.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Türkiye'de Kronik Hastalığı Olan Erişkinlere Uygulanan Motivasyonel Görüşmeler: Hemşirelik Alanındaki Lisansüstü Tezlerinin Retrospektif İncelemesi
Motivational Interviews Applied to Adults with Chronic Disease in Türkiye: A Retrospective Analysis of Postgraduate Theses in Nursing
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(1):122-8
doi: 10.5336/nurses.2023-98071
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Retrospektif tanımlayıcı tipte planlanan bu çalışmanın amacı, Türkiye'de kronik hastalığı olan erişkin bireylere uygulanan motivasyonel görüşmelerin, hemşirelik alanında yapılan lisansüstü tez çalışmalarının sayısal ve metodolojik özellikleri açısından incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma kapsamında Türkiye Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında erişime açık olan ve tam metnine ulaşılabilen hemşirelik alanındaki yüksek lisans ve doktora tezleri Şubat-Nisan 2023 tarihleri arasında tarandı. Dâhil edilme kriterlerine uygun olan 22 lisansüstü tez, araştırmacı tarafından oluşturulan anket formu ile incelendi. Elde edilen veriler SPSS v21 programında tanımlayıcı analizlerle (sayı, yüzde, minimum, maksimum, ortalama, standart sapma) değerlendirildi. Bulgular: İncelenen tezlerin en fazla 2016 yılında yayımlandığı, çoğunluğunun doktora düzeyinde (%72,2), deneysel tasarım tipinde (%81,8) ve diyabetli bireylerde (%36,4) yürütüldüğü ve motivasyonel görüşme uygulamalarının etkili olduğu (%100) bulundu. Sonuç kriteri olarak en fazla öz-etkililik düzeyi (%13,4) değerlendirilirken, lisansüstü tezlerin çoğunluğu hemşirelik ana bilim dalında (%31,8) yapıldığı görüldü. Tezlerin örneklem büyüklüğü 64,41±3,69 ve izlem süresi 3,87±2,08 aydı. Sonuç: Çalışma kapsamında değerlendirilen tezlerinin tamamında motivasyonel görüşme uygulamalarının öz-etkililiği artırma, metabolik kontrol ve sağlıklı davranış geliştirme başta olmak üzere incelenen sonuç kriterlerini iyileştirmede etkili olduğu görülmektedir. Ancak tezlerin çoğunda örneklem küçüklüğü ve kısa izlem süreleri sınırlılık olarak bildirilmekteydi. Bu kapsamda, kronik hastalığı olan bireylere uygulanan motivasyonel görüşmelerin; hastalık yönetimi, davranış değişimi ve bakım sonuçlarının iyileştirilmesindeki etkinliğini değerlendirmede, büyük örneklem gruplarında ve uzun dönemli izlemleri kapsayan ileri çalışmalar önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kronik hastalık; hemşirelik; motivasyonel görüşme; lisansüstü eğitim
Amaç: Retrospektif tanımlayıcı tipte planlanan bu çalışmanın amacı, Türkiye'de kronik hastalığı olan erişkin bireylere uygulanan motivasyonel görüşmelerin, hemşirelik alanında yapılan lisansüstü tez çalışmalarının sayısal ve metodolojik özellikleri açısından incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma kapsamında Türkiye Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında erişime açık olan ve tam metnine ulaşılabilen hemşirelik alanındaki yüksek lisans ve doktora tezleri Şubat-Nisan 2023 tarihleri arasında tarandı. Dâhil edilme kriterlerine uygun olan 22 lisansüstü tez, araştırmacı tarafından oluşturulan anket formu ile incelendi. Elde edilen veriler SPSS v21 programında tanımlayıcı analizlerle (sayı, yüzde, minimum, maksimum, ortalama, standart sapma) değerlendirildi. Bulgular: İncelenen tezlerin en fazla 2016 yılında yayımlandığı, çoğunluğunun doktora düzeyinde (%72,2), deneysel tasarım tipinde (%81,8) ve diyabetli bireylerde (%36,4) yürütüldüğü ve motivasyonel görüşme uygulamalarının etkili olduğu (%100) bulundu. Sonuç kriteri olarak en fazla öz-etkililik düzeyi (%13,4) değerlendirilirken, lisansüstü tezlerin çoğunluğu hemşirelik ana bilim dalında (%31,8) yapıldığı görüldü. Tezlerin örneklem büyüklüğü 64,41±3,69 ve izlem süresi 3,87±2,08 aydı. Sonuç: Çalışma kapsamında değerlendirilen tezlerinin tamamında motivasyonel görüşme uygulamalarının öz-etkililiği artırma, metabolik kontrol ve sağlıklı davranış geliştirme başta olmak üzere incelenen sonuç kriterlerini iyileştirmede etkili olduğu görülmektedir. Ancak tezlerin çoğunda örneklem küçüklüğü ve kısa izlem süreleri sınırlılık olarak bildirilmekteydi. Bu kapsamda, kronik hastalığı olan bireylere uygulanan motivasyonel görüşmelerin; hastalık yönetimi, davranış değişimi ve bakım sonuçlarının iyileştirilmesindeki etkinliğini değerlendirmede, büyük örneklem gruplarında ve uzun dönemli izlemleri kapsayan ileri çalışmalar önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kronik hastalık; hemşirelik; motivasyonel görüşme; lisansüstü eğitim
ABSTRACT
Objective: The aim of this retrospective descriptive study is to examine the use of motivational interviews applied to adults with chronic diseases in postgraduate thesis studies conducted in the field of nursing in terms of number and methodological features in Türkiye. Material and Methods: In the study, master's and doctoral theses in the field of nursing, which are accessible and full text of which can be accessed in the database of National Thesis Center of the Turkish Council of Higher Education, were searched between February and April 2023. Twenty two postgraduate theses, which met the inclusion criteria, were examined with the questionnaire form created by the researcher. The obtained data were evaluated with descriptive analyzes (number, percentage, minimum, maximum, mean, standard deviation) in SPSS v21 program. Results: It was found that the most of the examined theses were published in 2016, most of them were at doctorate level (72.2%), experimental design (81.8%) and individuals with diabetes (36.4%), and motivational interviewing practices were effective (100%). While the highest level of self-efficacy (13.4%) was evaluated as the outcome criterion, it was seen that the majority of postgraduate theses were made in the nursing department (31.8%). The sample size of the theses was 64.41±3.69 and the follow-up period was 3.87±2.08 months. Conclusion: In the theses evaluated in the study, it was seen that motivational interviewing practices were effective in improving the outcome criteria examined, especially increasing self-efficacy, metabolic control and healthy behavior development. However, small sample size and short follow-up periods were reported in theses. In this context, further studies with large sample groups and long-term followups are recommended to evaluate the effectiveness of motivational interviews applied to individuals with chronic diseases in disease management, behavior change and improvement of care outcomes.
Keywords: Chronic disease; nursing; motivational interviewing; graduate education
Objective: The aim of this retrospective descriptive study is to examine the use of motivational interviews applied to adults with chronic diseases in postgraduate thesis studies conducted in the field of nursing in terms of number and methodological features in Türkiye. Material and Methods: In the study, master's and doctoral theses in the field of nursing, which are accessible and full text of which can be accessed in the database of National Thesis Center of the Turkish Council of Higher Education, were searched between February and April 2023. Twenty two postgraduate theses, which met the inclusion criteria, were examined with the questionnaire form created by the researcher. The obtained data were evaluated with descriptive analyzes (number, percentage, minimum, maximum, mean, standard deviation) in SPSS v21 program. Results: It was found that the most of the examined theses were published in 2016, most of them were at doctorate level (72.2%), experimental design (81.8%) and individuals with diabetes (36.4%), and motivational interviewing practices were effective (100%). While the highest level of self-efficacy (13.4%) was evaluated as the outcome criterion, it was seen that the majority of postgraduate theses were made in the nursing department (31.8%). The sample size of the theses was 64.41±3.69 and the follow-up period was 3.87±2.08 months. Conclusion: In the theses evaluated in the study, it was seen that motivational interviewing practices were effective in improving the outcome criteria examined, especially increasing self-efficacy, metabolic control and healthy behavior development. However, small sample size and short follow-up periods were reported in theses. In this context, further studies with large sample groups and long-term followups are recommended to evaluate the effectiveness of motivational interviews applied to individuals with chronic diseases in disease management, behavior change and improvement of care outcomes.
Keywords: Chronic disease; nursing; motivational interviewing; graduate education
REFERANSLAR:
- World Health Organization [Internet]. ©2023 WHO [Cited: September 16, 2023]. Noncommunicable diseases. Available from: [Link]
- World Health Organization. World Health Statistics 2022: Monitoring Health for the SDGs, Sustainable Development Goals. Geneva: World Health Organization; 2022. Cited: April 30, 2023. [Link]
- Anstiss T. Motivational interviewing in primary care. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings. 2009;16:87-93. [Crossref] [PubMed]
- Karadag F, Ögel K, Tezcan AE. Motivasyonel Görüşme: İnsanları Değişime Hazırlama. 1. Baskı. Ankara: HYB Basım Yayın; 2009.
- Ögel K. Motivasyonel görüşme tekniği [Motivational interviewing technique]. Turkiye Klinikleri Psychiatry. 2009;2(2):41-4. [Link]
- Rubak S, Sandbaek A, Lauritzen T, Christensen B. Motivational interviewing: a systematic review and meta-analysis. Br J Gen Pract. 2005;55(513):305-12. [PubMed] [PMC]
- Wang C, Liu K, Sun X, Yin Y, Tang T. Effectiveness of motivational interviewing among patients with COPD: A systematic review with meta-analysis and trial sequential analysis of randomized controlled trials. Patient Educ Couns. 2022;105(11):3174-85. [Crossref] [PubMed]
- Knight KM, McGowan L, Dickens C, Bundy C. A systematic review of motivational interviewing in physical health care settings. Br J Health Psychol. 2006;11(Pt 2):319-32. [Crossref] [PubMed]
- Long L, Mordi IR, Bridges C, Sagar VA, Davies EJ, Coats AJ, et al. Exercise-based cardiac rehabilitation for adults with heart failure. Cochrane Database Syst Rev. 2019;1(1):CD003331. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Berhe KK, Gebru HB, Kahsay HB. Effect of motivational interviewing intervention on HgbA1C and depression in people with type 2 diabetes mellitus (systematic review and meta-analysis). PLoS One. 2020;15(10):e0240839. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- McGrane N, Galvin R, Cusack T, Stokes E. Addition of motivational interventions to exercise and traditional physiotherapy: a review and meta-analysis. Physiotherapy. 2015;101(1):1-12. [Crossref] [PubMed]
- Palacio A, Garay D, Langer B, Taylor J, Wood BA, Tamariz L. Motivational Interviewing Improves Medication Adherence: a Systematic Review and Meta-analysis. J Gen Intern Med. 2016;31(8):929-40. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Zomahoun HTV, Guénette L, Grégoire JP, Lauzier S, Lawani AM, Ferdynus C, et al. Effectiveness of motivational interviewing interventions on medication adherence in adults with chronic diseases: a systematic review and meta-analysis. Int J Epidemiol. 2017;46(2):589-602. [PubMed]
- Ghizzardi G, Arrigoni C, Dellafiore F, Vellone E, Caruso R. Efficacy of motivational interviewing on enhancing self-care behaviors among patients with chronic heart failure: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Heart Fail Rev. 2022;27(4):1029-41. [Crossref] [PubMed]
- Mifsud JL, Galea J, Garside J, Stephenson J, Astin F. Motivational interviewing to support modifiable risk factor change in individuals at increased risk of cardiovascular disease: A systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2020;15(11):e0241193. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Muslu L, Ardahan M. Tip 2 diyabet tanılı yetişkinlerde motivasyonel görüşmenin etkisi: sistematik derleme [The effect of motivational interviewing on adults with type 2 diabetes mellitus: a systematic review]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017;10(3):167-76. [Link]
- Noordman J, van der Weijden T, van Dulmen S. Communication-related behavior change techniques used in face-to-face lifestyle interventions in primary care: a systematic review of the literature. Patient Educ Couns. 2012;89(2):227-44. [Crossref] [PubMed]
- Arabacı Z, Doğru A, Yıldırım JG. Transteoretik modele dayandırılarak motivasyonel görüşme tekniğinin kronik hastalıklarda kullanımı örneklerinin incelenmesi [Examination of use examples of chronic diseases according to transtheoretic model based on motivational interview technique]. Sağlık Akademisi. 2018;3(2):136-47. [Crossref]
- Özdemir H, Taşcı S. Motivasyonel görüşme tekniği ve hemşirelikte kullanımı [The application of motivational interviewing technique in nursing]. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2013;1(1):41-7. [Link]
- Kim CJ, Kim M, Lee GY, Park E, Schlenk EA. Effectiveness of nurse-led interventions on medication adherence in adults taking medication for metabolic syndrome: A systematic review and meta-analysis. J Clin Nurs. 2023;32(15-16):5328-56. [Crossref] [PubMed]
- Erdogan S, Nahcivan N, Esin MN. Hemşirelikte Araştırma Süreç Uygulama ve Kritik. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014.
