.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
The Mediating Role of Self-Efficiency and Resilience in the Effect of Spiritual Care on Psychological Well-Being in Hemodialysis Patients: Descriptive Research
Hemodiyaliz Hastalarında Manevi Bakımın Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Etkisinde Özyeterlilik ve Dayanıklılığın Aracı Rolü: Tanımlayıcı Araştırma
J Tradit Complem Med. 2022;5(3):236-44
doi: 10.5336/jtracom.2022-89806
Makale Dili: EN
Tam Metin
ABSTRACT
Objective: This study was planned to be descriptive to investigate the mediating role of self-efficiency and resilience in the effect of spiritual care on psychological well-being in individuals receiving hemodialysis treatment. Material and Methods: The study has been completed with 207 dialysis patients who matched the research criteria. Confirmatory factor analysis, correlation, and reliability analysis have been performed in the data's statistical evaluation. The structural equation model for hypothesis testing and the bootstrap technique for mediation testing have been used. Results: In this study conducted with hemodialysis patients, it has been determined that spiritual care has a positive effect on psychological well-being, self-efficacy, and resilience. Moreover, it has been determined that self-efficacy and resilience had a partial mediating role in the effect of spiritual care on psychological well-being. By meeting the spiritual care needs of patients receiving hemodialysis treatment, the psychological well-being, self-sufficiency and resilience levels of the patients can be increased. Conclusion: It has been determined that to increase the psychological well-being, self-efficacy, and resilience of these patients, the spiritual care needs that support holistic care should be met. It can be suggested that nurses who have primary responsibility in the treatment and follow-up of dialysis patients should be aware of these factors and plan appropriate nursing activities that will minimize their negative effects on the individual.
Keywords: Hemodialysis patients; spiritual care; psychological well-being; self-efficiency; resilience
Objective: This study was planned to be descriptive to investigate the mediating role of self-efficiency and resilience in the effect of spiritual care on psychological well-being in individuals receiving hemodialysis treatment. Material and Methods: The study has been completed with 207 dialysis patients who matched the research criteria. Confirmatory factor analysis, correlation, and reliability analysis have been performed in the data's statistical evaluation. The structural equation model for hypothesis testing and the bootstrap technique for mediation testing have been used. Results: In this study conducted with hemodialysis patients, it has been determined that spiritual care has a positive effect on psychological well-being, self-efficacy, and resilience. Moreover, it has been determined that self-efficacy and resilience had a partial mediating role in the effect of spiritual care on psychological well-being. By meeting the spiritual care needs of patients receiving hemodialysis treatment, the psychological well-being, self-sufficiency and resilience levels of the patients can be increased. Conclusion: It has been determined that to increase the psychological well-being, self-efficacy, and resilience of these patients, the spiritual care needs that support holistic care should be met. It can be suggested that nurses who have primary responsibility in the treatment and follow-up of dialysis patients should be aware of these factors and plan appropriate nursing activities that will minimize their negative effects on the individual.
Keywords: Hemodialysis patients; spiritual care; psychological well-being; self-efficiency; resilience
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda manevi bakımın psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisinde öz yeterlilik ve dayanıklılığın aracı rolünü araştırmak üzere tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Gereç Yöntemler: Çalışma, araştırma kriterlerine uyan 207 diyaliz hastası ile tamamlanmıştır. Verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesinde doğrulayıcı faktör analizleri, korelasyon ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Hipotez testleri için yapısal eşitlik modeli, aracılık testi için ise bootstrap tekniği kullanılmıştır. Bulgular: Hemodiyaliz hastalarında yapılan bu çalışmada, manevi bakımın psikolojik iyi oluş, öz yeterlilik ve dayanıklılık üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca manevi bakımın, psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisinde öz yeterlilik ve dayanıklılığının kısmi aracı rolü olduğu belirlenmiştir. Bu hastaların psikolojik iyi oluşlarını, öz yeterlilik ve dayanıklıklarını artırmak için holistik bakımı destekleyen manevi bakıma gereksinimlerinin karşılanması gerektiği belirlenmiştir. Hemodiyaliz tedavisi gören hastaların ruhsal bakım ihtiyaçlarını karşılayarak, hastaların psikolojik iyi oluşu, kendine yeterliliği ve dayanıklılık düzeyleri artırılabilir. Sonuç: Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların manevi bakım ihtiyaçları karşılanarak, hastaların psikolojik iyilik hâli, kendine yeterlilik ve dayanıklılık düzeyleri artırılabilir. Diyaliz hastalarının tedavisinde ve takibinde öncelikli sorumluluğu olan hemşirelerin bu faktörlerin farkında olmaları ve birey üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirecek uygun hemşirelik faaliyetlerini planlamaları önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz hastaları; manevi bakım; psikolojik iyi oluş; öz-yeterlilik; dayanıklılık
