.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Yaşlı Bireylerde Aromaterapi Uygulamaları: Sistematik Derleme
Aromatherapy Interventions in Elderly Person: A Systematic Review
J Tradit Complem Med. 2020;3(3):293-303
doi: 10.5336/jtracom.2019-72546
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Aromaterapi, hemşireler tarafından yaygın olarak kullanılan tamamlayıcı terapiler içerisinde yer almaktadır. Aromaterapi uygulamaları, yaşlı bireylerde ağrı, bulantı, kusma, uyku sorunları ve bilişsel-emosyonel sorunlar gibi birçok semptomun yönetiminde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yaşlı bireylerde aromaterapinin uygulandığı ve etkinliğinin değerlendirildiği araştırmaları tanımlamak ve sistematik olarak gözden geçirmektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, 'Centre for Reviews and Dissemination' 2009 rehberi doğrultusunda yapılmış ve çalışmaya alınan makalelerin tablosu, 'popülasyon, girişimler, karşılaştırma grupları, sonuçlar, çalışma türü' başlıklarından oluşan yönteme göre hazırlanmıştır. Tarama kapsamına, 1999-2019 yılları arasındaki çalışmalar alınmıştır. Tarama, ilgili veri tabanlarında; "yaşlı", "yaşlı birey", "aromaterapi", "aromaterapi masajı", "aromaterapi uygulaması" "yaşlı bireylerde aromaterapi" sözcükleri ve bu sözcüklerin İngilizce karşılıkları kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Tarama sonucunda dâhil edilme kriterlerine uygun 22 araştırma, çalışma kapsamına alınmıştır. Çalışmalar, daha çok kadınlarla yapılmış ve bu çalışmalarda ağrı, yaşam kalitesi, anksiyete, stres, demans gibi durumlar değerlendirilmiştir. Aromaterapi uygulamasında lavanta, greyfurt, zencefil, badem, portakal gibi yağlar kullanılmıştır. Çalışmalarda aromaterapi, inhaler veya masaj şeklinde topikal olarak uygulanmıştır. İncelenen çalışmaların tasarımı ön-test-son-test, deneysel ve randomize kontrollü çalışmalar şeklindedir. Sonuç: Yapılan çalışmalar, aromaterapinin inhaler veya masaj uygulaması fark etmeksizin, ağrı, uyku kalitesi, yaşam kalitesi, ajitasyon, anksiyete, depresyon gibi semptomlar üzerine olumlu etkisi olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, yaşlı bireylerin hemşirelik bakımında aromaterapi uygulamalarının kullanılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aromaterapi; hemşirelik bakımı; yaşlı
Amaç: Aromaterapi, hemşireler tarafından yaygın olarak kullanılan tamamlayıcı terapiler içerisinde yer almaktadır. Aromaterapi uygulamaları, yaşlı bireylerde ağrı, bulantı, kusma, uyku sorunları ve bilişsel-emosyonel sorunlar gibi birçok semptomun yönetiminde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yaşlı bireylerde aromaterapinin uygulandığı ve etkinliğinin değerlendirildiği araştırmaları tanımlamak ve sistematik olarak gözden geçirmektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, 'Centre for Reviews and Dissemination' 2009 rehberi doğrultusunda yapılmış ve çalışmaya alınan makalelerin tablosu, 'popülasyon, girişimler, karşılaştırma grupları, sonuçlar, çalışma türü' başlıklarından oluşan yönteme göre hazırlanmıştır. Tarama kapsamına, 1999-2019 yılları arasındaki çalışmalar alınmıştır. Tarama, ilgili veri tabanlarında; "yaşlı", "yaşlı birey", "aromaterapi", "aromaterapi masajı", "aromaterapi uygulaması" "yaşlı bireylerde aromaterapi" sözcükleri ve bu sözcüklerin İngilizce karşılıkları kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Tarama sonucunda dâhil edilme kriterlerine uygun 22 araştırma, çalışma kapsamına alınmıştır. Çalışmalar, daha çok kadınlarla yapılmış ve bu çalışmalarda ağrı, yaşam kalitesi, anksiyete, stres, demans gibi durumlar değerlendirilmiştir. Aromaterapi uygulamasında lavanta, greyfurt, zencefil, badem, portakal gibi yağlar kullanılmıştır. Çalışmalarda aromaterapi, inhaler veya masaj şeklinde topikal olarak uygulanmıştır. İncelenen çalışmaların tasarımı ön-test-son-test, deneysel ve randomize kontrollü çalışmalar şeklindedir. Sonuç: Yapılan çalışmalar, aromaterapinin inhaler veya masaj uygulaması fark etmeksizin, ağrı, uyku kalitesi, yaşam kalitesi, ajitasyon, anksiyete, depresyon gibi semptomlar üzerine olumlu etkisi olduğunu göstermiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, yaşlı bireylerin hemşirelik bakımında aromaterapi uygulamalarının kullanılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Aromaterapi; hemşirelik bakımı; yaşlı
ABSTRACT
Objective: Aromatherapy is one of the complementary therapies commonly used by nurses. Aromatherapy applications are used in the management of many symptoms such as pain, nausea, vomiting, sleep problems and cognitive-emotional problems in elderly individuals. The aim of this study was to identify and systematically review the studies in which aromatherapy was practiced and evaluated for its efficacy. Material and Methods: The study was conducted according to the Center for Reviews and Dissemination 2009 guidelines and the table of the articles included in the study was prepared according to method is consisted of titles; population, interventions, comparators, outcomes, study designs. The studies between 1999-2019 were included in the scope of the survey. Scanning in related databases; "elderly", "elderly individual", "aromatherapy", "aromatherapy massage", "aromatherapy practice/application", "aromatherapy in elderly individuals" was made using the words. Results: Twenty-two studies were included in the study. Studies were mostly done with women and these studies evaluated the conditions such as pain, quality of life, anxiety, stress and dementia. In aromatherapy practice; oils such as lavender, grapefruit, ginger, almond, orange were used. In studies, aromatherapy was applied topically as an inhaler or as a massage. The design of the studies analyzed; pretest-posttest are experimental and randomized controlled studies. Conclusion: It was indicated that aromatherapy had a positive effect on symptoms such as pain, sleep quality, quality of life, agitation, anxiety, depression regardless of massage or inhaler practice. In line with these results; the use of aromatherapy in nursing care of elderly individuals is recommended.
Keywords: Aromatherapy; nursing care; elder
Objective: Aromatherapy is one of the complementary therapies commonly used by nurses. Aromatherapy applications are used in the management of many symptoms such as pain, nausea, vomiting, sleep problems and cognitive-emotional problems in elderly individuals. The aim of this study was to identify and systematically review the studies in which aromatherapy was practiced and evaluated for its efficacy. Material and Methods: The study was conducted according to the Center for Reviews and Dissemination 2009 guidelines and the table of the articles included in the study was prepared according to method is consisted of titles; population, interventions, comparators, outcomes, study designs. The studies between 1999-2019 were included in the scope of the survey. Scanning in related databases; "elderly", "elderly individual", "aromatherapy", "aromatherapy massage", "aromatherapy practice/application", "aromatherapy in elderly individuals" was made using the words. Results: Twenty-two studies were included in the study. Studies were mostly done with women and these studies evaluated the conditions such as pain, quality of life, anxiety, stress and dementia. In aromatherapy practice; oils such as lavender, grapefruit, ginger, almond, orange were used. In studies, aromatherapy was applied topically as an inhaler or as a massage. The design of the studies analyzed; pretest-posttest are experimental and randomized controlled studies. Conclusion: It was indicated that aromatherapy had a positive effect on symptoms such as pain, sleep quality, quality of life, agitation, anxiety, depression regardless of massage or inhaler practice. In line with these results; the use of aromatherapy in nursing care of elderly individuals is recommended.
Keywords: Aromatherapy; nursing care; elder
REFERANSLAR:
- Özdemir H, Öztunç G. [Aromatherapy in nursing practice: review]. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2013;5(2):98-104.
- Bilgiç Ş. [A holistic practice in nursing; aromatherapy]. Namık Kemal Med J. 2017;5(3):134-41.
- Buckle J. The role of aromatherapy in nursing care. Nurs Clin North Am. 2001;36(1):57-72.[PubMed]
- Kavurmacı M, Tan M. [Uremic pruritus and aromatherapy practice]. Gümüşhane Univ J Health Sci. 2014;3(1):674-82.
- Maddocks‐Jennings W, Wilkinson JM. Aromatherapy practice in nursing: literature review. J Adv Nurs. 2004;48(1):93-103.[Crossref] [PubMed]
- Tseng YH. [Aromatherapy in nursing practice]. Hu Li Za Zhi. 2005;52(4):11-5.[PubMed]
- Smith MC, Kyle L. Holistic foundations of aromatherapy for nursing. Holist Nurs Pract. 2008;22(1):3-9.[Crossref] [PubMed]
- Thompson M, Tiwari A, Fu R, Moe E, Buckley DI, AHRQ Methods for Effective Health Care. A Framework to facilitate the use of systematic reviews and meta-analyses in the design of primary research studies [Internet]. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality (US); 2012:12-EHC009-EF.[PubMed]
- Moher D, Shamseer L, Clarke M, Ghersi D, Liberati A, Petticrew M, et al; PRISMA-P Group. Preferred reporting items for systematic review and meta-analysis protocols (PRISMA-P) 2015 statement. Syst Rev. 2015;4(1):1.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Smallwood J, Brown R, Coulter F, Irvine E, Copland C. Aromatherapy and behaviour disturbances in dementia: a randomized controlled trial. Int J Geriatr Psychiatry. 2001;16(10):1010-3.[Crossref] [PubMed]
- Yip YB, Tam ACY. An experimental study on the effectiveness of massage with aromatic ginger and orange essential oil for moderate-to-severe knee pain among the elderly in Hong Kong. Complement Ther Med. 2008;16(3):131-8.[Crossref] [PubMed]
- Pehlivan S, Karadakovan A. Effects of aromatherapy massage on pain, functional state, and quality of life in an elderly individual with knee osteoarthritis. Jpn J Nurs Sci. 2019;16(4):450-8.[Crossref] [PubMed]
- Aydın Yıldırım T, Kitiş Y. The effect of aromatherapy application on cognitive functions and daytime sleepiness in older adults living in a nursing home. Holist Nurs Pract. 2020;34(2):83-90.[Crossref] [PubMed]
- Turten Kaymaz T, Ozdemir L. Effects of aromatherapy on agitation and related caregiver burden in patients with moderate to severe dementia: a pilot study. Geriatr Nurs. 2017;38(3):231-7.[Crossref] [PubMed]
- Faydalı S, Çetinkaya F. The effect of aromatherapy on sleep quality of elderly people residing in a nursing home. Holist Nurs Pract. 2018;32(1):8-16.[Crossref] [PubMed]
- Xiong M, Li Y, Tang P, Zhang Y, Cao M, Ni J, et al. Effectiveness of aromatherapy massage and inhalation on symptoms of depression in Chinese community-dwelling older adults. J Altern Complement Med. 2018;24(7):717-24.[Crossref] [PubMed]
- Bahrami T, Rejeh N, Heravi‐Karimooi M, Vaismoradi M, Tadrisi SD, Sieloff C. Effect of aromatherapy massage on anxiety, depression, and physiologic parameters in older patients with the acute coronary syndrome: a randomized clinical trial. Int J Nurs Pract. 2017;23(6).[Crossref] [PubMed]
- Bahrami T, Rejeh N, Heravi‐Karimooi M, Vaismoradi M, Tadrisi SD, Sieloff CL. Aromatherapy massage versus reflexology on female elderly with acute coronary syndrome. Nurs Crit Care. 2018;23(5):229-36.[Crossref] [PubMed]
- Yang YP, Wang CJ, Wang JJ. Effect of aromatherapy massage on agitation and depressive mood in individuals with dementia. J Gerontol Nurs. 2016;42(9):38-46.[Crossref] [PubMed]
- Yoshiyama K, Arita H, Suzuki J. The effect of aroma hand massage therapy for people with dementia. J Altern Complement Med. 2015;21(12):759-65.[Crossref] [PubMed]
- Yang MH, Lin LC, Wu SC, Chiu JH, Wang PN, Lin JG. Comparison of the efficacy of aroma-acupressure and aromatherapy for the treatment of dementia-associated agitation. BMC Complement Altern Med. 2015;15:93.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Tang SK, Tse MYM. Aromatherapy: does it help to relieve pain, depression, anxiety, and stress in community-dwelling older persons? Biomed Res Int. 2014;2014:430195.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Cino K. Aromatherapy hand massage for older adults with chronic pain living in long-term care. J Holist Nurs. 2014;32(4):304-13.[Crossref] [PubMed]
- Satou T, Chikama M, Chikama Y, Hachigo M, Urayama H, Murakami S, et al. Effect of aromatherapy massage on elderly patients under long-term hospitalization in Japan. J Altern Complement Med. 2013;19(3):235-7.[Crossref] [PubMed]
- Fu CY, Moyle W, Cooke M. A randomised controlled trial of the use of aromatherapy and hand massage to reduce disruptive behaviour in people with dementia. BMC Complement Altern Med. 2013;13:165.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Choi N. The effects of hand massage using aroma essential oil and music therapy on anxiety and sleeping for elderly women in the Sanatorium. Int J Bio-Science Bio-Technology. 2015;7(5):151-8.[Crossref]
- Takeda A, Watanuki E, Koyama S. Effects of inhalation aromatherapy on symptoms of sleep disturbance in the elderly with dementia. Evid Based Complement Altern Med. 2017;2017:1902807.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Jimbo D, Kimura Y, Taniguchi M, Inoue M, Urakami K. Effect of aromatherapy on patients with Alzheimer's disease. Psychogeriatrics. 2009;9(4):173-9.[Crossref] [PubMed]
- Rho KH, Han SH, Kim KS, Lee MS. Effects of aromatherapy massage on anxiety and self-esteem in Korean elderly women: a pilot study. Int J Neurosci. 2006;116(12):1447-55.[Crossref] [PubMed]
- Turan N, Öztürk A, Kaya N. [A new responsibility in nursing: complementary therapy]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(1):103-8.
- Dedeli Ö, Karadakovan A. [Investigation of complementary and alternative medicine practice and drug use in the elderly]. Spatula DD. 2011;1(1):23-32.[Crossref]
.: İşlem Listesi