- Ardahan M, Özsoy S. Türkiye'de hemşirelik araştırmalarındaki eğilimler: yüksek lisans ve doktora tezleri üzerine bir çalışma [Nursing research trends in Turkey: a study on postgraduate and doctorate theses]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;4(4):516-34. [Link]
- Tayaz E, Koç A. Son yirmi yılda hemşirelik alanında eleştirel düşünme ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin retrospektif incelemesi [Retrospective analysis of postgraduate theses on critical thinking in nursing in the last twenty years]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;6(1):1-13. [Link]
- Öncel S, Sümen A. Türkiye'de halk sağlığı hemşireliği alanında yürütülen lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi [Assessment of theses written in the field of public health nursing in Turkey]. Türkiye Klinikleri J Public Health-Nurs Special Topics. 2017;3(1):20-8. [Link]
- Erol S, Erdogan S. Application of a stage based motivational interviewing approach to adolescent smoking cessation: the Transtheoretical Model-based study. Patient Educ Couns. 2008;72(1):42-8. [Crossref] [PubMed]
- International Council of Nurses. Delivering Quality, Serving Communities: Nurses Leading Chronic Care. Geneva: International Council of Nurses; 2010. [Link]
- Ögel K [İnternet]. [Erişim tarihi: 29 Eylül 2023]. Motivasyonel Görüşme Tekniği Kursu. Erişim linki: [Link]
- Tosun A, Zincir H. Tip 2 Diabetes mellitusta sağlık davranış değişiminde transteoretik model temelli motivasyonel görüşme tekniği [Motivational interview method based on transtheoretical model of health behaviour change in type 2 diabetes mellitus]. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2016;8(1):32-41. [Crossref]
- Uzun S, Özmaya E. Diyabeti olan bireylerde motivasyonel görüşme yönteminin yaşam kalitesi üzerine etkisi: bir meta analiz çalışması [The effect of motivational interviewing method on quality of life in individuals with diabetes: A meta-analysis study]. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2022;9(2):194-202. [Link]
- Çapoğlu İ, Yıldırım A, Hacıhasanoğlu Aşılar R, Çayköylü A. Diyabete eşlik eden ruhsal sorunlar ve diyabet yönetimi [Mental problems accompanying diabetes and management of diabetes]. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 2019;13(1):67-74. [Crossref]
- Song D, Xu T, Sun Q. Effect of motivational interviewing on selfmanagement in patients with type 2 diabetes mellitus: A meta-analysis. International Journal of Nursing Sciences. 2014;1(3):291-7. [Crossref]
- Yao M, Zhou XY, Xu ZJ, Lehman R, Haroon S, Jackson D, et al. The impact of training healthcare professionals' communication skills on the clinical care of diabetes and hypertension: a systematic review and meta-analysis. BMC Fam Pract. 2021;22(1):152. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Clark NM, Dodge JA. Exploring self-efficacy as a predictor of disease management. Health Educ Behav. 1999;26(1):72-89. [Crossref] [PubMed]
- Frei A, Svarin A, Steurer-Stey C, Puhan MA. Self-efficacy instruments for patients with chronic diseases suffer from methodological limitations--a systematic review. Health Qual Life Outcomes. 2009;7:86. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Britt E, Hudson SM, Blampied NM. Motivational interviewing in health settings: a review. Patient Educ Couns. 2004;53(2):147-55. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi