.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Relationship Between Adherence to Cardioprotective Diet Recommendations and Disease Risk Awareness: A Cross-Sectional Study
Kardiyoprotektif Diyet Önerilerine Uyum ile Hastalık Riski Farkındalığı Arasındaki İlişki: Kesitsel Araştırma
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2025;10(3):550-60
doi: 10.5336/healthsci.2025-108556
Makale Dili: EN
Tam Metin
ABSTRACT
Objective: This study aims to assess the alignment of the Mediterranean diet with the 2021 American Heart Association (AHA) Dietary Guidelines and examine the relationship between adherence to cardioprotective dietary recommendations and awareness of cardiovascular disease (CVD) risk factors. Material and Methods: This study included 200 individuals diagnosed with CVD who applied to the Cardiology Clinic of Fethiye State Hospital. Data were collected through face-to-face surveys, assessing participants' sociodemographic characteristics, body mass index (BMI) and blood pressure values, and dietary habits. Adherence to cardioprotective dietary recommendations was evaluated using the Mediterranean Diet Adherence Scale (MEDAS) and a 10-item questionnaire assessing adherence with the 2021 AHA Dietary Guidelines. Additionally, CVD risk awareness was assessed using the Cardiovascular Disease Risk Awareness Assessment Questionnaire (CDRAAQ). Results: Participants with higher adherence to the Mediterranean diet had significantly greater awareness of CVD risk factors (p<0.05) compared to those with low or moderate adherence. They were also older (p=0.010) and had lower diastolic blood pressure (p=0.033), while no significant differences were observed in BMI or systolic blood pressure (p>0.05). Individuals who followed the AHA dietary guidelines demonstrated higher Mediterranean diet adherence and greater awareness of CVD risk factors (p<0.05). Additionally, CDRAAQ scores were positively correlated with MEDAS scores and negatively correlated with BMI and blood pressure (p<0.05). Conclusion: These findings emphasize the role of disease-specific awareness and educational interventions in promoting adherence to cardioprotective dietary patterns among individuals with CVD. Enhancing awareness of CVD risk factors may contribute to improved dietary adherence and cardiovascular health outcomes.
Keywords: Mediterranean diet; cardiovascular disease; risk factors
Objective: This study aims to assess the alignment of the Mediterranean diet with the 2021 American Heart Association (AHA) Dietary Guidelines and examine the relationship between adherence to cardioprotective dietary recommendations and awareness of cardiovascular disease (CVD) risk factors. Material and Methods: This study included 200 individuals diagnosed with CVD who applied to the Cardiology Clinic of Fethiye State Hospital. Data were collected through face-to-face surveys, assessing participants' sociodemographic characteristics, body mass index (BMI) and blood pressure values, and dietary habits. Adherence to cardioprotective dietary recommendations was evaluated using the Mediterranean Diet Adherence Scale (MEDAS) and a 10-item questionnaire assessing adherence with the 2021 AHA Dietary Guidelines. Additionally, CVD risk awareness was assessed using the Cardiovascular Disease Risk Awareness Assessment Questionnaire (CDRAAQ). Results: Participants with higher adherence to the Mediterranean diet had significantly greater awareness of CVD risk factors (p<0.05) compared to those with low or moderate adherence. They were also older (p=0.010) and had lower diastolic blood pressure (p=0.033), while no significant differences were observed in BMI or systolic blood pressure (p>0.05). Individuals who followed the AHA dietary guidelines demonstrated higher Mediterranean diet adherence and greater awareness of CVD risk factors (p<0.05). Additionally, CDRAAQ scores were positively correlated with MEDAS scores and negatively correlated with BMI and blood pressure (p<0.05). Conclusion: These findings emphasize the role of disease-specific awareness and educational interventions in promoting adherence to cardioprotective dietary patterns among individuals with CVD. Enhancing awareness of CVD risk factors may contribute to improved dietary adherence and cardiovascular health outcomes.
Keywords: Mediterranean diet; cardiovascular disease; risk factors
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, Akdeniz diyetinin 2021 Amerikan Kalp Derneği'nin [American Heart Association (AHA)] Beslenme Kılavuzu ile uyumunu değerlendirmeyi ve kardiyoprotektif beslenme önerilerine uyum ile kardiyovasküler hastalık (KVH) risk faktörleri farkındalığı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya, Fethiye Devlet Hastanesi Kardiyoloji Kliniği'ne başvuran ve KVH tanısı almış 200 birey dâhil edilmiştir. Veriler, yüz yüze uygulanan anketler yoluyla toplanmış; katılımcıların sosyodemografik özellikleri, beden kitle indeksi (BKİ), kan basıncı değerleri ve beslenme alışkanlıkları değerlendirilmiştir. Kardiyoprotektif beslenme önerilerine uyum, Akdeniz Diyeti Uyum Ölçeği [Mediterranean Diet Adherence Scale (MEDAS)] ve 2021 AHA Beslenme Kılavuzu'na uyumu değerlendiren 10 maddelik bir anket ile ölçülmüştür. Ayrıca KVH risk farkındalığı, Kardiyovasküler Hastalık Risk Farkındalığı Değerlendirme Anketi [Cardiovascular Disease Risk Awareness Assessment Questionnaire (CDRAAQ)] kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Akdeniz diyetine yüksek uyum gösteren katılımcılar, düşük veya orta uyum gösterenlere kıyasla KVH risk faktörleri farkındalığında anlamlı derecede daha yüksek puan almıştır (p<0,05). Ayrıca, bu katılımcılar daha yaşlı (p=0,010) olup, daha düşük diyastolik kan basıncına sahipti (p=0,033). Ancak BKİ ve sistolik kan basıncı açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). AHA beslenme kılavuzlarına uyan bireylerin Akdeniz diyetine daha yüksek uyum gösterdiği ve KVH risk faktörleri farkındalıklarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Ek olarak, CDRAAQ puanları MEDAS puanları ile pozitif, BKİ ve kan basıncı ile negatif korelasyon göstermiştir (p<0,05). Sonuç: Bu bulgular, KVH'ye özgü farkındalık ve eğitsel müdahalelerin, kardiyoprotektif beslenme kalıplarına uyumu teşvik etmede önemli bir role sahip olduğunu vurgulamaktadır. KVH risk faktörleri farkındalığının artırılması, beslenme uyumunun ve kardiyovasküler sağlık sonuçlarının iyileştirilmesine katkıda bulunabilir.
Anahtar Kelimeler: Akdeniz diyeti; kardiyovasküler hastalık; risk faktörleri
Amaç: Bu çalışma, Akdeniz diyetinin 2021 Amerikan Kalp Derneği'nin [American Heart Association (AHA)] Beslenme Kılavuzu ile uyumunu değerlendirmeyi ve kardiyoprotektif beslenme önerilerine uyum ile kardiyovasküler hastalık (KVH) risk faktörleri farkındalığı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya, Fethiye Devlet Hastanesi Kardiyoloji Kliniği'ne başvuran ve KVH tanısı almış 200 birey dâhil edilmiştir. Veriler, yüz yüze uygulanan anketler yoluyla toplanmış; katılımcıların sosyodemografik özellikleri, beden kitle indeksi (BKİ), kan basıncı değerleri ve beslenme alışkanlıkları değerlendirilmiştir. Kardiyoprotektif beslenme önerilerine uyum, Akdeniz Diyeti Uyum Ölçeği [Mediterranean Diet Adherence Scale (MEDAS)] ve 2021 AHA Beslenme Kılavuzu'na uyumu değerlendiren 10 maddelik bir anket ile ölçülmüştür. Ayrıca KVH risk farkındalığı, Kardiyovasküler Hastalık Risk Farkındalığı Değerlendirme Anketi [Cardiovascular Disease Risk Awareness Assessment Questionnaire (CDRAAQ)] kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Akdeniz diyetine yüksek uyum gösteren katılımcılar, düşük veya orta uyum gösterenlere kıyasla KVH risk faktörleri farkındalığında anlamlı derecede daha yüksek puan almıştır (p<0,05). Ayrıca, bu katılımcılar daha yaşlı (p=0,010) olup, daha düşük diyastolik kan basıncına sahipti (p=0,033). Ancak BKİ ve sistolik kan basıncı açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). AHA beslenme kılavuzlarına uyan bireylerin Akdeniz diyetine daha yüksek uyum gösterdiği ve KVH risk faktörleri farkındalıklarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Ek olarak, CDRAAQ puanları MEDAS puanları ile pozitif, BKİ ve kan basıncı ile negatif korelasyon göstermiştir (p<0,05). Sonuç: Bu bulgular, KVH'ye özgü farkındalık ve eğitsel müdahalelerin, kardiyoprotektif beslenme kalıplarına uyumu teşvik etmede önemli bir role sahip olduğunu vurgulamaktadır. KVH risk faktörleri farkındalığının artırılması, beslenme uyumunun ve kardiyovasküler sağlık sonuçlarının iyileştirilmesine katkıda bulunabilir.
Anahtar Kelimeler: Akdeniz diyeti; kardiyovasküler hastalık; risk faktörleri
REFERANSLAR:
- Ballin M, Neovius M, Ortega FB, Henriksson P, Nordström A, Berglind D, et al. Genetic and environmental factors and cardiovascular disease risk in adolescents. JAMA Netw Open. 2023;6(11):e2343947. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ojeda-Granados C, Campisi E, Barchitta M, Agodi A. Genetic, lifestyle and metabolic factors contributing to cardiovascular disease in the Italian population: a literature review. Front Nutr. 2024;11:1379785. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pietri P. Dietary guidance for cardiovascular health: consensus and controversies. nutrients. 2023;15(19):4295. [PubMed] [PMC]
- Fegers-Wustrow I, Gianos E, Halle M, Yang E. Comparison of American and European Guidelines for primary prevention of cardiovascular disease: JACC guideline comparison. J Am Coll Cardiol. 2022;79(13):1304-13. [PubMed]
- Visseren FLJ, Mach F, Smulders YM, Carballo D, Koskinas KC, Bäck M, et al; ESC National Cardiac Societies; ESC Scientific Document Group. 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur Heart J. 2021;42(34):3227-337. Erratum in: Eur Heart J. 2022;43(42):4468. [Crossref] [PubMed]
- Lichtenstein AH, Appel LJ, Vadiveloo M, Hu FB, Kris-Etherton PM, Rebholz CM, et al. 2021 Dietary Guidance to improve cardiovascular health: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2021;144(23):e472-e487. [Crossref] [PubMed]
- Gardner CD, Vadiveloo MK, Petersen KS, Anderson CAM, Springfield S, Van Horn L, et al; American Heart Association Council on Lifestyle and Cardiometabolic Health. Popular dietary patterns: alignment with American Heart Association 2021 dietary guidance: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2023;147(22):1715-30. [Crossref] [PubMed]
- Jiva ES. Atherosclerosis-preventing CVD by increasing awareness regarding risk factors. Journal of Clinical Lipidology. 2022;16(1):e32-e4. [Crossref] [PubMed]
- Qasem Surrati AM, Mohammedsaeed W, Shikieri ABE. Cardiovascular risk awareness and calculated 10-year risk among female employees at Taibah University 2019. Front Public Health. 2021;9:658243. [PubMed] [PMC]
- Woringer M, Nielsen JJ, Zibarras L, Evason J, Kassianos AP, Harris M, et al. Development of a questionnaire to evaluate patients' awareness of cardiovascular disease risk in England's National Health Service Health Check preventive cardiovascular programme. BMJ Open. 2017;7(9):e014413. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Vural Doğru B, Utli H, Karaman E. Cardiovascular Disease Risk Awareness Assessment Questionnaire: psychometric properties of the Turkish Version. Turk J Card Nur. 2021;12(27):18-25. [Crossref]
- Martínez-González MA, García-Arellano A, Toledo E, Salas-Salvadó J, Buil-Cosiales P, Corella D, et al; PREDIMED study investigators. a 14-item Mediterranean diet assessment tool and obesity indexes among high-risk subjects: the PREDIMED trial. PLoS One. 2012;7(8):e43134. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Özkan Pehlivanoğlu EF, Balcıoğlu H, Ünlüoğlu İ. Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği?nin Türkçe?ye uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği [Turkish validation and reliability of Mediterranean Diet Adherence Screener]. Osmangazi Tıp Dergisi. 2020;42(2):160-4. [Link]
- Sozmen K, Ergor G, Sakarya S, Dinc Horasan G, Sahan C, Ekinci B,et al. Evaluation of blood pressure status and mortality in Turkey: findings from chronic diseases and risk factors cohort study. Medicina (Kaunas). 2023;59(8):1366. [PubMed] [PMC]
- Güneş FE, Bekiroglu N, Imeryuz N, Agirbasli M. Awareness of cardiovascular risk factors among university students in Turkey. Prim Health Care Res Dev. 2019;20:e127. Erratum in: Prim Health Care Res Dev. 2019;20:e148. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sulaiman HA, Andsoy II. Health behaviors, knowledge, and attitudes toward cardiovascular disease risk factors in young Iraqi adults: a sample from Erbil, Iraq. Cardiovasc Prev Pharmacother. 2024;6(3):92-101. [Crossref]
- Jacobs JC, Burke S, Rouse M, Sarma S, Zaric G. Cardiovascular disease risk awareness and its association with preventive health behaviors: evidence from a sample of Canadian workplaces. J Occup Environ Med. 2016;58(5):459-65. [PubMed]
- Mosher LT, Bizerra C, Davies K, Seabrook JA, Keathley J. Evaluation of a 4-week interdisciplinary primary care cardiovascular health programme: impact on knowledge, Mediterranean diet adherence and biomarkers. BMJ Nutr Prev Health. 2024;7(1):95-102. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Turner A, LaMonica HM, Moroney C, O'Leary F, Naismith SL, Flood VM. Knowledge, attitudes, and behaviours concerning the Mediterranean diet among older adults in Australia. J Community Health. 2023;48(6):951-62. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Peltzer K, Pengpid S. Prevalence, risk awareness and health beliefs of behavioural risk factors for cardiovascular disease among university students in nine ASEAN countries. BMC Public Health. 2018;18(1):237. [PubMed] [PMC]
- Moore SE, McEvoy CT, Prior L, Lawton J, Patterson CC, Kee F, et al. Barriers to adopting a Mediterranean diet in Northern European adults at high risk of developing cardiovascular disease. J Hum Nutr Diet. 2018;31(4):451-62. [PubMed]
- Richardson LA, Izuora K, Basu A. Mediterranean diet and its association with cardiovascular disease risk factors: a scoping review. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(19):12762. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Zeenny RM, Haddad C, Hajj A, Zeidan RK, Salameh P, Ferrières J. Adherence to the Mediterranean diet and cardiovascular risk factors among the Lebanese population: a nationwide cross-sectional post hoc study. Nutrients. 2024;16(15):2426. [PubMed] [PMC]
- Kes D, Sanlıturk D, Polat U. University students? knowledge levels about cardiovascular risk factors and assessment of their health behaviours in Turkey. Int J Caring Sci. 2018;11(2):1269-81. [Link]
- Petrovic J, Radomirovic M, Petrovic Djordjevic I, Petrovic A, Markovic M, Todorovic J, et al. Awareness of personal cardiovascular risk among the adults with an elevated body mass index in a very high-risk country. Eur Heart J. 2024;45(Supplement_1):ehae666. 2896. [Crossref]
- Magriplis E, Panagiotakos D, Kyrou I, Tsioufis C, Mitsopoulou AV, Karageorgou D, et al. Presence of hypertension is reduced by Mediterranean diet adherence in all individuals with a more pronounced effect in the obese: the Hellenic National Nutrition and Health Survey (HNNHS). Nutrients. 2020;12(3):853. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bakaloudi DR, Chrysoula L, Leonida I, Kotzakioulafi E, Theodoridis X, Chourdakis M. Impact of the level of adherence to the Mediterranean diet on blood pressure: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Clin Nutr. 2021;40(12):5771-80. [Crossref] [PubMed]
- Dominguez LJ, Veronese N, Di Bella G, Cusumano C, Parisi A, Tagliaferri F, et al. Mediterranean diet in the management and prevention of obesity. Exp Gerontol. 2023;174:112121. [Crossref] [PubMed]
- Estruch R, Ros E, Salas-Salvadó J, Covas MI, Corella D, Arós F, et al; PREDIMED study investigators. primary prevention of cardiovascular disease with a Mediterranean diet supplemented with extra-virgin olive oil or nuts. N Engl J Med. 2018;378(25):e34. [Crossref] [PubMed]
- Delgado-Lista J, Alcala-Diaz JF, Torres-Peña JD, Quintana-Navarro GM, Fuentes F, Garcia-Rios A, et al; CORDIOPREV Investigators. Long-term secondary prevention of cardiovascular disease with a Mediterranean diet and a low-fat diet (CORDIOPREV): a randomised controlled trial. Lancet. 2022;399(10338):1876-85. [PubMed]
- Godoy-Izquierdo D, Ogallar A, Lara R, Rodríguez-Tadeo A, Arbinaga F. Association of a Mediterranean diet and fruit and vegetable consumption with subjective well-being among adults with overweight and obesity. Nutrients. 2021;13(4):1342. [PubMed] [PMC]
- Marinac Pupavac S, Kenðel Jovanović G, Lin?ak Ž, Glad M, Traven L, Pavičić Žeželj S. The influence on fish and seafood consumption, and the attitudes and reasons for its consumption in the Croatian population. Front Sustain Food Syst. 2022;6:945186. [Crossref]
- da Rocha BRS, Rico-Campà A, Romanos-Nanclares A, Ciriza E, Barbosa KBF, Martínez-González MÁ, et al. Adherence to Mediterranean diet is inversely associated with the consumption of ultra-processed foods among Spanish children: the SENDO project. Public Health Nutr. 2021;24(11):3294-303. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Dinu M, Tristan Asensi M, Pagliai G, Lotti S, Martini D, Colombini B, et al. Consumption of ultra-processed foods is inversely associated with adherence to the Mediterranean diet: a cross-sectional study. Nutrients. 2022;14(10):2073. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi