.: ÖN SÖZ
ÖN SÖZ
PREFACE
Makale Dili: TR
Ücretsiz Erişim
Aşılar insanlığın en büyük başarılarından biridir ve tarihteki diğer tüm tıbbi icatlardan daha fazla insan hayatı kurtarmıştır. Dünya üzerinde aşılar sayesinde kurtarılmış olan yaşamların çoğu bebek yaşamlarıdır ve rakamsal olarak söylenecek olursa son elli yıl içerisinde toplam 10.2 milyar sağlıklı yaşam yılı elde edildiği hesaplanmıştır. Çocukların sağkalımı ile ilgili bu kazanımlar, dünyanın her ülkesinde aşı programları ile gerçekleşmiştir. Aşının bireysel bağışıklık sağlamasının yanı sıra, aşılananlar sayesinde aşılanmamışların da etken ile temasının azaltılması sonucunda, toplumda hastalığın görülme hızı azalır ve toplumsal bağışıklık da edinilmiş olur. Dolayısı ile aşı programları bulaşıcı hastalıkları önleme ve yok etme, morbidite ve mortalitesini azaltma ve toplumun sağlık gelişimi için hem paranın satın alabileceği en iyi sağlık yatırımı hem de en maliyet etkin yöntemdir. Aşılamanın en çarpıcı sonuçlarından örnek verecek olursak; 1924-1944 seneleri arasında büyük salgınlara ve çok sayıda ölüme neden olmuş çiçek hastalığının, aşılamalarla tamamen yok edilmesidir. Hastalığın etkeni eradike edildiğinden artık çiçek aşısına ihtiyaç kalmamış ve 1980'de tüm dünyada bu hastalığa karşı aşılama durdurulmuştur. Bir başka çok önemli çocukluk dönemi bulaşıcı hastalığı olan poliomyelit hastalığı da yaygın aşılama çalışmaları ile dünyada yok edilme aşamasına gelmiştir. Dünya genelinde 1988'de 350.000 olan vaka sayısı, 2017'de 22'ye kadar düşürülmüştür. BCG aşısı verem hastalığının ölümcül olmamasını sağlamaktadır. Kızamık aşısının 1963 yılında bulunmasından önce her yıl kızamığın neden olduğu 2.6 milyon ölüm olduğu tahmin edilmektedir. Dünyada 2000-2015 yılları arasında kızamık aşısı 20.3 milyon ölümü engellemiştir.
Ancak tüm bu gelişmelere rağmen son yıllarda ve özellikle de COVID-19 pandemisi sırasındaki sağlık hizmetlerindeki kesintiler ve sonrasında da devam eden aşı güvensizliği sorunu sebebiyle olduğu bilinen rutin çocukluk çağı aşılamalarında bir düşüş, gecikme veya kesinti baş göstermiştir. Bu olumsuz durum oldukça çarpıcı bir hal alarak DSÖ ve UNICEF'in yapmış olduğu analizlere göre Avrupa bölgesinde 2024 yılında bildirilen kızamık vakaları sayısı 127.350 ile 2023 yılının iki katına çıkmış ve 1997'den bu yana bildirilen en yüksek sayıya ulaşmıştır. DSÖ, henüz kızamık salgını yaşamayan ülkelerin bu konuda hazırlıklı olmaları, bağışıklama konusundaki eksikliklerini belirlemeleri ve tamamlamaları, halkın aşılara olan güveninin yeniden sağlanması ve bu konuda güçlü sağlık sistemleri inşa etmeleri hakkında uyarı yapmaktadır.
Ayrıca birçok enfeksiyöz hastalığın yanı sıra, giderek artan sayıdaki kanser ve kronik hastalıkların da önlenmesi ve kontrol altına alınmasında aşıların ve bağışıklamanın önemi büyüktür.
Türkiye'de uygulanan aşı programları oldukça başarılıdır; yine de yukarıda belirtilmiş olan pandemi durumları ya da göçler gibi koşulların değişebileceği gözetilerek, aşı kapsayıcılığının aksatılmamasına büyük özen gösterilmesi gerektiği gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır.