Amaç: Bu çalışma, hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda manevi bakımın psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisinde öz yeterlilik ve dayanıklılığın aracı rolünü araştırmak üzere tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Gereç Yöntemler: Çalışma, araştırma kriterlerine uyan 207 diyaliz hastası ile tamamlanmıştır. Verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesinde doğrulayıcı faktör analizleri, korelasyon ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Hipotez testleri için yapısal eşitlik modeli, aracılık testi için ise bootstrap tekniği kullanılmıştır. Bulgular: Hemodiyaliz hastalarında yapılan bu çalışmada, manevi bakımın psikolojik iyi oluş, öz yeterlilik ve dayanıklılık üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca manevi bakımın, psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisinde öz yeterlilik ve dayanıklılığının kısmi aracı rolü olduğu belirlenmiştir. Bu hastaların psikolojik iyi oluşlarını, öz yeterlilik ve dayanıklıklarını artırmak için holistik bakımı destekleyen manevi bakıma gereksinimlerinin karşılanması gerektiği belirlenmiştir. Hemodiyaliz tedavisi gören hastaların ruhsal bakım ihtiyaçlarını karşılayarak, hastaların psikolojik iyi oluşu, kendine yeterliliği ve dayanıklılık düzeyleri artırılabilir. Sonuç: Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların manevi bakım ihtiyaçları karşılanarak, hastaların psikolojik iyilik hâli, kendine yeterlilik ve dayanıklılık düzeyleri artırılabilir. Diyaliz hastalarının tedavisinde ve takibinde öncelikli sorumluluğu olan hemşirelerin bu faktörlerin farkında olmaları ve birey üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirecek uygun hemşirelik faaliyetlerini planlamaları önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz hastaları; manevi bakım; psikolojik iyi oluş; öz-yeterlilik; dayanıklılık
REFERANSLAR:
- Tan M, Okanlı A, Karabulutlu E, Erdem N. Hemodiyaliz Hastalarında Sosyal Destek ve Umutsuzluk Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005;8(2):32-9.
- Eilami O, Moslemirad M, Naimi E, Babuei A, Rezaei K. The effect of religious psychotherapy emphasizing the importance of prayers on mental health and pain in cancer patients. J Relig Health. 2019;58(2):444-51. [Crossref] [PubMed]
- Darvishi A, Otaghi M, Mami S. The effectiveness of spiritual therapy on spiritual well-being, self-esteem and self-efficacy in patients on hemodialysis. J Relig Health. 2020;59(1):277-88. [Crossref] [PubMed]
- Duran S, Avci D, Esim F. Association between spiritual well-being and resilience among Turkish hemodialysis patients. J Relig Health. 2020;59(6):3097-109. [Crossref] [PubMed]
- Krespi Boothby MR, Salmon P. Öz yeterlilik ve hemodiyaliz tedavisi: nitel ve nicel bir yaklaşım [Self-efficacy and hemodialysis treatment: a qualitative and quantitative approach]. Turk Psikiyatri Derg. 2013;24(2):84-93. [PubMed]
- Iranmehr A, Kadkani H. The effectiveness of religious-cognitive training based on quran verses on reducing pensioners' anxiety and hopelessness. Journal of Religion and Health. 2017;5(1):32-9.
- World Health Organisation. Spirituality and Health: An Initial Proposal to Incorporate; 2012. Erişim tarihi 22.10.2020 [Link]
- Narayanasamy A. The challenges of teaching and learning spirituality in nursing. J Nurs Care. 2014;3(189):2167-8. [Crossref]
- Chiang YC, Lee HC, Chu TL, Han CY, Hsiao YC. The impact of nurses' spiritual health on their attitudes toward spiritual care, professional commitment, and caring. Nurs Outlook. 2016;64(3):215-24. [Crossref] [PubMed]
- Lowry LW, Conco D. Exploring the meaning of spirituality with aging adults in Appalachia. J Holist Nurs. 2002;20(4):388-402. [Crossref] [PubMed]
- Musa AS, Pevalin DJ, Al Khalaileh MAA. Spiritual well-being, depression, and stress among hemodialysis patients in jordan. J Holist Nurs. 2018;36(4):354-65. [Crossref] [PubMed]
- Zimmer Z, Jagger C, Chiu CT, Ofstedal MB, Rojo F, Saito Y. Spirituality, religiosity, aging and health in global perspective: a review. SSM Popul Health. 2016;2:373-81. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Jenaabadi H, Mir F. Role of trust in God and resilience in hope for life of hemodialysis patients. Health, Spirituality and Medical Ethics. 2019;6(1):33-8. [Crossref]
- Freire de Medeiros CM, Arantes EP, Tajra RD, Santiago HR, Carvalho AF, Libório AB. Resilience, religiosity and treatment adherence in hemodialysis patients: a prospective study. Psychol Health Med. 2017;22(5):570-7. [Crossref] [PubMed]
- Ríos-Risquez MI, García-Izquierdo M, Sabuco-Tebar ELÁ, Carrillo-Garcia C, Solano-Ruiz C. Connections between academic burnout, resilience, and psychological well-being in nursing students: a longitudinal study. J Adv Nurs. 2018;74(12):2777-84. [Crossref] [PubMed]
- Fu F, Liang Y, An Y, Zhao F. Self-efficacy and psychological well-being of nursing home residents in China: the mediating role of social engagement. Asia Pacific Journal of Social Work and Development. 2018;28(2):128-40. [Crossref]
- McSherry W, Draper P, Kendrick D. The construct validity of a rating scale designed to assess spirituality and spiritual care. Int J Nurs Stud. 2002;39(7):723-34. [Crossref] [PubMed]
- Ergül S, Temel AB. Validity and reliability of 'The spirituality and spiritual care rating scale' Turkish version. Journal of Ege University School of Nursing. 2007;23:75-87.
