.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Bir Üniversite Hastanesinde Araştırma Görevlisi Olarak Çalışan Hekimlerin Tükenmişlik Düzeyi ve İş Doyumu Durumlarının Belirlenmesi ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi
Determining Burnt Level and Job Satisfaction of Physicians Working as Research Assistant in a University Hospital and Evaluation of Affecting Factors
Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2021;41(3):234-41
doi: 10.5336/medsci.2021-81673
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, araştırma görevlisi hekimlerin tükenmişlik, iş doyumu durumlarının yaygınlığının araştırılması ve ilişkili olabilecek faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma kesitsel türdedir. Araştırma kapsamına 324 hekim alınmıştır. Çalışma için etik izin alınmıştır. Araştırma için çalışmacılar tarafından 69 soru içeren veri toplama formu oluşturulmuştur. Anket formunun ilk bölümü; sosyodemografik özellikleri, iş ortamı ile ilgili özellikleri sorgulayan soruları, 2. bölümü ise Maslach Tükenmişlik Envanteri ve Minnesota İş Doyum Ölçeğini içermektedir. Veri toplama formu, katılımcılara yüz yüze görüşme metoduyla uygulanmıştır. Veri girişi ve analizi için SPSS 15.0 paket programı kullanılmıştır. Sayısal verilerin özetlenmesinde; aritmetik ortalama, standart sapma, ortanca, minimum ve maksimum değerleri kullanılmıştır. Kategorik verilerin özetlenmesinde sayı ve yüzdelikler kullanılmıştır. Sayısal verilerin analizinde Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis testi, Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır. Değişkenlerin Minnesota İş Doyum Ölçek puanı üzerindeki etkisi çok değişkenli lineer regresyon modeli kullanılarak incelenmiştir. İstatistiksel olarak p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya dâhil edilen 324 hekimin %66,70'i dahili, %28,40'ı cerrahi, %4,90'ı temel bilimlerde görev almaktadır. Katılımcıların Maslach Tükenmişlik Envanteri tüm alt boyutları ve Minnesota İş Doyumu Ölçeği puan ortalamaları ile karar verme süreçlerine katılma, işini severek yapma, meslektaşlarıyla çatışma yaşama, hekimliği isteyerek tercih etme ve çalışma ortamından memnuniyet durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Araştırma sonucunda, araştırma görevlisi hekimlerin tükenmişlik durumlarının ve iş doyumlarının özellikle iş yeri ortam ve şartlarıyla ilişkili olduğu saptanmıştır. Hekimlerin kaliteli bir sağlık hizmeti verebilmesi tükenmişlik düzeylerinin azaltılması ve iş doyumlarının artırılması ile mümkündür. Bununla ilişkili olabilen faktörler değerlendirmeli ve yöneticiler tarafından iyileştirilmeye çalışılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Doktor; mesleki; Minnesota; tükenmişlik
Amaç: Bu çalışmada, araştırma görevlisi hekimlerin tükenmişlik, iş doyumu durumlarının yaygınlığının araştırılması ve ilişkili olabilecek faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma kesitsel türdedir. Araştırma kapsamına 324 hekim alınmıştır. Çalışma için etik izin alınmıştır. Araştırma için çalışmacılar tarafından 69 soru içeren veri toplama formu oluşturulmuştur. Anket formunun ilk bölümü; sosyodemografik özellikleri, iş ortamı ile ilgili özellikleri sorgulayan soruları, 2. bölümü ise Maslach Tükenmişlik Envanteri ve Minnesota İş Doyum Ölçeğini içermektedir. Veri toplama formu, katılımcılara yüz yüze görüşme metoduyla uygulanmıştır. Veri girişi ve analizi için SPSS 15.0 paket programı kullanılmıştır. Sayısal verilerin özetlenmesinde; aritmetik ortalama, standart sapma, ortanca, minimum ve maksimum değerleri kullanılmıştır. Kategorik verilerin özetlenmesinde sayı ve yüzdelikler kullanılmıştır. Sayısal verilerin analizinde Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis testi, Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır. Değişkenlerin Minnesota İş Doyum Ölçek puanı üzerindeki etkisi çok değişkenli lineer regresyon modeli kullanılarak incelenmiştir. İstatistiksel olarak p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya dâhil edilen 324 hekimin %66,70'i dahili, %28,40'ı cerrahi, %4,90'ı temel bilimlerde görev almaktadır. Katılımcıların Maslach Tükenmişlik Envanteri tüm alt boyutları ve Minnesota İş Doyumu Ölçeği puan ortalamaları ile karar verme süreçlerine katılma, işini severek yapma, meslektaşlarıyla çatışma yaşama, hekimliği isteyerek tercih etme ve çalışma ortamından memnuniyet durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Araştırma sonucunda, araştırma görevlisi hekimlerin tükenmişlik durumlarının ve iş doyumlarının özellikle iş yeri ortam ve şartlarıyla ilişkili olduğu saptanmıştır. Hekimlerin kaliteli bir sağlık hizmeti verebilmesi tükenmişlik düzeylerinin azaltılması ve iş doyumlarının artırılması ile mümkündür. Bununla ilişkili olabilen faktörler değerlendirmeli ve yöneticiler tarafından iyileştirilmeye çalışılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Doktor; mesleki; Minnesota; tükenmişlik
ABSTRACT
Objective: In this study, it was aimed to investigate the prevalence of burnout, job satisfaction of research assistant physicians and to determine the factors that may be related. Material and Methods: The study is of a cross-sectional type. 324 physicians were included in the study. Ethical permission was obtained for the study. For the research, a data collection form containing 69 questions was created by the researchers. The first part of the questionnaire form includes questions about sociodemographic characteristics and characteristics related to work environment, and the second part includes Maslach Burnout Inventory and the Minnesota Job Satisfaction Scale. The data collection form was applied to the participants using face-to-face interview method. SPSS 15.0 package program was used for data entry and analysis. In summarizing numerical data; arithmetic mean, standard deviation, median, minimum and maximum values were used. Numbers and percentages were used in summarizing categorical data. Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis test, Spearman Correlation analysis were used in the analysis of numerical data. The effect of variables on the Minnesota Job Satisfaction Scale score was analyzed using a multivariate linear regression model. Statistically p<0.05 was considered significant. Results: Of the 324 physicians included in the study, 66.70% work in internal, 28.40% in surgery, 4.90% in basic sciences. A statistically significant difference was found between participants' Maslach Burnout Inventory and Minnesota Job Satisfaction Scale mean scores and their participation in decision-making processes, doing their job, having conflicts with colleagues, preferring to be a physician, and satisfaction with the work environment (p<0.05). Conclusion: As a result of the research, it was determined that the burnout and job satisfaction of the research assistants were related to the workplace environment and conditions. It is possible for physicians to provide a quality health service by reducing burnout levels and increasing job satisfaction. Factors that may be related to this should be evaluated and tried to be improved by managers.
Keywords: Doctor; professional; Minnesota; burnout
Objective: In this study, it was aimed to investigate the prevalence of burnout, job satisfaction of research assistant physicians and to determine the factors that may be related. Material and Methods: The study is of a cross-sectional type. 324 physicians were included in the study. Ethical permission was obtained for the study. For the research, a data collection form containing 69 questions was created by the researchers. The first part of the questionnaire form includes questions about sociodemographic characteristics and characteristics related to work environment, and the second part includes Maslach Burnout Inventory and the Minnesota Job Satisfaction Scale. The data collection form was applied to the participants using face-to-face interview method. SPSS 15.0 package program was used for data entry and analysis. In summarizing numerical data; arithmetic mean, standard deviation, median, minimum and maximum values were used. Numbers and percentages were used in summarizing categorical data. Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis test, Spearman Correlation analysis were used in the analysis of numerical data. The effect of variables on the Minnesota Job Satisfaction Scale score was analyzed using a multivariate linear regression model. Statistically p<0.05 was considered significant. Results: Of the 324 physicians included in the study, 66.70% work in internal, 28.40% in surgery, 4.90% in basic sciences. A statistically significant difference was found between participants' Maslach Burnout Inventory and Minnesota Job Satisfaction Scale mean scores and their participation in decision-making processes, doing their job, having conflicts with colleagues, preferring to be a physician, and satisfaction with the work environment (p<0.05). Conclusion: As a result of the research, it was determined that the burnout and job satisfaction of the research assistants were related to the workplace environment and conditions. It is possible for physicians to provide a quality health service by reducing burnout levels and increasing job satisfaction. Factors that may be related to this should be evaluated and tried to be improved by managers.
Keywords: Doctor; professional; Minnesota; burnout
REFERANSLAR:
- Freudenberger HJ. Staff burn-out. Journal of Social Issues. 1974;30(1):159-65. [Crossref]
- Freudenberger HJ. The staff burn-out syndrome in alternative institutions. Psychotherapy: Theory, Research & Practice. 1975;12(1):73-82. [Crossref]
- Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior. 1981;2(2):99-113. [Crossref]
- Garcia GPA, Marziale MHP. Indicators of burnout in Primary Health Care workers. Rev Bras Enferm. 2018;71(suppl 5):2334-42. [Crossref] [PubMed]
- Hayran O, Aksayan S. Pratisyen hekimlerde iş doyumu [Job satisfaction in general practitioners]. Toplum ve Hekim. 1991;7(47):16-7. [Link]
- Musal B, Elçi ÖÇ, Ergin S. Uzman hekimlerde mesleki doyum [Professional satisfaction in specialist physicians]. Toplum ve Hekim. 1995; 10(68):2-7. [Link]
- Tekir Ö, Çevik C, Arık S, Ceylan G. Sağlık çalışanlarının tükenmişlik, iş doyumu düzeyleri ve yaşam doyumunun incelenmesi [Examining health workers' burnout, job satisfaction levels and life satisfaction]. KÜ Tıp Fak Derg. 2016;18(2):51-63. [Crossref]
- Lrago T, Asefa F, Yitbarek K. Physicians' burnout and factors in southern ethiopia affecting it. Ethiop J Health Sci. 2018;28(5):589-98. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri [The levels of burnout, work-related strain and work satisfaction in general practitioners]. Genel Tıp Derg. 2006;16(1):9-14. [Link]
- Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Envanteri'nin uyarlanması. Bayraktar R, Dağ İ, editörler.7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışması. Ankara; Türk Psikologlar Derneği; 1992. [Link]
- Weiss DJ, Dawis RV, England GW. Manual for the Minnesota satisfaction questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation. Vol. 22. Minneapolis: University of Minnesota; 1967. p.120-31. [Crossref]
- Armutlukuyu M. Tıp fakültelerinde çalışan öğretim üyeleri ve araştırma görevlilerinde tükenmişlik düzeylerinin değerlendilmesi [Tıpta Uzmanlık Tezi]. Konya: Selçuk Üniveristesi; 2014. [Link]
- Havle N, İlnem MC, Yener F, Gümüş H. İstanbul'da çalışan psikiyatristlerde tükenmişlik, iş doyumu ve bunların çeşitli değişkenlerle ilişkisi [Burn-out syndrome, job satisfaction among psychiatrists working in İstanbul and their relationships with different variables]. Düşünen Adam. 2008;21(1-4):4-13. [Link]
- Xu W, Pan Z, Li Z, Lu S, Zhang L. Job burnout among primary healthcare workers in rural China: a multilevel analysis. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(3):727. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- YavuzYılmaz A, Topbaş M, Çan E, Çan G, Özgün Ş. Trabzon il merkezindeki sağlık ocakları çalışanlarında tükenmişlik sendromu ile iş doyumu düzeyleri ve ilişkili faktörler [Burnout syndrome, job satisfaction levels and related factors in central Trabzon province primary health center workers] TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(1):41-50. [Link]
- Arpacıoğlu S, Baltalı Z, Ünübol B. COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tüken mişlik, COVID korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler [Burnout, fear of COVID, depression, occupational satisfaction levels and related factors in healthcare professionals in the COVID-19 pan demic]. Cukurova Med J. 2021;46(1):88-100. [Link]
- Oğuzberk M, Aydın A. Ruh sağlığı çalışanlarında tükenmişlik [Burnout in mental health professionals]. Klinik Psikiyatri. 2008; 11:167-79. [Link]
- Deng W, Feng Z, Yao X, Yang T, Jiang J, Wang B, et al. Occupational identity, job satisfaction and their effects on turnover intention among Chinese Paediatricians: a cross-sectional study. BMC Health Serv Res. 2021; 21(1):6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kurçer MA. Harran üniversitesi tıp fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri [Job satisfaction and burnout levels of physicians working Harran University faculty of medicine in Şanlıurfa]. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2005;2(3):10-5. [Link]
.: İşlem Listesi