.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Ağrı Yönetiminde Geleneksel ve Tamamlayıcı Tedavi Yöntemlerinin Kullanımı ve Sağlık Algısı: Tanımlayıcı Bir Araştırma
Use of Traditional and Complementary Treatment Methods in Pain Management and Health Perception: A Descriptive Study
J Tradit Complem Med. 2022;5(3):255-63
doi: 10.5336/jtracom.2022-89284
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, ağrı yaşayan bireylerin kullandığı geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri ve sağlık algılarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma, 396 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma örneklemine ulaşılmasında kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 03-15 Şubat 2022 tarihleri arasında Tanıtıcı Özellikler Anket Formu ve Sağlık Algısı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Katılımcıların 39'unun (%9,8) yaşadıkları çeşitli ağrılar için sadece ilaçları tercih ettiği, 61'inin (%15,4) sadece geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemlerini tercih ettiği, 296'sının (%74,8) ise ilaçlar ve bu yöntemleri birlikte kullandıkları belirlenmiştir. Ağrı yönteminde geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemlerini kullanan katılımcıların 239'unun (%66,9) büyük çoğunlukla masaj, 231'inin (%64,7) sıcak uygulama ve 188'inin (%52,6) bitkisel ürünleri kullandığı saptanmıştır. Ağrı yönetiminde kullanılan geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri sayısı arttıkça Sağlığın Önemi alt boyutundan alınan puanların arttığı saptanmıştır. Sonuç: Katılımcıların ağrı yönetiminde çeşitli geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca bireylerin sağlık algıları arttıkça ağrı yönetiminde bu yöntemleri tercih etme durumlarının da arttığı belirlenmiştir. Bu çalışma sonuçlarına göre ağrıda kullanılan çeşitli geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin bireylerde olumsuz yan etkilere yol açma durumunun belirlenmesi ve toplumun bu yöntemleri akılcı şekilde kullanması için eğitimlerin verilmesi önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik; sağlık algısı; geleneksel ve tamamlayıcı terapiler; ağrı
Amaç: Bu araştırma, ağrı yaşayan bireylerin kullandığı geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri ve sağlık algılarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma, 396 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma örneklemine ulaşılmasında kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 03-15 Şubat 2022 tarihleri arasında Tanıtıcı Özellikler Anket Formu ve Sağlık Algısı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Katılımcıların 39'unun (%9,8) yaşadıkları çeşitli ağrılar için sadece ilaçları tercih ettiği, 61'inin (%15,4) sadece geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemlerini tercih ettiği, 296'sının (%74,8) ise ilaçlar ve bu yöntemleri birlikte kullandıkları belirlenmiştir. Ağrı yönteminde geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemlerini kullanan katılımcıların 239'unun (%66,9) büyük çoğunlukla masaj, 231'inin (%64,7) sıcak uygulama ve 188'inin (%52,6) bitkisel ürünleri kullandığı saptanmıştır. Ağrı yönetiminde kullanılan geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri sayısı arttıkça Sağlığın Önemi alt boyutundan alınan puanların arttığı saptanmıştır. Sonuç: Katılımcıların ağrı yönetiminde çeşitli geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca bireylerin sağlık algıları arttıkça ağrı yönetiminde bu yöntemleri tercih etme durumlarının da arttığı belirlenmiştir. Bu çalışma sonuçlarına göre ağrıda kullanılan çeşitli geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin bireylerde olumsuz yan etkilere yol açma durumunun belirlenmesi ve toplumun bu yöntemleri akılcı şekilde kullanması için eğitimlerin verilmesi önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik; sağlık algısı; geleneksel ve tamamlayıcı terapiler; ağrı
ABSTRACT
Objective: This research was conducted to determine the traditional and complementary treatment methods used by individuals experiencing pain and their health perceptions. Material and Methods: This study was carried out with the participation of 396 people. Snowball sampling method was used to reach the research sample. The data of the study were collected using the Descriptive Characteristics Questionnaire and the Health Perception Scale between 03-15 February 2022. Results: It was determined that 39 (9.8%) of the participants preferred only drugs for various pains they experienced, 61 (15.4%) preferred only traditional and complementary treatment methods, and 296 (74.8%) used drugs and these methods together. It was determined that the participants who used traditional and complementary treatment methods in pain management mostly used massage 239 (66.9%), hot application 231 (64.7%) and herbal products 188 (52.6%). It was determined that the scores obtained from the Importance of Health sub-dimension increased as the number of traditional and complementary treatment methods used in pain management increased. Conclusion: The participants used various traditional and complementary treatment methods in pain management. In addition, as individuals' health perceptions increase, it has been determined that there is an increase in the number of preferred methods and the number of preferred methods in pain management. According to the results of this study, it can be recommended to determine the negative side effects of various traditional and complementary treatment methods used in pain and to provide trainings for the society to use these methods rationally.
Keywords: Nursing; health perception; traditional and complementary therapies; pain
Objective: This research was conducted to determine the traditional and complementary treatment methods used by individuals experiencing pain and their health perceptions. Material and Methods: This study was carried out with the participation of 396 people. Snowball sampling method was used to reach the research sample. The data of the study were collected using the Descriptive Characteristics Questionnaire and the Health Perception Scale between 03-15 February 2022. Results: It was determined that 39 (9.8%) of the participants preferred only drugs for various pains they experienced, 61 (15.4%) preferred only traditional and complementary treatment methods, and 296 (74.8%) used drugs and these methods together. It was determined that the participants who used traditional and complementary treatment methods in pain management mostly used massage 239 (66.9%), hot application 231 (64.7%) and herbal products 188 (52.6%). It was determined that the scores obtained from the Importance of Health sub-dimension increased as the number of traditional and complementary treatment methods used in pain management increased. Conclusion: The participants used various traditional and complementary treatment methods in pain management. In addition, as individuals' health perceptions increase, it has been determined that there is an increase in the number of preferred methods and the number of preferred methods in pain management. According to the results of this study, it can be recommended to determine the negative side effects of various traditional and complementary treatment methods used in pain and to provide trainings for the society to use these methods rationally.
Keywords: Nursing; health perception; traditional and complementary therapies; pain
REFERANSLAR:
- Kömürcüoğlu A, Sağıroğlu E. Ağrı ve tedavisi. İliçin G, Biberoğlu K, Süleymanlar G, Ünal S, editörler. İç Hastalıkları. 2. Baskı. Cilt 1. İstanbul: Güneş Kitabevi; 2005. p.156-65.
- Elmalı Şimşek H, Ecevit Alpar Ş. Ağrıyı azaltmada tamamlayıcı bir yöntem olarak Su Jok uygulaması [Su Jok as a complementary method for pain reduction]. J Tradit Complem Med. 2020;3(2):265-72. [Crossref]
- Eti Aslan F. Tarihsel süreçte ağrı. Ağrı Doğası ve Kontrolü. Geliştirilmiş 2. Baskı. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi; 2014. p.3-13.
- Özveren H. Ağrı kontrolünde farmakolojik olmayan yöntemler [Non-pharmacological methods at pain management]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2011:83-92. [Link]
- Güngörmüş Z, Kıyak E. Ağrı yaşayan bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedaviye ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi [Evaluation of the knowledge, attitude and behaviors of individuals who suffer from pain towards complementary and alternative medicines]. AĞRI. 2012;24(3):123-9. [Crossref] [PubMed]
- Korkut Bayındır S, Çürük GN. Türkiye'de ağrıya yönelik tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamaları konusundaki hemşirelik tezlerinin incelenmesi [Examining nursing theses about complementary and alternative methods for pain management in Turkey]. HEAD. 2015;12(3):162-9. [Link]
- Bulduklu Y. Hedef kitle bağlamında tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamaları [Complementary and alternative medicine practices in context of target group]. Seçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2015;1(37):607-27. [Crossref]
- Ünal KS, Gözüyeşil E, Tar E. Üniversite öğrencilerinde uykusuzluk, yorgunluk ve ağrıda kullanılan tamamlayıcı ve alternatif yöntemler [Complementary and alternative methods used in the case of insomnia fatigue and pain among university students]. Cukurova Med J. 2019;44(2):602-11. [Crossref]
- Öztürk Birge A, Mollaoğlu M. Hastaların ağrı inançları ve ağrıyı yönetmede kullandıkları ilaç dışı yöntemler [Pain beliefs of patients and the nonpharmacological methods they use to manage the pain]. Agri. 2018;30(2):84-92. [Crossref] [PubMed]
- Sayın Kasar K, Ünal E, Çapacı S, Kütmeç Yılmaz C, Duru Aşiret G. Yaşlı bireylerin ağrıya yönelik tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumu ve tutumu [Complementary and alternative medicine use for pain among elderly persons and their attitudes]. HUHEMFAD-JOHUFON. 2020;7(3):271-7. [Crossref]
