.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Üçüncü Yaş (Yaşlı) İçin Yaşam Memnuniyeti Endeksi Ölçeği-Kısa Formu (LSITA-SF) Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Metodolojik Çalışma
Turkish Validity and Reliability Study of Life Satisfaction Index Scale-Short Form (LSITA-SF) for Third Age (Older Adults): Methodological Study
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2025;10(3):714-9
doi: 10.5336/healthsci.2024-105230
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırmada Üçüncü Yaş İçin Yaşam Memnuniyeti Endeksi Ölçeği-Kısa Formu'nun [Life Satisfaction Index Scale for the Third Age-Short Form (LSITA-SF)] Türkçeye geçerlik ve güvenirliğin yapılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma 25 Ekim 2023-31 Mayıs 2024 tarihleri arasında Aksaray ilinde ikamet eden 65 yaş ve üzeri olan 211 yaşlı birey ile yürütülmüştür. Araştırmada sosyodemografik değişkenlere yönelik bilgi formu ve LSITA-SF kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,808 olarak bulunmuş ve Barlett küresellik testi anlamlı çıkmıştır (χ2 =679,506, df=66, p<0,001). Güvenirlik için hesaplanan Cronbach alfa ve McDonald omega iç tutarlık katsayıları 0,82 ve 0,81 yani iyi bir güvenirliği gösterdiği bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliliği için yapılan açımlayıcı faktör analizi (AFA) sonucunda 9 madde ve tek faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu 9 madde toplam varyansın %36'sını açıklamaktadır. Madde faktör yükleri ise 0,301 ile 0,782 arasındadır. AFA sonrasında ortaya çıkan 9 madde ve tek faktör yapı doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilmiştir. Oluşturulan DFA modeli kabul edilebilir uyum değerlerine sahip olmuştur (χ2 (27)=25,632, Karşılaştırmalı Uyum İndeksi=0,99, Trucker-Levis İndeksi=0,99, İyilik Uyum İndeksi=0,99, Tahmin Hatalarının Ortalamasının Karekökü=0,001, Standartlaştırılmış Hata Kareleri Ortalamasının Karekökü=0,055). Sonuç: Araştırma sonucuna göre LSITA-SF'nin Türk kültüründe geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu bulunmuştur. Bu doğrultuda özellikli bir grup olan yaşlılarımızın yaşam memnuniyetlerini ölçmeye yönelik bir ölçüm aracı literatüre kazandırılmıştır ve bundan sonraki süreçte alanda yapılacak olan çalışmalar için bir alt yapı oluşturması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Üçüncü yaş (yaşlı); memnuniyet; ölçek; geçerlilik; güvenilirlik
Amaç: Bu araştırmada Üçüncü Yaş İçin Yaşam Memnuniyeti Endeksi Ölçeği-Kısa Formu'nun [Life Satisfaction Index Scale for the Third Age-Short Form (LSITA-SF)] Türkçeye geçerlik ve güvenirliğin yapılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma 25 Ekim 2023-31 Mayıs 2024 tarihleri arasında Aksaray ilinde ikamet eden 65 yaş ve üzeri olan 211 yaşlı birey ile yürütülmüştür. Araştırmada sosyodemografik değişkenlere yönelik bilgi formu ve LSITA-SF kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,808 olarak bulunmuş ve Barlett küresellik testi anlamlı çıkmıştır (χ2 =679,506, df=66, p<0,001). Güvenirlik için hesaplanan Cronbach alfa ve McDonald omega iç tutarlık katsayıları 0,82 ve 0,81 yani iyi bir güvenirliği gösterdiği bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliliği için yapılan açımlayıcı faktör analizi (AFA) sonucunda 9 madde ve tek faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu 9 madde toplam varyansın %36'sını açıklamaktadır. Madde faktör yükleri ise 0,301 ile 0,782 arasındadır. AFA sonrasında ortaya çıkan 9 madde ve tek faktör yapı doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilmiştir. Oluşturulan DFA modeli kabul edilebilir uyum değerlerine sahip olmuştur (χ2 (27)=25,632, Karşılaştırmalı Uyum İndeksi=0,99, Trucker-Levis İndeksi=0,99, İyilik Uyum İndeksi=0,99, Tahmin Hatalarının Ortalamasının Karekökü=0,001, Standartlaştırılmış Hata Kareleri Ortalamasının Karekökü=0,055). Sonuç: Araştırma sonucuna göre LSITA-SF'nin Türk kültüründe geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu bulunmuştur. Bu doğrultuda özellikli bir grup olan yaşlılarımızın yaşam memnuniyetlerini ölçmeye yönelik bir ölçüm aracı literatüre kazandırılmıştır ve bundan sonraki süreçte alanda yapılacak olan çalışmalar için bir alt yapı oluşturması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Üçüncü yaş (yaşlı); memnuniyet; ölçek; geçerlilik; güvenilirlik
ABSTRACT
Objective: This study aimed to establish the validity and reliability of the Life Satisfaction Index Scale for the Third Age-Short Form (LSITA-SF) in Turkish. Material and Methods: The study was conducted with 211 older individuals aged 65 years and over residing in Aksaray province between October 25, 2023 and May 31, 2024. A form for sociodemographic variables and the LSITA-SF were used in the study. Results: The Kaiser-Meyer-Olkin value was 0.808, and Barlett's test of sphericity was significant (χ2 =679.506, df=66, p<0.001). The Cronbach alpha and McDonald omega internal consistency coefficients calculated for reliability were 0.82 and 0.81, indicating good reliability as a result of the exploratory factor analysis (EFA) conducted for the construct validity of the scale, a single-factor structure with 9 items emerged. These 9 items explained 36% of the total variance. Item factor loadings were between 0.301 and 0.782. The 9-item and singlefactor structure that emerged after EFA was tested with confirmatory factor analysis (CFA). The CFA model had acceptable fit values (χ2 (27)=25.632, Comparative Fit Index=0.99, Trucker-Levis Index= 0.99, Goodness of Fit Index=0.99, Root Mean Square Error of Approximation=0.001, Standardized Root Mean Square Residual=0.055). Conclusion: According to the study results, the LSITA-SF was a valid and reliable measurement tool in Turkish culture. In this direction, a tool for measuring the life satisfaction of the older adults, which is a particular group, has been introduced to the literature, and it aims to create a substructure for future studies.
Keywords: Third age (aged); satisfaction; scale; validity; reliability
Objective: This study aimed to establish the validity and reliability of the Life Satisfaction Index Scale for the Third Age-Short Form (LSITA-SF) in Turkish. Material and Methods: The study was conducted with 211 older individuals aged 65 years and over residing in Aksaray province between October 25, 2023 and May 31, 2024. A form for sociodemographic variables and the LSITA-SF were used in the study. Results: The Kaiser-Meyer-Olkin value was 0.808, and Barlett's test of sphericity was significant (χ2 =679.506, df=66, p<0.001). The Cronbach alpha and McDonald omega internal consistency coefficients calculated for reliability were 0.82 and 0.81, indicating good reliability as a result of the exploratory factor analysis (EFA) conducted for the construct validity of the scale, a single-factor structure with 9 items emerged. These 9 items explained 36% of the total variance. Item factor loadings were between 0.301 and 0.782. The 9-item and singlefactor structure that emerged after EFA was tested with confirmatory factor analysis (CFA). The CFA model had acceptable fit values (χ2 (27)=25.632, Comparative Fit Index=0.99, Trucker-Levis Index= 0.99, Goodness of Fit Index=0.99, Root Mean Square Error of Approximation=0.001, Standardized Root Mean Square Residual=0.055). Conclusion: According to the study results, the LSITA-SF was a valid and reliable measurement tool in Turkish culture. In this direction, a tool for measuring the life satisfaction of the older adults, which is a particular group, has been introduced to the literature, and it aims to create a substructure for future studies.
Keywords: Third age (aged); satisfaction; scale; validity; reliability
REFERANSLAR:
- Rudnicka E, Napierała P, Podfigurna A, Męczekalski B, Smolarczyk R, Grymowicz M. The World Health Organization (WHO) approach to healthy ageing. Maturitas. 2020;139:6-11. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Fallon CK, Karlawish J. Is the WHO definition of health aging well? frameworks for "health" after three score and ten. Am J Public Health. 2019;109(8):1104-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Frías-Luque MD, Toledano-González A. Determinants of quality of life and well-being in cognitively unimpaired older adults: a systematic review. PeerJ. 2022;10:e12900. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wöbbeking Sánchez M, Sánchez Cabaco A, Bonete-López B, Urchaga Litago JD, Loureiro MJ, Mejía M. Physical activity and life satisfaction: an empirical study in a population of senior citizens. Front Psychol. 2021;12:636914. [PubMed] [PMC]
- An HY, Chen W, Wang CW, Yang HF, Huang WT, Fan SY. The relationships between physical activity and life satisfaction and happiness among young, middle-aged, and older adults. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(13):4817. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pan Y, Chan SHW, Xu Y, Yeung KC. Determinants of life satisfaction and self-perception of ageing among elderly people in China: An exploratory study in comparison between physical and social functioning. Arch Gerontol Geriatr. 2019;84:103910. [Crossref] [PubMed]
- Hu SXX, Lei WI, Chao KK, Hall BJ, Chung SF. Common chronic health problems and life satisfaction among Macau elderly people. International Journal of Nursing Sciences. 2016;3(4):367-70. [Crossref]
- Göktaş A, Pekçetin S, Tekindal B, Kayıhan H, Uyanık M. Yaşlı bireylerde aktivite tercihlerinin bilişsel beceriler ve yaşam memnuniyeti üzerine etkisi [Impact of activity preferences on cognitive skills and life satisfaction in elderly]. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2016;4(1):1-14. [Link]
- Kurt G, Beyaztaş FY, Erkol Z. Yaşlıların sorunları ve yaşam memnuniyeti [The problems of aged people and the life satisfaction]. Turkish Journal of Forensic Medicine. 2010;24(2):32-9. [Link]
- Hamplová D. Životní spokojenost, ?těstí a rodinný stav v 21 evropských zemích [Satisfaction with life, happiness, and family status in twenty-one European countries]. Czech Sociological Review. 2006;42:35-55. [Link]
- Martín-María N, Lara E, Cresswell-Smith J, Forsman AK, Kalseth J, Donisi V, et al. Instruments to evaluate mental well-being in old age: a systematic review. Aging Ment Health. 2021;25(7):1191-205. [Crossref] [PubMed]
- Mekonnen HS, Lindgren H, Geda B, Azale T, Erlandsson K. Translation, cultural adaptation, and psychometric properties of the life satisfaction ındex for the third age-short form (LSITA-SF12) for use among Ethiopian Elders. Nurs Rep. 2021;11(4):981-96. [PubMed] [PMC]
- Kantun-Marin MA, Moral de La Rubia J, Gomez-Meza MV, Salazar-Gonzalez BC. Validation of the life satisfaction index for the third age. Aquichan. 2013;13(2):148-58. [Crossref]
- Bužgová R, Bobčíková K, Kozáková R, Zeleníková R. The Czech version of the life satisfaction index for the third age-short form (LSITA-SF12): psychometric properties. Int J Older People Nurs. 2023;18(4):e12541. [PubMed]
- Barrett AJ, Murk PJ. Life Satisfaction Index for the Third Age-Short Form (LSITA-SF): An improved and briefer measure of successful aging. Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, Community and Extension Education; October 21-23, 2009; Chicago, IL, USA: Northeastern Illinois University; 2009. p. 7-12. [Crossref] [PubMed]
- Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. 1.Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2005.
- Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 14. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları; 2013. [Crossref]
- Kline RB. Principles and Practice of Structural Equation Modeling. 3rd ed. New York: Guilford Publications; 2011.
- Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal. 1999;6(1):1-55. [Link]
- Field A. Discovering statistics using SPSS. 3rd ed. London, UK: Sage Publications; 2009.
.: İşlem Listesi