.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
COVID-19 Sürecinde 65 Yaş Üzeri Kişilerin Anksiyete Düzeyi ile Ölüm Kaygısı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Araştırma
Evaluation of the Relationship Between Anxiety Levels and Death Anxiety of People Over 65 Years of Age During COVID-19: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2025;10(3):720-31
doi: 10.5336/healthsci.2024-105266
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırma koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] sürecinde 65 yaş üzeri bireylerin anksiyete düzeyi ve ölüm kaygısı arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı ve ilişik arayıcı türde yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın evrenini Mart 2022-Temmuz 2022 tarihleri aralığında Malatya Doğanşehir Şehit Esra Köse Başaran Devlet Hastanesi; Dâhiliye Servisi, Genel Cerrahi Servisi, Göz Hastalıkları Servisi, Kulak Burun Boğaz Servisi ve Üroloji Polikliniği'ne başvuran 65 yaş üstü 756 birey oluşturmaktadır. Evrenden olasılıksız gelişigüzel örneklem yöntemiyle seçilen 256 bireye ulaşılmıştır. Araştırmada veriler ''Tanıtıcı Özellikler Formu'', ''Geriatrik Anksiyete Ölçeği'' ve ''Ölüm Kaygısı Ölçeği'' kullanılarak toplanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi, Spearman rho korelasyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılanların %58,2'i kadın, %98,40'ı evli ve yaşları ortalama 71,86±6,17 yıldır. Katılımcıların Geriatrik Anksiyete Ölçeği puanı ortalama 20,77±18,37, Ölüm Kaygısı Ölçeği puanı ise ortalama 30.84±22,96 olarak belirlendi. Katılımcıların yaşı arttıkça ölçeklerin genel puan ortalamalarının anlamlı düzeyde arttığı tespit edildi. Ölüm Kaygısı düzeyi ile Geriatrik Anksiyete düzeyi arasında istatiksel olarak anlamlı pozitif yönlü yüksek bir ilişki gözlendi. Sonuç: COVID-19 sürecinde 65 yaş üzeri bireylerin orta düzeyde anksiyete ve ölüm kaygısına sahip oldukları tespit edildi. Katılımcıların anksiyete düzeyleri arttıkça ölüm kaygısının da arttığı belirlenmiştir. Olağanüstü durumlarda yaşlı bireylerin sorunlarına olan farkındalığın arttırılması adına, hemşireler tarafından ölçekler uygulanarak, yaşlıların ölüm kaygısı ve anksiyete düzeyleri belirlenip, azaltmaya yönelik girişimlerde bulunulması önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; yaşlı; ölüm kaygısı; anksiyete
Amaç: Bu araştırma koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] sürecinde 65 yaş üzeri bireylerin anksiyete düzeyi ve ölüm kaygısı arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı ve ilişik arayıcı türde yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın evrenini Mart 2022-Temmuz 2022 tarihleri aralığında Malatya Doğanşehir Şehit Esra Köse Başaran Devlet Hastanesi; Dâhiliye Servisi, Genel Cerrahi Servisi, Göz Hastalıkları Servisi, Kulak Burun Boğaz Servisi ve Üroloji Polikliniği'ne başvuran 65 yaş üstü 756 birey oluşturmaktadır. Evrenden olasılıksız gelişigüzel örneklem yöntemiyle seçilen 256 bireye ulaşılmıştır. Araştırmada veriler ''Tanıtıcı Özellikler Formu'', ''Geriatrik Anksiyete Ölçeği'' ve ''Ölüm Kaygısı Ölçeği'' kullanılarak toplanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi, Spearman rho korelasyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılanların %58,2'i kadın, %98,40'ı evli ve yaşları ortalama 71,86±6,17 yıldır. Katılımcıların Geriatrik Anksiyete Ölçeği puanı ortalama 20,77±18,37, Ölüm Kaygısı Ölçeği puanı ise ortalama 30.84±22,96 olarak belirlendi. Katılımcıların yaşı arttıkça ölçeklerin genel puan ortalamalarının anlamlı düzeyde arttığı tespit edildi. Ölüm Kaygısı düzeyi ile Geriatrik Anksiyete düzeyi arasında istatiksel olarak anlamlı pozitif yönlü yüksek bir ilişki gözlendi. Sonuç: COVID-19 sürecinde 65 yaş üzeri bireylerin orta düzeyde anksiyete ve ölüm kaygısına sahip oldukları tespit edildi. Katılımcıların anksiyete düzeyleri arttıkça ölüm kaygısının da arttığı belirlenmiştir. Olağanüstü durumlarda yaşlı bireylerin sorunlarına olan farkındalığın arttırılması adına, hemşireler tarafından ölçekler uygulanarak, yaşlıların ölüm kaygısı ve anksiyete düzeyleri belirlenip, azaltmaya yönelik girişimlerde bulunulması önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; yaşlı; ölüm kaygısı; anksiyete
ABSTRACT
Objective: This study was aimed to be conducted descriptively and relationally in order to examine the relationship between anxiety levels and fear of death in individuals over the age of 65 during the coronavirus disease-2019 (COVID-19) period. Material and Methods: The universe of the study consists of 756 individuals over the age of 65 who applied to the Internal Medicine Service, General Surgery Service, Ophthalmology Service, Ear, Nose and Throat Service and Urology Polyclinic of Malatya Doğanşehir Şehit Esra Köse Başaran State Hospital between March 2022 and July 2022. 256 individuals were selected from the universe by the nonprobability random sampling method. In the study, data were collected using the ''Descriptive Characteristics Form'', ''Geriatric Anxiety Scale'' and ''Death Anxiety Scale''. In addition to descriptive statistics, the data were evaluated using the Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, Spearman's rho correlation analysis. Results: Of the participants in the study, 58.2% were female, 98.40% were married and their average age was 71.86±6.17 years. The average score of the participants on the Geriatric Anxiety Scale was determined as 20.77±18.37, and the average score of the Death Anxiety Scale was determined as 30.84±22.96. It was determined that the general scores of the dimensions of the participants' ages increased significantly. A statistically significant positive high correlation was observed between the level of Death Anxiety and the level of Geriatric Anxiety. Conclusion: During the COVID-19 process, it was determined that individuals over the age of 65 had moderate anxiety and death anxiety. It was determined that as the anxiety levels of the participants increased, their death anxiety also increased. In order to increase awareness of the problems of elderly individuals in extraordinary situations, it can be recommended that nurses apply scales to determine the death anxiety and anxiety levels of the elderly and take initiatives to reduce them.
Keywords: COVID-19; elderly; death anxiety; anxiety
Objective: This study was aimed to be conducted descriptively and relationally in order to examine the relationship between anxiety levels and fear of death in individuals over the age of 65 during the coronavirus disease-2019 (COVID-19) period. Material and Methods: The universe of the study consists of 756 individuals over the age of 65 who applied to the Internal Medicine Service, General Surgery Service, Ophthalmology Service, Ear, Nose and Throat Service and Urology Polyclinic of Malatya Doğanşehir Şehit Esra Köse Başaran State Hospital between March 2022 and July 2022. 256 individuals were selected from the universe by the nonprobability random sampling method. In the study, data were collected using the ''Descriptive Characteristics Form'', ''Geriatric Anxiety Scale'' and ''Death Anxiety Scale''. In addition to descriptive statistics, the data were evaluated using the Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, Spearman's rho correlation analysis. Results: Of the participants in the study, 58.2% were female, 98.40% were married and their average age was 71.86±6.17 years. The average score of the participants on the Geriatric Anxiety Scale was determined as 20.77±18.37, and the average score of the Death Anxiety Scale was determined as 30.84±22.96. It was determined that the general scores of the dimensions of the participants' ages increased significantly. A statistically significant positive high correlation was observed between the level of Death Anxiety and the level of Geriatric Anxiety. Conclusion: During the COVID-19 process, it was determined that individuals over the age of 65 had moderate anxiety and death anxiety. It was determined that as the anxiety levels of the participants increased, their death anxiety also increased. In order to increase awareness of the problems of elderly individuals in extraordinary situations, it can be recommended that nurses apply scales to determine the death anxiety and anxiety levels of the elderly and take initiatives to reduce them.
Keywords: COVID-19; elderly; death anxiety; anxiety
REFERANSLAR:
- Shigemura J, Ursano RJ, Morganstein JC, Kurosawa M, Benedek DM. Public responses to the novel 2019 coronavirus (2019-nCoV) in Japan: Mental health consequences and target populations. Psychiatry Clin Neurosci. 2020;74(4):281-2. [PubMed] [PMC]
- Yuki K, Fujiogi M, Koutsogiannaki S. Covid-19 pathophysiology: a review. Clin Immunol. 2020;215:108427. [PubMed] [PMC]
- Gencer N. Kovid-19 sürecinde yaşlı olmak: 65 yaş ve üstü vatandaşlar için uygulanan sokağa çıkma yasağı üzerine değerlendirmeler ve manevi sosyal hizmet (Being elderly in covid-19 process: evaluations on curfew for 65 year-old and over citizens and spiritual social work). TUSHAD. 2020;4(1):35-42. [Link]
- Aylaz R, Yıldız E. Yeni Koronavirüs Hastalığının Toplum Üzerine Etkileri ve Hemşirelik Yaklaşımları. 1. Baskı. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi; 2020. [Crossref]
- Acar Tek N, Koçak T. Koronavirüsle (covid-19) mücadelede beslenmenin bağışıklık sisteminin desteklenmesinde rolü [The role of nutrition in supporting the immune system in combating coronavirus disease (covid-19)]. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;5(1):18-45. [Link]
- Işık AT. Geriatrik olgularda covid-19: göz ardı edilmemesi gereken konular [covid-19 in older adults: topics to keep in mind]. Geriatrik Bilimler Dergisi. 2020;3(1):1-2. [Link]
- Mendes A, Serratrice C, Herrmann FR, Genton L, Périvier S, Scheffler M, et al. Predictors of in-hospital mortality in older patients with covid-19: The covidage study. J Am Med Dir Assoc. 2020;21(11):1546-54.e3. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Şahin M. Korku, kaygı ve kaygı (anksiyete) bozuklukları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019;6(10):117-35. [Link]
- Yıldız Karadeniz E, Özdemir A, Kaplan Serin E. Hemşirelik öğrencilerinin pandemi sürecinde covid-19 korkusu, ölüm kaygısı ve psikolojik sağlamlık durumları arasındaki ilişki [The relationship between the fear of covid-19, death anxiety and psychological resilience of nursing students during the pandemic process]. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2023;16(2):259-6. [Link]
- Emilien G, Durlach C, Lepola U, Dinan T. Anxiety Disorders: Pathophysiology And Pharmacological Treatment. Basel, Switzerland: Birkhäuser; 2002. [Crossref] [PubMed]
- Brentar JT. Psychological disorders and functional limitations. Univ J Multidiscip. 2008;15(3):131-6. [Link]
- Islam MD, Siddika A. Covid-19 and Bangladesh: a study of the public perception on the measures taken by the government. EdArXiv. 2020;79(1-2):113-28. [Crossref]
- Karahan FS, Hamarta E, Karahan AY. The Turkish adaptation and psychometric properties of the Geriatric Anxiety Scale. Ment Illn. 2018;10(1):7580. [PubMed] [PMC]
- Segal DL, June A, Payne M, Coolidge FL, Yochim B. Development and initial validation of a self-report assessment tool for anxiety among older adults: the geriatric anxiety scale. J Anxiety Disord. 2010;24(7):709-14. [Crossref] [PubMed]
- Kılınçel O, Muratdağı G, Aydın A, Öksüz A, Büyükdereli Atadağ Y, Etçioğlu E, et al. The anxiety and loneliness levels of geriatric population in-home quarantine during covid-19 pandemic in Turkey (Eng). Türk Klinik Psikiyatri Dergisi. 2020;23(50):7-14. [Crossref]
- Şanal Karahan F, Gülmez E, Hamarta E. Gebelerin ölüm kaygısı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [The aim of this research was to examine the death anxiety of the pregnants in the terms of some variables]. Medical Records. 2020;2(1):5-10. [Link]
- Erdoğdu Y, Koçoğlu F, Sevim C. Covid-19 pandemisi sürecinde anksiyete ile umutsuzluk düzeylerinin psikososyal ve demografik değişkenlere göre incelenmesi [An investigation of the psychosocial and demographic determinants of anxiety and hopelessness during covid-19 pandemic]. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2020;23:24-37. [Crossref]
- Arpacıoğlu S, Yalçın M, Türkmenoğlu F, Ünübol B, Çelebi Çakıroğlu O. Mental health and factors related to life satisfaction in nursing home and community-dwelling older adults during covid-19 pandemic in Turkey. Psychogeriatrics. 2021;21(6):881-91. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kong X, Zheng K, Tang M, Kong F, Zhou J, Diao L, et al. Prevalence and factors associated with depression and anxiety of hospitalized patients with covid-19. Med Rxiv. 2020;3:24. [Crossref]
- Yurumez Korkmaz B, Gemci E, Cosarderelioglu C, Yigit S, Atmis V, Yalcin A, et al. Attitudes of a geriatric population towards risks about covid-19 pandemic: in the context of anxiety and depression. Psychogeriatrics. 2021;21(5):730-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yang X, Yu Y, Xu J, Shu H, Xia J, Liu H, et al. Clinical course and outcomes of critically ill patients with sars-cov-2 pneumonia in Wuhan, China: a single-centered, retrospective, observational study. Lancet Respir Med. 2020;8(5):475-81. Erratum in: Lancet Respir Med. 2020;8(4):e26. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Arısoy A, Çay M. Yaşlı bireylerde koronavirüs (covid-19) korkusu; yetişkin bireylerle karşılaştırmalı bir çalışma [Fear of coronavirus (covid-19) in elderly people: a comparative study with adults]. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi. 2021;(17):82-97. [Link]
- Karahan FŞ, Hamarta E. Geriatrik olgularda kronik hastalıkların ve polifarmasinin ölüm kaygısı ve anksiyete üzerine etkisi [The effect of chronic diseases and polypharmacy on anxiety and death anxiety in geriatric patients]. Ege Tıp Bilimleri Dergisi. 2019;2(1):8-13. [Link]
- Bakioğlu F, Korkmaz O, Ercan H. Fear of COVID-19 and Positivity: Mediating Role of Intolerance of Uncertainty, Depression, Anxiety, and Stress. Int J Ment Health Addict. 2021;19(6):2369-82. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yildirim H, Işik K, Aylaz R. The effect of anxiety levels of elderly people in quarantine on depression during covid-19 pandemic. Soc Work Public Health. 2021;36(2):194-204. [Crossref] [PubMed]
- Guner TA, Erdogan Z, Demir I. The effect of loneliness on death anxiety in the elderly during the covid-19 pandemic. Omega (Westport). 2023;87(1):262-82. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bulut E. Covid-19 Şüphesi ile Acil Servise Başvuran Hastalarda Anksiyete ve Ölüm Kaygısı. [Yüksek lisans tezi] Karabük: Karabük Üniversitesi; 2022. [Link]
.: İşlem Listesi