- Diener E, Wirtz D, Tov W, Kim-Prieto C, Choi DW, Oishi S, et al. New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research. 2010;97(2):143-56. [Crossref]
- Akın A, Demirci İ, Yıldız E, Gediksiz E, Eroglu N. The short form of the scales of psychological well-being (SPWB-42): The validity and reliability of the Turkish version. Paper presented at the International Counseling and Education Conference 2012; İstanbul; Turkey.
- Schwarzer R, Jerusalem M. Generalized self-efficacy scale. In: Weinman J, Wright S, Johnston M, eds. Measures in Health Psychology: A User's Portfolio. Causal and control beliefs. Windsor, UK: NFER-Nelson; 1995. p.35-7. [Crossref]
- Aypay A. Genel Öz Yeterlik Ölçeği'nin (GÖYÖ) Türkçe'ye uyarlama çalışması [The adaptation study of general self-efficacy (GSE) scale to Turkish]. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2010;11(2):113-31. [Link]
- Maddi SR, Harvey RH, Khoshaba DM, Lu JL, Persico M, Brow M. The personality construct of hardiness, III: Relationships with repression, innovativeness, authoritarianism, and performance. J Pers. 2006;74(2):575-97. [Crossref] [PubMed]
- Durak M, Senol-Durak E, Gencoz, T. Psychometric properties of the satisfaction with life scale among Turkish university students, correctional officers, and elderly adults. Social Indicators Research. 2010;99(3):413-29. [Crossref]
- Patel SS, Shah VS, Peterson RA, Kimmel PL. Psychosocial variables, quality of life, and religious beliefs in ESRD patients treated with hemodialysis. Am J Kidney Dis. 2002;40(5):1013-22. [Crossref] [PubMed]
- Koenig HG, George LK, Titus P, Meador KG. Religion, spirituality, and acute care hospitalization and long-term care use by older patients. Arch Intern Med. 2004;164(14):1579-85. [Crossref] [PubMed]
- Schmutte PS, Ryff CD. Personality and well-being: reexamining methods and meanings. J Pers Soc Psychol. 1997;73(3):549-59. [Crossref] [PubMed]
- Bandura A. Self-Efficacy in Changing Societies. 1st ed. Cambridge: Cambridge University Press; 1995. [Crossref]
- Moradi Z, Madani Y, Sadeghi M. The effectiveness of integrative pattern of cognitive and spiritual counseling on resiliency and self-efficacy of hemodialysis patients. Journal of Clinical Nursing and Midwifery. 2019;8(3):423-35. [Link]
- Bandura A. Social foundations of thought and action. In: Marks D, ed. The Health Psychology Reader. 1st ed. Londra: Sage Publications; 2002. p.94-106. [Crossref]
- Ramezani T, Sharifirad G, Rajati F, Rajati M, Mohebi S. Effect of educational intervention on promoting self-care in hemodialysis patients: applying the self-efficacy theory. J Educ Health Promot. 2019;8:65. [PubMed] [PMC]
- Slesnick N, Pienkos S, Sun S, Doss-McQuitty S, Schiller B. The chronic disease self-management program--A pilot study in patients undergoing hemodialysis. Nephrol News Issues. 2015;29(4):22-3, 27-8, 30-2. [PubMed]
- Hunter AJ. A cross-cultural comparison of resilience in adolescents. J Pediatr Nurs. 2001;16(3):172-9. [Crossref] [PubMed]
- Fava GA, Tomba E. Increasing psychological well-being and resilience by psychotherapeutic methods. J Pers. 2009;77(6):1903-34. [Crossref] [PubMed]
- Smith JL, Hollinger-Smith L. Savoring, resilience, and psychological well-being in older adults. Aging Ment Health. 2015;19(3):192-200. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi