.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Impact of Sustainable Nutrition Education on Dietary, Environmental, and Purchasing Behaviors Among University Students: A Cross-Sectional Research
Sürdürülebilir Beslenme Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Beslenme, Çevresel ve Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Kesitsel Araştırma
Turkiye Klinikleri J Health Sci.
doi: 10.5336/healthsci.2025-110858
Makale Dili: EN
Tam Metin
ABSTRACT
Objective: This study aimed to examine the differences in food consumption patterns, priorities in sustainable food purchasing, and associated behaviors among university students, depending on whether they had received education on sustainable nutrition. Material and Methods: This cross-sectional study was conducted between October 2022-May 2023 with 390 university students recruited via convenience sampling from Muğla Sıtkı Koçman University. Data were collected through a structured questionnaire that included demographic characteristics, food consumption frequency scores, food purchasing priority scores, and 2 validated Turkish versions of the Environmental Behavior Scale (EBS) and the Sustainable and Healthy Eating Behaviors Scale (SHEBS). Ethical approval was obtained from the Muğla Sıtkı Koçman University Medical and Health Sciences Ethics Committee. Statistical analyses were performed using IBM SPSS v24.0. The normality of continuous variables was evaluated using Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests as well as visual methods (histograms, Q-Q plots, box plots). Depending on the distribution, either independent samples t-tests or Mann-Whitney U tests were applied for group comparisons, and Pearson or Spearman correlation analyses were conducted. Results: Approximately 48.7% of the participants reported that they had received education on sustainable nutrition. These students showed significantly higher consumption of poultry, fish, fruits, whole grains, and legumes (p<0.05), and placed greater importance on sustainability-oriented purchasing factors such as seasonality, organic production, nutritional quality, and minimal use of additives. They also achieved significantly higher scores on both the EBS and the SHEBS, including all of their respective sub-dimensions. Positive correlations were identified between the scores from these 2 scales and both plant-based food consumption and purchasing behaviors guided by sustainability principles. Education on sustainable nutrition appears to be positively linked to healthier and more environmentally responsible food-related behaviours. Conclusion: The findings underscore the importance of incorporating sustainability themes into nutrition education programs as a means of promoting both public health and environmental well-being.
Keywords: Healthy nutrition; environmental health; food labeling
Objective: This study aimed to examine the differences in food consumption patterns, priorities in sustainable food purchasing, and associated behaviors among university students, depending on whether they had received education on sustainable nutrition. Material and Methods: This cross-sectional study was conducted between October 2022-May 2023 with 390 university students recruited via convenience sampling from Muğla Sıtkı Koçman University. Data were collected through a structured questionnaire that included demographic characteristics, food consumption frequency scores, food purchasing priority scores, and 2 validated Turkish versions of the Environmental Behavior Scale (EBS) and the Sustainable and Healthy Eating Behaviors Scale (SHEBS). Ethical approval was obtained from the Muğla Sıtkı Koçman University Medical and Health Sciences Ethics Committee. Statistical analyses were performed using IBM SPSS v24.0. The normality of continuous variables was evaluated using Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests as well as visual methods (histograms, Q-Q plots, box plots). Depending on the distribution, either independent samples t-tests or Mann-Whitney U tests were applied for group comparisons, and Pearson or Spearman correlation analyses were conducted. Results: Approximately 48.7% of the participants reported that they had received education on sustainable nutrition. These students showed significantly higher consumption of poultry, fish, fruits, whole grains, and legumes (p<0.05), and placed greater importance on sustainability-oriented purchasing factors such as seasonality, organic production, nutritional quality, and minimal use of additives. They also achieved significantly higher scores on both the EBS and the SHEBS, including all of their respective sub-dimensions. Positive correlations were identified between the scores from these 2 scales and both plant-based food consumption and purchasing behaviors guided by sustainability principles. Education on sustainable nutrition appears to be positively linked to healthier and more environmentally responsible food-related behaviours. Conclusion: The findings underscore the importance of incorporating sustainability themes into nutrition education programs as a means of promoting both public health and environmental well-being.
Keywords: Healthy nutrition; environmental health; food labeling
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin sürdürülebilir beslenme eğitimi alıp almamalarına göre besin tüketim kalıpları, sürdürülebilir besin satın alma öncelikleri ve ilgili davranışlar açısından farklılıklarını incelemeyi amaçlamıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel çalışma, Ekim 2022-Mayıs 2023 tarihleri arasında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nde kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 390 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Veriler; demografik özellikler, besin tüketim sıklığı puanları, besin satın alma önceliği puanları ve Türkçeye uyarlanmış 2 geçerli ölçme aracı olan Çevresel Davranış Ölçeği [Environmental Behavior Scale (EBS)] ile Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları Ölçeği'ni [Sustainable and Healthy Eating Behaviors Scale (SHEBS)] içeren yapılandırılmış anket formu ile toplanmıştır. Etik onay, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Etik Kurulu'ndan alınmıştır. İstatistiksel analizler IBM SPSS v24.0 programı ile yapılmıştır. Sürekli değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testlerinin yanı sıra histogram, Q-Q plot ve box plot gibi görsel yöntemlerle değerlendirilmiştir. Dağılım durumuna göre bağımsız gruplar t-testi veya Mann-Whitney U testi ile grup karşılaştırmaları yapılmış, ilişkiler için Pearson veya Spearman korelasyon analizleri uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaklaşık olarak %48,7'si sürdürülebilir beslenme eğitimi aldığını belirtmiştir. Bu öğrenciler; tavuk, balık, meyve, tam tahıllar ve baklagiller gibi besinleri istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla tüketmiş (p<0,05) ve mevsimsellik, organik üretim, besin içeriğinin sağlıklı oluşu ve katkı maddesi içermemesi gibi sürdürülebilirlik odaklı satın alma kriterlerine daha fazla önem vermiştir. Ayrıca hem EBS hem de sürdürülebilir ve SHEBS ile bunların alt boyutlarında anlamlı düzeyde daha yüksek puanlar elde etmişlerdir. Bu 2 ölçekten alınan puanlarla bitki bazlı besin tüketimi ve sürdürülebilirlik odaklı satın alma davranışları arasında pozitif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Sürdürülebilir beslenme eğitiminin, daha sağlıklı ve çevresel açıdan daha sorumlu beslenme davranışlarıyla olumlu yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Sonuç: Bu bulgular hem toplum sağlığını hem de çevresel sürdürülebilirliği desteklemek amacıyla beslenme eğitimi programlarına sürdürülebilirlik temalarının entegre edilmesinin önemini vurgulamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sağlıklı beslenme; çevre sağlığı; gıda etiketleme
Amaç: Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin sürdürülebilir beslenme eğitimi alıp almamalarına göre besin tüketim kalıpları, sürdürülebilir besin satın alma öncelikleri ve ilgili davranışlar açısından farklılıklarını incelemeyi amaçlamıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel çalışma, Ekim 2022-Mayıs 2023 tarihleri arasında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nde kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 390 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Veriler; demografik özellikler, besin tüketim sıklığı puanları, besin satın alma önceliği puanları ve Türkçeye uyarlanmış 2 geçerli ölçme aracı olan Çevresel Davranış Ölçeği [Environmental Behavior Scale (EBS)] ile Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları Ölçeği'ni [Sustainable and Healthy Eating Behaviors Scale (SHEBS)] içeren yapılandırılmış anket formu ile toplanmıştır. Etik onay, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Etik Kurulu'ndan alınmıştır. İstatistiksel analizler IBM SPSS v24.0 programı ile yapılmıştır. Sürekli değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testlerinin yanı sıra histogram, Q-Q plot ve box plot gibi görsel yöntemlerle değerlendirilmiştir. Dağılım durumuna göre bağımsız gruplar t-testi veya Mann-Whitney U testi ile grup karşılaştırmaları yapılmış, ilişkiler için Pearson veya Spearman korelasyon analizleri uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaklaşık olarak %48,7'si sürdürülebilir beslenme eğitimi aldığını belirtmiştir. Bu öğrenciler; tavuk, balık, meyve, tam tahıllar ve baklagiller gibi besinleri istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla tüketmiş (p<0,05) ve mevsimsellik, organik üretim, besin içeriğinin sağlıklı oluşu ve katkı maddesi içermemesi gibi sürdürülebilirlik odaklı satın alma kriterlerine daha fazla önem vermiştir. Ayrıca hem EBS hem de sürdürülebilir ve SHEBS ile bunların alt boyutlarında anlamlı düzeyde daha yüksek puanlar elde etmişlerdir. Bu 2 ölçekten alınan puanlarla bitki bazlı besin tüketimi ve sürdürülebilirlik odaklı satın alma davranışları arasında pozitif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Sürdürülebilir beslenme eğitiminin, daha sağlıklı ve çevresel açıdan daha sorumlu beslenme davranışlarıyla olumlu yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Sonuç: Bu bulgular hem toplum sağlığını hem de çevresel sürdürülebilirliği desteklemek amacıyla beslenme eğitimi programlarına sürdürülebilirlik temalarının entegre edilmesinin önemini vurgulamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sağlıklı beslenme; çevre sağlığı; gıda etiketleme
.: İşlem Listesi