- Thomas DA, Maslin B, Legler A, Springer E, Asgerally A, Vadivelu N. Role of alternative therapies for chronic pain syndromes. Curr Pain Headache Rep. 2016;20(5):29. [Crossref] [PubMed]
- Sağkal T, Eşer İ, Uyar M. Reiki dokunma terapisinin ağrı ve anksiyete üzerine etkisi [The effect of reiki touch therapy on pain and anxiety]. Spatula DD. 2013;3(4):1416. [Crossref]
- Williamson AT, Fletcher PC, Dawson KA. Complementary and alternative medicine. Use in an older population. J Gerontol Nurs. 2003;29(5):20-8. [Crossref] [PubMed]
- Klein Velderman M, Crone MR, Wiefferink CH, Reijneveld SA. Identification and management of psychosocial problems among toddlers by preventive child health care professionals. Eur J Public Health. 2010;20(3):332-8. [Crossref] [PubMed]
- Açıksöz S, Uzun Ş, Arslan F. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık algısı ile sağlığı geliştirme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Relationship between perceptions of health status and health promotion behaviors in nursing students]. Gülhane Tıp Dergisi. 2013;55(3):e181-e7. [Crossref]
- Gür G, Sunal N. Koroner arter hastalarında sağlık algısı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi [Determination of health perception and healthy lifestyle behaviors in patients with coronary artery disease]. HSP. 2019;6(2):210-9. [Link]
- Dönmez A. Denetim odağı: temel araştırma alanları [Locus of control: basic research areas]. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 1986;19:259-80. [Crossref]
- Keene MR, Heslop IM, Sabesan SS, Glass BD. Complementary and alternative medicine use in cancer: a systematic review. Complement Ther Clin Pract. 2019;35:33-47. [Crossref] [PubMed]
- Taşkın Şayir Ç, Aslan Karaoğlu S, Evcik Toprak D. Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği'ne başvuran 65 yaş üstü hastalarda polifarmasi ve tamamlayıcı tedavi kullanımlarının değerlendirilmesi [Evaluation of polypharmacy and complementary therapy use in patients ≥65 years, attending to Family Medicine Outpatient Clinic of Şişli Etfal Training and Research Hospital]. Türk Aile Hek Derg. 2014;18(1):35-41. [Crossref]
- Diamond JJ, Becker JA, Arenson CA, Chambers CV, Rosenthal MP. Development of a scale to measure adults' perceptions of health: priliminary findings. Journal of Community Psychology. 2007;35(5):557-61. [Crossref]
- Kadıoğlu H, Yıldız A. Sağlık Algısı Ölçeği'nin Türkçe çevriminin geçerlilik ve güvenilirliği [Validity and reliability of Turkish version of Perception of Health Scale]. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 2012;32(1):47-53. [Crossref]
- Erdoğan Z, Çil Akıncı A, Emre Yavuz D, Kurtuluş Tosun Z, Atik D. Use of complementary and alternative medicine methods among elderly people living in nursing homes. Kafkas J Med Sci. 2017;7(1):60-6. [Crossref]
- Koşar C, Büyükkaya Besen D. Kronik hastalıklarda hasta aktifliği: kavram analizi [Patient activation in chronic diseases: concept analyse]. DEUHFED. 2015;8(1):45-51. [Link]
- Karabulut M. Öğretmenlerin geleneksel/ tamamlayıcı tıp uygulamalarına yönelik tutumu ile sağlık algısı ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki [Tıpta uzmanlık tezi]. Afyon: Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi; 2021. Erişim Tarihi: 2 Aralık 2021 [Link]
- Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile sağlığı merkezine başvuranların geleneksel/alternatif tıpla ilgili görüşleri ve kullanım durumu [State of opinions and use about traditional/alternative medicine who applied to family health center]. TAF Prev Med Bull. 2016;15(2):75-82. [Crossref]
- Turan N, Öztürk A, Kaya N. Hemşirelikte yeni bir sorumluluk alanı: tamamlayıcı terapi [A new responsibility in nursing: complementary therapy]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(1):103-8. [Link]
- Çöl Araz N, Taşdemir HS, Parlar Kılıç S. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin tıp dışı alternatif ve geleneksel uygulamalar konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi [Evaluation of opinions of the faculty of health sciences students about non medical alternative and traditional therapies]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;1(4):239-51. [Link]
- Türk Tabipleri Birliği Halk Sağlığı Kolu, Tütüncü S, Etiler N. Tıbbın Alternatifi Olmaz! Geleneksel Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları; 2017. [Link]
.: İşlem Listesi