Bu bağlamda bu kitapta, toplumumuzun sağlığı üzerinde çok büyük etkiye sahip olan birinci basamak sağlık hizmet sunucuları olarak hepimizin, aşılar ve bağışıklama hakkındaki bilgilerimizi bir kez daha hatırlamamız, yenilememiz ve karşılaşabileceğimiz aşı güvensizliği/reddi/karşıtlığı konusunda hazırlıklı ve donanımlı olabilmek hakkında farkındalık kazanmamız amaçlanmıştır.
Kitabın koruyucu hekimliğe gönül vermiş ve koruyuculuğun olmazsa olmazlarından ''hastalıklara karşı bağışıklama''nın önemini bilen tüm hekimlere faydalı olmasını temenni ediyorum.
Doç. Dr. A. Selda TEKİNER
Editör
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği AD, Ankara, Türkiye
Ancak tüm bu gelişmelere rağmen son yıllarda ve özellikle de COVID-19 pandemisi sırasındaki sağlık hizmetlerindeki kesintiler ve sonrasında da devam eden aşı güvensizliği sorunu sebebiyle olduğu bilinen rutin çocukluk çağı aşılamalarında bir düşüş, gecikme veya kesinti baş göstermiştir. Bu olumsuz durum oldukça çarpıcı bir hal alarak DSÖ ve UNICEF'in yapmış olduğu analizlere göre Avrupa bölgesinde 2024 yılında bildirilen kızamık vakaları sayısı 127.350 ile 2023 yılının iki katına çıkmış ve 1997'den bu yana bildirilen en yüksek sayıya ulaşmıştır. DSÖ, henüz kızamık salgını yaşamayan ülkelerin bu konuda hazırlıklı olmaları, bağışıklama konusundaki eksikliklerini belirlemeleri ve tamamlamaları, halkın aşılara olan güveninin yeniden sağlanması ve bu konuda güçlü sağlık sistemleri inşa etmeleri hakkında uyarı yapmaktadır.
Ayrıca birçok enfeksiyöz hastalığın yanı sıra, giderek artan sayıdaki kanser ve kronik hastalıkların da önlenmesi ve kontrol altına alınmasında aşıların ve bağışıklamanın önemi büyüktür.
Türkiye'de uygulanan aşı programları oldukça başarılıdır; yine de yukarıda belirtilmiş olan pandemi durumları ya da göçler gibi koşulların değişebileceği gözetilerek, aşı kapsayıcılığının aksatılmamasına büyük özen gösterilmesi gerektiği gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır.
Bu bağlamda bu kitapta, toplumumuzun sağlığı üzerinde çok büyük etkiye sahip olan birinci basamak sağlık hizmet sunucuları olarak hepimizin, aşılar ve bağışıklama hakkındaki bilgilerimizi bir kez daha hatırlamamız, yenilememiz ve karşılaşabileceğimiz aşı güvensizliği/reddi/karşıtlığı konusunda hazırlıklı ve donanımlı olabilmek hakkında farkındalık kazanmamız amaçlanmıştır.
Kitabın koruyucu hekimliğe gönül vermiş ve koruyuculuğun olmazsa olmazlarından ''hastalıklara karşı bağışıklama''nın önemini bilen tüm hekimlere faydalı olmasını temenni ediyorum.
Doç. Dr. A. Selda TEKİNER
Editör
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği AD, Ankara, Türkiye
Vaccines are one of humanity's greatest achievements, saving more human lives than any other medical invention in history. Most of the lives saved by vaccines worldwide are infant lives, and numerically speaking, it has been calculated that a total of 10.2 billion healthy life years have been achieved in the last fifty years. These gains in child survival have been achieved in every country in the world through vaccination programs. In addition to the fact that the vaccine provides individual immunity, as a result of reducing the contact of the unvaccinated with the agent thanks to the vaccinated, the incidence of the disease in the community decreases and social immunity is acquired. Therefore, vaccination programs are both the best health investment money can buy and the most cost-effective method for preventing and eliminating infectious diseases, reducing morbidity and mortality, and improving the health of the community. If we were to give an example of the most striking results of vaccination, it is the complete eradication of smallpox, which caused major epidemics and many deaths between 1924 and 1944. Since the causative agent of the disease was eradicated, there was no need for smallpox vaccination and vaccination against this disease was stopped all over the world in 1980. Another very important childhood infectious disease, poliomyelitis, has also come to the stage of being eradicated in the world through widespread vaccination efforts. The number of cases worldwide, which was 350 thousand in 1988, has been reduced to 22 in 2017. The BCG vaccine prevents tuberculosis from being fatal. Before the measles vaccine was discovered in 1963, it is estimated that there were 2.6 million deaths caused by measles each year. Between 2000 and 2015, the measles vaccine prevented 20.3 million deaths worldwide.
However, despite all these developments, there has been a decline, delay or interruption in routine childhood vaccinations in recent years, especially due to the interruptions in health services during the COVID-19 pandemic and the ongoing problem of vaccine mistrust. This negative situation has become quite striking, and according to the analysis made by WHO and UNICEF, the number of measles cases reported in the European region in 2024 was 127.350, twice that of 2023, and reached the highest number reported since 1997. The World Health Organization warns that countries that have not yet experienced a measles outbreak should be prepared for this issue, identify and complete their deficiencies in immunization, restore public confidence in vaccines, and build strong health systems in this regard.
In addition, vaccines and immunization are of great importance in preventing and controlling many infectious diseases, as well as the increasing number of cancers and chronic diseases.
Vaccination programs implemented in Türkiye are quite successful; however, it should never be forgotten that great care should be taken not to disrupt vaccine coverage, considering that conditions such as migrations or pandemic situations mentioned above may change.
In this context, this book aims to remind and renew all of us, as primary health care providers who have a great impact on the health of our society, about our knowledge of vaccines and immunization, and to gain awareness about being prepared and equipped for vaccine distrust/refusal/opposition that we may encounter.
I hope that this book will be useful to all physicians who are devoted to preventive medicine and who know the importance of ''immunization against diseases'', which is an essential part of prevention.
Assoc. Prof. Dr. A. Selda TEKİNER
Editor
Ankara University Faculty of Medicine, Department of Family Medicine, Ankara, Türkiye
However, despite all these developments, there has been a decline, delay or interruption in routine childhood vaccinations in recent years, especially due to the interruptions in health services during the COVID-19 pandemic and the ongoing problem of vaccine mistrust. This negative situation has become quite striking, and according to the analysis made by WHO and UNICEF, the number of measles cases reported in the European region in 2024 was 127.350, twice that of 2023, and reached the highest number reported since 1997. The World Health Organization warns that countries that have not yet experienced a measles outbreak should be prepared for this issue, identify and complete their deficiencies in immunization, restore public confidence in vaccines, and build strong health systems in this regard.
In addition, vaccines and immunization are of great importance in preventing and controlling many infectious diseases, as well as the increasing number of cancers and chronic diseases.
Vaccination programs implemented in Türkiye are quite successful; however, it should never be forgotten that great care should be taken not to disrupt vaccine coverage, considering that conditions such as migrations or pandemic situations mentioned above may change.
In this context, this book aims to remind and renew all of us, as primary health care providers who have a great impact on the health of our society, about our knowledge of vaccines and immunization, and to gain awareness about being prepared and equipped for vaccine distrust/refusal/opposition that we may encounter.
I hope that this book will be useful to all physicians who are devoted to preventive medicine and who know the importance of ''immunization against diseases'', which is an essential part of prevention.
Assoc. Prof. Dr. A. Selda TEKİNER
Editor
Ankara University Faculty of Medicine, Department of Family Medicine, Ankara, Türkiye
.: İşlem Listesi