.: ORIGINAL RESEARCH
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Görev Yapan Tıpta Uzmanlık Öğrencilerinin Ölüm, Ölümcül Hasta ve Ötanazi Hakkında Tutum ve Davranışları: Kesitsel Araştırma
Attitudes and Behaviors of Medical Specialty Students Working at Manisa Celal Bayar University Faculty of Medicine Towards Death, Terminal Patients and Euthanasia: A Cross-Sectional Research
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2025;22(2):115-23
doi: 10.5336/forensic.2024-108020
Article Language: TR
Full Text
ÖZET
Amaç: Tedavisi mümkün olmayan durumlarda oluşan ağrıların ortadan kaldırılması amacıyla tıbbi yoldan hayatın sonlandırılması durumuna ötanazi denir. Eğitim ve meslek hayatları süresince, doktorlar ölümcül hastalıklar ve ölümün yönetilmesi gibi durumlar ile karşılaşmakta ve doktorların bu süreçleri yönetmeleri gerekmektedir. Çalışmamızda, tıpta uzmanlık öğrencilerinin ölüm, ölümcül hastaya ve ötanaziye karşı tutum ve görüşleri belirlenerek literatüre katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde uzmanlık eğitimi gören asistan hekimlerle, demografik verilerin, eğitim bilgilerinin, ölümcül hastalıklara karşı tutumların, ''Ölüm, Ötanazi ve Ölümcül Hastaya İlişkin Tutum Ölçeği'nin bulunduğu bir anket formu ile gerçekleştirilmiş olup elde edilen veriler analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmamıza, 237 asistan hekim dâhil olmuştur. %53,5'i kadın hekimlerdir. Kadın hekimlerin, erkeklere göre ölümcül hasta, ölüm ve ötanaziye bakış tutumları daha yüksek saptanmıştır. Hekimlerin mesleki sürelerinden bağımsız olarak ötanazi ve ölümcül hasta hakkındaki görüşlerinin benzer olduğu gözlenmiştir. Çalışmamıza katılan hekimlerin çoğu (%82,2) ötanazinin ülkemizde gerçekleştirilebilir olduğunu düşünmektedir. Çalışmaya katılan katılımcıların %66,7'si derin koma durumunda olan, %64,1'i kanser hastaları, %51,5'i genetik hastalığı bulunan kişilere ötanazi uygulanabileceğini belirtmiştir. Sonuç: Hekimlerin ötanazi uygulanmasına olumlu bakması ötanazinin tartışılması gereken bir konu olduğunu göstermektedir. Diğer ülkelerdeki ötanazi uygulamalarının ve konu ile ilgili düzenlemelerin anlaşılarak ülkemize özgü koşulların araştırılması ve buna uygun yaklaşımların geliştirilmesi gerektiği kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Ötanazi; asistan hekim; Ölüm, Ötanazi ve Ölümcül Hastaya İlişkin Tutum Ölçeği
Amaç: Tedavisi mümkün olmayan durumlarda oluşan ağrıların ortadan kaldırılması amacıyla tıbbi yoldan hayatın sonlandırılması durumuna ötanazi denir. Eğitim ve meslek hayatları süresince, doktorlar ölümcül hastalıklar ve ölümün yönetilmesi gibi durumlar ile karşılaşmakta ve doktorların bu süreçleri yönetmeleri gerekmektedir. Çalışmamızda, tıpta uzmanlık öğrencilerinin ölüm, ölümcül hastaya ve ötanaziye karşı tutum ve görüşleri belirlenerek literatüre katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde uzmanlık eğitimi gören asistan hekimlerle, demografik verilerin, eğitim bilgilerinin, ölümcül hastalıklara karşı tutumların, ''Ölüm, Ötanazi ve Ölümcül Hastaya İlişkin Tutum Ölçeği'nin bulunduğu bir anket formu ile gerçekleştirilmiş olup elde edilen veriler analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmamıza, 237 asistan hekim dâhil olmuştur. %53,5'i kadın hekimlerdir. Kadın hekimlerin, erkeklere göre ölümcül hasta, ölüm ve ötanaziye bakış tutumları daha yüksek saptanmıştır. Hekimlerin mesleki sürelerinden bağımsız olarak ötanazi ve ölümcül hasta hakkındaki görüşlerinin benzer olduğu gözlenmiştir. Çalışmamıza katılan hekimlerin çoğu (%82,2) ötanazinin ülkemizde gerçekleştirilebilir olduğunu düşünmektedir. Çalışmaya katılan katılımcıların %66,7'si derin koma durumunda olan, %64,1'i kanser hastaları, %51,5'i genetik hastalığı bulunan kişilere ötanazi uygulanabileceğini belirtmiştir. Sonuç: Hekimlerin ötanazi uygulanmasına olumlu bakması ötanazinin tartışılması gereken bir konu olduğunu göstermektedir. Diğer ülkelerdeki ötanazi uygulamalarının ve konu ile ilgili düzenlemelerin anlaşılarak ülkemize özgü koşulların araştırılması ve buna uygun yaklaşımların geliştirilmesi gerektiği kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Ötanazi; asistan hekim; Ölüm, Ötanazi ve Ölümcül Hastaya İlişkin Tutum Ölçeği
ABSTRACT
Objective: Termination of treatment for deaths caused by pain that cannot be treated is called euthanasia. Throughout their education and professional careers, physicians frequently encounter situations involving terminal illnesses and death, and they are required to manage these processes effectively. This study aims to contribute to the literature by identifying the attitudes and opinions of medical residency students toward death, terminal illness and euthanasia. Material and Methods: This study was carried out on resident doctors undergoing residency training at Manisa Celal Bayar University Faculty of Medicine. A questionnaire form was used that included demographic data, educational information, attitudes towards terminal illness and the Attitude Scale on Death, Euthanasia and Terminal Patients. Results: Our study included 237 resident physicians. 53.5% were female. Female physicians had more positive attitudes towards terminally ill patients, death and euthanasia. Doctors had similar views on euthanasia and terminally ill patients, regardless of their years of experience. Most of the physicians (82.2%) think that euthanasia can be performed in our country. 66.7% of the participants stated that euthanasia could be applied to people in deep coma, 64.1% to cancer patients, and 51.5% to people with genetic diseases. Conclusion: These answers given by physicians show that euthanasia is an issue that needs to be discussed. We believe that euthanasia practices and regulations in other countries should be understood, and the conditions specific to our country should be investigated and appropriate approaches should be developed.
Keywords: Euthanasia; medical specialty students; Attitude Scale Towards Death, Euthanasia and the Terminally Illness
Objective: Termination of treatment for deaths caused by pain that cannot be treated is called euthanasia. Throughout their education and professional careers, physicians frequently encounter situations involving terminal illnesses and death, and they are required to manage these processes effectively. This study aims to contribute to the literature by identifying the attitudes and opinions of medical residency students toward death, terminal illness and euthanasia. Material and Methods: This study was carried out on resident doctors undergoing residency training at Manisa Celal Bayar University Faculty of Medicine. A questionnaire form was used that included demographic data, educational information, attitudes towards terminal illness and the Attitude Scale on Death, Euthanasia and Terminal Patients. Results: Our study included 237 resident physicians. 53.5% were female. Female physicians had more positive attitudes towards terminally ill patients, death and euthanasia. Doctors had similar views on euthanasia and terminally ill patients, regardless of their years of experience. Most of the physicians (82.2%) think that euthanasia can be performed in our country. 66.7% of the participants stated that euthanasia could be applied to people in deep coma, 64.1% to cancer patients, and 51.5% to people with genetic diseases. Conclusion: These answers given by physicians show that euthanasia is an issue that needs to be discussed. We believe that euthanasia practices and regulations in other countries should be understood, and the conditions specific to our country should be investigated and appropriate approaches should be developed.
Keywords: Euthanasia; medical specialty students; Attitude Scale Towards Death, Euthanasia and the Terminally Illness
REFERENCES:
- Türk Dil Kurumu Sözlükleri [İnternet]. Ötanazi. © 2022-TDK [Erişim Tarihi: Temmuz 2023]. Erişim linki: [Link]
- Keskin Kızıltepe S, Kurtgöz A. Hemşirelerin ölüme ilişkin algı, tutum ve kaygılarına yönelik Türkiye?de yapılmış çalışmaların incelenmesi [Investigation of studies in Turkey on nurses? perceptions, attitudes and anxieties regarding death]. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2022;12(1):244-53. [Crossref]
- Çetinkaya F, Karabulut N. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin ötanazi hakkında görüşleri [Nursing student?s opinions about euthanasia]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2016;3(2):28-39. [Link]
- Polat O. Ötanazi. Adli Tıp. 1. Baskı. İstanbul: Der Yayınları; 2000. p. 509.
- Çelik S ve ark. Yoğun bakım hemşirelerinin ötanazi hakkındaki düşünceleri [Opinions of intensive care nurses about euthanasia]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2012;5(3):101-9. [Link]
- Ozcelik H, Tekir O, Samancioglu S, Fadiloglu C, Ozkara E. Nursing students' approaches toward euthanasia. Omega (Westport). 2014;69(1):93-103. [Crossref] [PubMed]
- Avşar N, Günay P. Çoklu Politika Penceresi'nden Ötanazi: Türkiye'ye Bakış. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi. 2016;54-66.
- Tepehan S, Ozkara E, Yavuz MF. Attitudes to euthanasia in ICUs and other hospital departments. Nurs Ethics. 2009;16(3):319-27. [Crossref] [PubMed]
- Özkara E. Hukuk Öğrencileri ve Uygulayıcıları için Adli Tıp.Ötanazide Temel Kavramlar ve Güncel Tartışmalar. 1 Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2015. p. 363-74.
- Çengeloğlu E. Niteliği Yitirilmiş Olan Bir Yaşamda Ötanazi Bir Hak Mıdır? [Yüksek lisans tezi]. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi; 2020. Erişim linki: [Link]
- Curlin FA. Palliative sedation: clinical context and ethical questions. Theor Med Bioeth. 2018;39(3):197-209. [Crossref] [PubMed]
- Gülmez Ö. Türkiye?deki Hukuk Profesyonellerinin Ötanaziye Bakış Açısı [Uzmanlık tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2015. Erişim linki: [Link]
- Özkara E. Ötanaziye farklı bir bakış: Belçika?da ötanazi uygulaması ve ülkemizdeki durum. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2008:105-23. [Link]
- Rietjens JA, van der Maas PJ, Onwuteaka-Philipsen BD, van Delden JJ, van der Heide A. Two decades of research on euthanasia from the Netherlands. What have we learnt and what questions remain? J Bioeth Inq. 2009;6(3):271-83. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- BBC News [Internet]. Dutch ?mercy killing law? passed. © MMIII [Cited June, 2023]. Available From: [Link]
- Verhagen E, Sauer PJ. The Groningen protocol--euthanasia in severely ill newborns. N Engl J Med. 2005;352(10):959-62. [PubMed]
- Erden FG. Yoğun Bakım Ünitesinde Çalışmış ve Çalışan Sağlık Personelinin Terminal Dönemdeki Hastalarda Ötanazi Hakkındaki Düşünceleri [Yüksek lisans tezi]. Düzce: Düzce Üniversitesi; 2015. Erişim linki: [Link]
- Bolat GB. Üniversite Öğrencilerinin Ötanaziye İlişkin Tutumları: İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Örneği [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2021. Erişim linki: [Link]
- Kılınç B. Türk Ceza Hukuku açısından ötanazi. Genç Hukukçular Hukuk Okumaları Birikimler. 2013:299-320. [Link]
- Resmî Gazete (12. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu; 2004. p.1. [Crossref]
- Şenol S, Özgüven DH, Dağ İ, Oğuz Y. Hekimler için Ötanazi, Ölüm Ve Ölümcül Hastaya İlişkin Tutum Ölçeği?nin faktör yapısı ve iç tutarlılığı [The factor structure and internal consistency of the Attitude Scale About Euthanasia, Death And Dying patients for physicians]. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi. 1996;4(3):185-90. [Link]
- Kumaş G. Adana İlindeki Çeşitli Hastanelerin Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Ötanazi Hakkındaki Düşünceleri [Yüksek lisans tezi]. Adana: Çukurova Üniversitesi; 2005. [Link]
- Işıkhan H. Kanser Hastalarıyla Çalışan Sağlık Personelinin Ötanaziye İlişkin Düşüncelerinin Değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2002. [Link]
- Mayda AS, Ozkara E, Corapçioğlu F. Attitudes of oncologists toward euthanasia in Turkey. Palliat Support Care. 2005;3(3):221-5. [Crossref] [PubMed]
- Ozkara E, Hanci H, Civaner M, Yorulmaz C, Karagoz M, Mayda AS, et al. Turkey's physicians' attitudes toward euthanasia: a brief research report. Omega (Westport). 2004;49(2):109-15. [Crossref] [PubMed]
- Özkara E, İnceer B, Hancı İH, Ozan G, Oral G. Psikologların ötanaziye yaklaşımı [Psychologist?s approach to euthanasia]. Adli Psikiyatri Dergisi. 2004;1(1):35-42. [Link]
- Akkurt Yalçıntürk A. Sağlık Profesyonellerinin Ötanazi Hakkındaki Düşünceleri [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Haliç Üniversitesi; 2014. Erişim tarihi: [Link]
- Ekşi Z. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Yoğun Bakım Hemşirelerinin Ötanazi Hakkındaki Görüşleri [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi; 2016. Erişim tarihi: [Link]
- Can R, Tambağ H, Öztürk M, Kaykunoğlu M, Erenoğlu R, Gümüşoğlu F. Yoğun bakım hemşirelerinin ötanazi, ölüm ve ölümcül hastaya karşı tutumları [The attitudes of intensive care nurses towards euthanasia, death and terminal patients]. Lokman Hekim Dergisi. 2020;10(2):190-200. [Crossref]
- Akçay Ay M. Hemşirelerin Ölüm, Ölümcül Hasta Ve Ötanaziye Ilişkin Tutumları [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2013. Erişim tarihi: [Link]
- Kontaxaki MI, Paplos K, Dasopoulou M, Kontaxakis V. Psychiatry trainees' attitudes towards euthanasia and physician-assisted suicide. Psychiatriki. 2018;29(1):74-8. [PubMed]
- Arslan H. Sağlık Çalışanlarının Ötanaziye Bakışı (Doktor, Hemşire, Sağlık Teknikerleri) [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Okan Üniversitesi; 2019. Erişim tarihi: [Link]
.: Process List