. An expected event, but unprecedented damage: structure and gaps of large-scale response coordination of the 2011 Thailand floods. Disaster Prevention and Management. 2017;26(4):458-70. [Crossref]
- Hutton A, Veenema TG, Gebbie K. Review of the International Council of Nurses (ICN) framework of disaster nursing competencies. Prehosp Disaster Med. 2016;31(6):680-3. [Crossref] [PubMed]
- International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies. Annual Report 2018. 1st ed. Geneva: 2019. [Link]
- Altınsoy U, Aksakal E. Türkiye'de meydana gelebilecek depremlere karşı afet yönetim sistemi performansının veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. [Performance evaulation of disaster management system for earthquake that may ocur with data envelopment analysis in Turkey]. DÜMF Mühendislik Dergisi. 2020;11(1):341-52. [Crossref]
- Taşkıran G, Baykal Ü. Afetler ve Türkiye'de hemşirelerin afetlere hazır olma durumları: literatür inceleme. [Disasters and nurses' preparedness for disasters in Turkey: literature review]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2017;4(2):79-88. [Link]
- Langan JC, Lavin RP, Griffin AR, Veenema TG, Dobalian A. From brainstorming to strategic plan: the framework for the society for the advancement of disaster nursing: a work in progress. Nurs Adm Q. 2019;43(1):84-93. [Crossref] [PubMed]
- Chan SS, Chan WS, Cheng Y, Fung OW, Lai TK, Leung AW, et al. Development and evaluation of an undergraduate training course for developing International Council of Nurses disaster nursing competencies in China. J Nurs Scholarsh. 2010;42(4):405-13. [Crossref] [PubMed]
- Said NB, Chiang VCL. The knowledge, skill competencies, and psychological preparedness of nurses for disasters: a systematic review. Int Emerg Nurs. 2020;48:100806. [Crossref] [PubMed]
- Labrague LJ, Hammad K, Gloe DS, McEnroe-Petitte DM, Fronda DC, Obeidat AA, et al. Disaster preparedness among nurses: a systematic review of literature. Int Nurs Rev. 2018;65(1):41-53. [Crossref] [PubMed]
- Pourvakhshoori N, Norouzi K, Ahmadi F, Hosseini M, Khankeh H. Nursing in disasters: a review of existing models. Int Emerg Nurs. 2017;31:58-63. [Crossref] [PubMed]
- Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 9. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2013. [Link]
- Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 17. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2016. [Crossref]
- Çelik F. Türk Kızılay'ında çalışan hemşirelerin afetlere hazır oluşluk durumları [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2010. [Link]
- Durgut U. Afet hemşireliği yönetiminde yetkinlikler ölçeği: Türkçe geçerlilik güvenirlilik çalışması [Yüksek lisans tezi]. Tekirdağ: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi; 2019. [Link]
- Güner B. Hemşireler göre acil ve yoğun bakım birimlerinin afetlere hazırlık durumlarının değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi; 2019. [Link]
- Kalanlar B. Afet hemşireliği ve yönetiminin hemşire öğrencilere öğretimi: Jenning'in hemşirelikte afet yönetimi modelinin kullanılması [Doktora tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2013. [Link]
- Karakış S. Kamu hastanelerinde çalışan hemşirelerin afetlere hazır oluşluluk durumları ve psikolojik sağlamlıkları [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2019. [Link]
- Kılıç N. Psikolojik ilk yardım eğitiminin afet hazırlık algısı ve öz yeterliliğe etkisi [Doktora tezi]. Kayseri: Erciyes Üniversitesi; 2018. [Link]
- Kökcü A. İstanbul'daki ortaöğretim kurumlarında afet ve acil durum hazırlıklarının değerlendirilmesi [Doktora tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2010. [Link]
- Özcan F. Hemşirelerin afete hazır olma durumu ve hazırlık algısı [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2013. [Link]
- Özgüven B. İlköğretim öğrencilerine verilen temel afet bilinci eğitiminin bilgi düzeyine etkisi [Yüksek lisans tezi]. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; 2006. [Link]
- Taşkıran G. Bir kamu hastanesinde çalışan hemşirelerin afetlere hazır oluşluluk durumları [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2015. [Link]
- Toğuç Akkuş N. Bir il merkezinde bireylerin afetlere ilişkin bilgi ve hazırlık durumları [master's thesis]. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi; 2019. [Link]
- Yılmaz E. Samsun'da acil servislerde çalışan sağlık personelinin afet tıbbi konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi [master's thesis]. Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi; 2020. [Link]
- Siemon M, Hackwith J, Monson K. Development of a Disaster Nursing Competencies Assessment Instrument for Baccalaureate Nursing Education. Journal of Nursing Education. 2019;58(4):229-33. [Crossref] [PubMed]
- Yang YN, Xiao LD, Cheng HY, Zhu JC, Arbon P. Chinese nurses' experience in the Wenchuan earthquake relief. Int Nurs Rev. 2010;57(2):217-23. [Crossref] [PubMed]
- Johnstone MJ, Turale S. Nurses' experiences of ethical preparedness for public health emergencies and healthcare disasters: a systematic review of qualitative evidence. Nurs Health Sci. 2014;16(1):67-77. [Crossref] [PubMed]
- Ripoll Gallardo A, Djalali A, Foletti M, Ragazzoni L, Della Corte F, Lupescu O,et al. Core competencies in disaster management and humanitarian assistance: a systematic review. Disaster Med Public Health Prep. 2015;9(4):430-9. [Crossref] [PubMed]
- Akter S, Wamba SF. Big data and disaster management: a systematic review and agenda for future research. Annals of Operations Research. 2019;283(1-2):939-59. [Crossref]
- Yousefi K, Larijani HA, Golitaleb M, Sahebi A. Knowledge, attitude and performance associated with disaster preparedness in ıranian nurses: a systematic review and meta-analysis. Adv J Emerg Med. 2019;24;3(4):e42. [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi