.: ARAŞTIRMA
Hekimlerin Etik İklim Algısının Tükenmişlik ile Olan İlişkisi: Tanımlayıcı Araştırma
The Relationship Between Physicians' Ethical Climate Perception and Burnout: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2021;29(3):389-97
doi: 10.5336/mdethic.2021-83250
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Çalışanların, iş yerine ait olumlu ya da olumsuz algılarını ölçmeye yönelik araştırmalar son yıllarda önem kazanmıştır. Genel iş iklimi içinde etik içeriğe sahip olan uygulama ve süreçlere ilişkin algı 'etik iklim' algısını oluşturmaktadır. Etik iklim algısı başka insanlar açısından sonuçlar doğurabilecek kararlar verilirken, doğru alternatifi örgütün bakış açısına göre açıklamak olarak tanımlanmıştır. Bu araştırma Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde görev yapan hekimlerin etik iklim algıları ve tükenmişlik düzeyleri arasında olan ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Haziran-Ağustos 2019 tarihlerinde 249 hekimin katılımıyla gerçekleşmiştir. Veriler yüz yüze anket tekniği ile Sosyodemografik Bilgi Formu, Etik İklim Algısı Anketi ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ile bağımsız gruplarda t-testi, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis varyans analizi, Spearman korelasyon kullanılmış, p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Katılımcılarımızın kurumlarına ait orta düzeyde bir etik iklim algısına sahip oldukları, öğretim üyesi olanların 'ilkelilik' ve 'yardımsever etik iklim' algılarının yüksek olduğu, personel sayısını yeterli bulanların daha çok 'yardımsever etik iklim' algısına sahip olduğu saptanmıştır. Ayrıca etik iklim algısı ve tükenmişlik puanları arasındaki ilişkiler incelendiğinde; duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanlarının egoist iklim, yardımsever iklim ve ilkelilik iklim puanları ile istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönde ve zayıf düzeyde ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Kişisel başarı puanlarının ise egoist iklim, yardımsever iklim ve ilkelilik iklim puanları ile istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönde ve zayıf düzeyde ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Algılanan etik iklim ve tükenmişlik ilişkisinin belirlenmesi, hekimlerin tükenmelerinin önüne geçme konusunda yöneticilere farklı bir bakış açısı sunacak ve sunulan sağlık hizmetinin kalitesini artıracaktır.
Anahtar Kelimeler: Etik iklim; hekimler; tükenmişlik
Çalışanların, iş yerine ait olumlu ya da olumsuz algılarını ölçmeye yönelik araştırmalar son yıllarda önem kazanmıştır. Genel iş iklimi içinde etik içeriğe sahip olan uygulama ve süreçlere ilişkin algı 'etik iklim' algısını oluşturmaktadır. Etik iklim algısı başka insanlar açısından sonuçlar doğurabilecek kararlar verilirken, doğru alternatifi örgütün bakış açısına göre açıklamak olarak tanımlanmıştır. Bu araştırma Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde görev yapan hekimlerin etik iklim algıları ve tükenmişlik düzeyleri arasında olan ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Haziran-Ağustos 2019 tarihlerinde 249 hekimin katılımıyla gerçekleşmiştir. Veriler yüz yüze anket tekniği ile Sosyodemografik Bilgi Formu, Etik İklim Algısı Anketi ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ile bağımsız gruplarda t-testi, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis varyans analizi, Spearman korelasyon kullanılmış, p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Katılımcılarımızın kurumlarına ait orta düzeyde bir etik iklim algısına sahip oldukları, öğretim üyesi olanların 'ilkelilik' ve 'yardımsever etik iklim' algılarının yüksek olduğu, personel sayısını yeterli bulanların daha çok 'yardımsever etik iklim' algısına sahip olduğu saptanmıştır. Ayrıca etik iklim algısı ve tükenmişlik puanları arasındaki ilişkiler incelendiğinde; duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanlarının egoist iklim, yardımsever iklim ve ilkelilik iklim puanları ile istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönde ve zayıf düzeyde ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Kişisel başarı puanlarının ise egoist iklim, yardımsever iklim ve ilkelilik iklim puanları ile istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönde ve zayıf düzeyde ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Algılanan etik iklim ve tükenmişlik ilişkisinin belirlenmesi, hekimlerin tükenmelerinin önüne geçme konusunda yöneticilere farklı bir bakış açısı sunacak ve sunulan sağlık hizmetinin kalitesini artıracaktır.
Anahtar Kelimeler: Etik iklim; hekimler; tükenmişlik
ABSTRACT
Studies to measure employees' positive or negative perceptions about the workplace have gained importance in recent years. The perception of practices and processes that have an ethical content in the general work climate creates/generates an 'ethical climate.' Ethical climate perception is defined as explaining the correct alternative according to the point of view of the organization when making decisions that may have consequences for other people. This research was conducted to determine the relationship between ethical climate perceptions and burnout levels of physicians working in Pamukkale University Medical Faculty Hospital. The research was conducted between June and August 2019 with the participation of 249 physicians. Data were collected using face-to-face questionnaire technique, Socio-Demographic Information Form, Ethical Climate Questionnaire and Maslach Burnout Scale. In the analysis of the data, descriptive statistics and independent samples t-test, Mann-Whitney U test and Kruskal- Wallis variance analysis, Spearman correlation were used, p<0.05 was considered statistically significant. It was determined that our participants had a moderate perception of ethical climate of their institutions, that the faculty members had a high perception of 'principled ethical climate' and 'benevolent ethical climate', and those who found the number of staff sufficient had a higher 'benevolent ethical climate'. In addition/also, when the relationships between ethical climate perception and burnout scores are examined; it was determined that emotional exhaustion and depersonalization scores had a statistically significant, positive and weak relationship with egoistic climate, benevolent climate and principled climate scores. Determining the relationship between perceived ethical climate and burnout will provide managers with a different perspective on preventing physicians from burnout and will increase the quality of the health service.
Keywords: Ethical climate; physician; burnout
Studies to measure employees' positive or negative perceptions about the workplace have gained importance in recent years. The perception of practices and processes that have an ethical content in the general work climate creates/generates an 'ethical climate.' Ethical climate perception is defined as explaining the correct alternative according to the point of view of the organization when making decisions that may have consequences for other people. This research was conducted to determine the relationship between ethical climate perceptions and burnout levels of physicians working in Pamukkale University Medical Faculty Hospital. The research was conducted between June and August 2019 with the participation of 249 physicians. Data were collected using face-to-face questionnaire technique, Socio-Demographic Information Form, Ethical Climate Questionnaire and Maslach Burnout Scale. In the analysis of the data, descriptive statistics and independent samples t-test, Mann-Whitney U test and Kruskal- Wallis variance analysis, Spearman correlation were used, p<0.05 was considered statistically significant. It was determined that our participants had a moderate perception of ethical climate of their institutions, that the faculty members had a high perception of 'principled ethical climate' and 'benevolent ethical climate', and those who found the number of staff sufficient had a higher 'benevolent ethical climate'. In addition/also, when the relationships between ethical climate perception and burnout scores are examined; it was determined that emotional exhaustion and depersonalization scores had a statistically significant, positive and weak relationship with egoistic climate, benevolent climate and principled climate scores. Determining the relationship between perceived ethical climate and burnout will provide managers with a different perspective on preventing physicians from burnout and will increase the quality of the health service.
Keywords: Ethical climate; physician; burnout
REFERANSLAR:
- Schneider B. Organizational climates: An essay 1. Personnel Psychology. 1975;28(4): 447-9. [Crossref]
- Victor B, Cullen JB. The organizational bases of ethical work climates. Administrative Science Quarterly. 1988;33(1):101-125. [Crossref]
- Parboteeah KP, Cullen JB, Victor B, Sakano T. National culture and ethical climates: A comparison of US and Japanese accounting firms. MIR: Management International Review, 2005;45(4):459-81. [Link]
- Malloy DC, Agarwal J. Differential association and role-set configuration: The impact of significant others upon the perception of ethical climate in a sports organization. Journal of Sport Management. 2001;15(3):195-218. [Crossref]
- Wimbush JC, Shepard JM, Markham SE. An empirical examination of the multi-dimensionality of ethical climate in organizations. Journal of Business Ethics. 1997;16:67-77. [Crossref]
- Vardi Y. The effects of organizational and ethical climates on misconduct at work. Journal of Business Ethics. 2001;29:325-37. [Crossref]
- Cullen JB, Parboteeah KP, Victor B. The effects of ethical climates on organizational commitment: A two-study analysis. Journal of Business Ethics. 2003;46(2):127-41. [Crossref]
- World Health Organization. The role of the occupational health nurse in workplace Health Management. 2001. [Link]
- Büte M. Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 25(1):171-92. [Link]
- Okpara JO, Wynn P. The impact of ethical climate on job satisfaction, and commitment in Nigeria: Implications for management development. Journal of Management Development. 2008;27(9):935-50. [Crossref]
- Huang CC, You CS, Tsai MT. A multidimensional analysis of ethical climate, job satisfaction, organizational commitment, and organizational citizenship behaviors. Nurs Ethics. 2012;19(4):513-29. [Crossref] [PubMed]
- Schwepker Jr CH. Ethical climate's relationship to job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention in the salesforce. Journal of Business Research. 2001;54(1):39-52. [Crossref]
- Tuna M, Yeşiltaş M. Etik iklim, işe yaban cılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işlet melerinde bir araştırma [The effect of ethical climate, work alienation and organizational identification on turnover intention: A research on hotel establishments]. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 2014;25(1):105-117. [Crossref]
- Hwang JI, Park HA. Nurses' perception of ethical climate, medical error experience and intent-to-leave. Nurs Ethics. 2014;21(1):28-42. [Crossref] [PubMed]
- Hamric AB, Blackhall LJ. Nurse-physician perspectives on the care of dying patients in intensive care units: collaboration, moral distress, and ethical climate. Crit Care Med. 2007;35(2):422-9. [Crossref] [PubMed]
- Pauly B, Varcoe C, Storch J, Newton L. Registered nurses' perceptions of moral distress and ethical climate. Nurs Ethics. 2009;16(5):561-73. [Crossref] [PubMed]
- Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. Journal Of Organizational Behavior. 1981;2(2):99-113. [Crossref]
- Eser G. Etik iklim ve yöneticiye güvenin örgütsel bağlılığa etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007. Marmara Üniversitesi.
- Çam O. Tükenmişlik envanterinin geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Türk Psikologlar Derneği Yayınları. 1992:155-60. [Link]
- 18-IBM SPSS Statistics 25 software (Armonk, NY: IBM Corp).
- Şahin B, Dündar T. Sağlık sektöründe etik iklim ve yıldırma (mobbing) davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of relationship among ethical climate and mobbing behaviors in health care sector]. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2011;66(1):129-59. [Crossref]
- Saygili M, Özer Ö, Karakaya PÖ. Paternalistic leadership, ethical climate and performance in health staff. Hospital Topics. 2020;98(1):26-35. [Crossref]
- Lützén K, Blom T, Ewalds-Kvist B, Winch S. Moral stress, moral climate and moral sensitivity among psychiatric professionals. Nurs Ethics. 2010;17(2):213-24. [Crossref] [PubMed]
- Yan YH, Lan YL. Effect of organizational ethical climate on physician-patient relationships. Saudi Journal of Medical and Pharmaceutical Sciences. 2017;3(9):985-90. [Link]
- Koh HC, Boo EHY. The link between organizational ethics and job satisfaction: a study of managers in Singapore. Journal of Business Ethics. 2001;29(4):309-24. [Crossref]
- Örnek Büken N. Türkiye örneğinde akademik dünya ve akademik etik. Hacettepe Tıp Dergisi. 2006;37:164-70. [Link]
- Choe KL, Choong YO, Tan LP. The impact of ethical climate on organizational commitment: a study of Malaysian Higher Learning Institutions. Global Business and Management Research: An International Journal. 2017;9(1): 208-18. [Link]
- Özgönül ML, Bademli K, Kırca N, Alimoğlu MK. The relationship between burnout and ethical climate perceptions of nursing staff working in a University Hospital. Türkiye Biyoetik Dergisi. 2020;7(1):2-11. [Crossref]
- Mulki JP, Jaramillo JF, Locander WB. Effect of ethical climate on turnover ıntention: linking attitudinal- and stress theory. Journal of Business Ethics. 2008;78:559-74. [Crossref]
.: İşlem Listesi