.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Mavi Yaka Çalışanlarda İş Memnuniyetinin Tükenmişlik Düzeyi ve Okupasyonel Denge ile İlişkisinin İncelenmesi: Tanımlayıcı Araştırma
Investigation of the Relationship Between Job Satisfaction, Burnout Level and Occupational Balance in Blue-Collar Workers: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2025;10(2):411-6
doi: 10.5336/healthsci.2024-105832
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma mavi yaka çalışanlarda iş memnuniyeti, tükenmişlik düzeyi ve okupasyonel denge arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya yaş ortalaması 33,38+9,32 olan, Ankara ilinin Yenimahalle ilçesine bağlı İvedik Organize Sanayi Bölgesinde en az 1 yıldır çalışan 39 mavi yaka çalışan dâhil edildi. Minnesota İş Doyum Ölçeği (MİDÖ), Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) ve Aktivite-Rol Dengesi Anketi (ARDA) uygulandı. Verilerin analizinde Spearman Korelasyon testi kullanıldı. Bulgular: Katılımcıların MİDÖ puanları ortanca ve 25-75. çeyrekler arası aralık değerleri 67 (58, 76), MTÖ puan değerleri 54 (46, 70) ve ARDA puan değerleri 17 (13, 20) idi. Çalışmaya katılan mavi yaka çalışanların ARDA sonuçları ile MİDÖ iç memnuniyet (r=0,324, p<0,05), dış memnuniyet (r=0,394, p<0,05) alt boyutları ve toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulundu (r=0,371, p<0,05). Tükenmişlik düzeyi ile okupasyonel denge ve iş memnuniyeti arasında ilişki gözlemlenmedi. Mavi yaka çalışanların genel olarak orta düzeyde iş memnuniyeti ve okupasyonel dengeye sahip oldukları belirlendi. Sonuç: Sonuçlarımıza göre iş memnuniyetinin, mavi yaka çalışanların okupasyonel dengeleri ile ilişkili olduğu, ancak tükenmişlik düzeyinin bu 2 parametre ile ilişkili olmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla iş memnuniyetinin artırılmasının okupasyonel dengeyi olumlu yönde etkileyebileceği gibi, okupasyonel dengeye yönelik müdahalelerin de iş memnuniyetini artırabileceğini düşünmekteyiz.
Anahtar Kelimeler: İş tatmini; tükenmişlik; mesleki gruplar
Amaç: Bu çalışma mavi yaka çalışanlarda iş memnuniyeti, tükenmişlik düzeyi ve okupasyonel denge arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya yaş ortalaması 33,38+9,32 olan, Ankara ilinin Yenimahalle ilçesine bağlı İvedik Organize Sanayi Bölgesinde en az 1 yıldır çalışan 39 mavi yaka çalışan dâhil edildi. Minnesota İş Doyum Ölçeği (MİDÖ), Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) ve Aktivite-Rol Dengesi Anketi (ARDA) uygulandı. Verilerin analizinde Spearman Korelasyon testi kullanıldı. Bulgular: Katılımcıların MİDÖ puanları ortanca ve 25-75. çeyrekler arası aralık değerleri 67 (58, 76), MTÖ puan değerleri 54 (46, 70) ve ARDA puan değerleri 17 (13, 20) idi. Çalışmaya katılan mavi yaka çalışanların ARDA sonuçları ile MİDÖ iç memnuniyet (r=0,324, p<0,05), dış memnuniyet (r=0,394, p<0,05) alt boyutları ve toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulundu (r=0,371, p<0,05). Tükenmişlik düzeyi ile okupasyonel denge ve iş memnuniyeti arasında ilişki gözlemlenmedi. Mavi yaka çalışanların genel olarak orta düzeyde iş memnuniyeti ve okupasyonel dengeye sahip oldukları belirlendi. Sonuç: Sonuçlarımıza göre iş memnuniyetinin, mavi yaka çalışanların okupasyonel dengeleri ile ilişkili olduğu, ancak tükenmişlik düzeyinin bu 2 parametre ile ilişkili olmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla iş memnuniyetinin artırılmasının okupasyonel dengeyi olumlu yönde etkileyebileceği gibi, okupasyonel dengeye yönelik müdahalelerin de iş memnuniyetini artırabileceğini düşünmekteyiz.
Anahtar Kelimeler: İş tatmini; tükenmişlik; mesleki gruplar
ABSTRACT
Objective: This study aims to examine the relationship between job satisfaction, burnout level and occupational balance in blue-collar workers. Material and Methods: The study included 39 blue-collar workers with a mean age of 33.38±9.32, who had been employed for a minimum of 1 year in the İvedik Organized Industrial Zone in the Yenimahalle district of Ankara province. Minnesota Job Satisfaction Questionnaire (MSQ), Maslach Burnout Inventory (MBI) and Occupational Balance Questionnaire (OBQ) were applied. Spearman Correlation test was used in the analysis of data. Results: Participants' MSQ median and 25th-75th interquartile range scores were 67 (58, 76), MBI score values were 54 (46, 70), and OBQ score values were 17 (13, 20). A statistically significant relationship was found between the OBQ results and the MSQ internal satisfaction (r=0,324, p<0,05), external satisfaction (r=0,394, p<0,05) sub-dimensions and total score of the blue-collar workers participating in the study (r=0,371, p<0,05). No relationship was observed between burnout level and occupational balance and job satisfaction. It was determined that blue-collar workers had moderate levels of job satisfaction and occupational balance. Conclusion: According to our results, it was determined that job satisfaction was related to the occupational balance of blue-collar workers, but the burnout level was not related to these 2 parameters. Therefore, we think that increasing job satisfaction may positively affect occupational balance, and interventions aimed at occupational balance may also increase job satisfaction.
Keywords: Job satisfaction; burnout; occupational groups
Objective: This study aims to examine the relationship between job satisfaction, burnout level and occupational balance in blue-collar workers. Material and Methods: The study included 39 blue-collar workers with a mean age of 33.38±9.32, who had been employed for a minimum of 1 year in the İvedik Organized Industrial Zone in the Yenimahalle district of Ankara province. Minnesota Job Satisfaction Questionnaire (MSQ), Maslach Burnout Inventory (MBI) and Occupational Balance Questionnaire (OBQ) were applied. Spearman Correlation test was used in the analysis of data. Results: Participants' MSQ median and 25th-75th interquartile range scores were 67 (58, 76), MBI score values were 54 (46, 70), and OBQ score values were 17 (13, 20). A statistically significant relationship was found between the OBQ results and the MSQ internal satisfaction (r=0,324, p<0,05), external satisfaction (r=0,394, p<0,05) sub-dimensions and total score of the blue-collar workers participating in the study (r=0,371, p<0,05). No relationship was observed between burnout level and occupational balance and job satisfaction. It was determined that blue-collar workers had moderate levels of job satisfaction and occupational balance. Conclusion: According to our results, it was determined that job satisfaction was related to the occupational balance of blue-collar workers, but the burnout level was not related to these 2 parameters. Therefore, we think that increasing job satisfaction may positively affect occupational balance, and interventions aimed at occupational balance may also increase job satisfaction.
Keywords: Job satisfaction; burnout; occupational groups
REFERANSLAR:
- Yuen KF, Loh HS, Zhou Q, Wong YD. Determinants of job satisfaction and performance of seafarers. Transp Res A Policy Pract. 2018;110:1-12. [Crossref]
- Spector PE. Industrial and Organizational Psychology: Research And Practice. 5th ed. New Jersey: John Wiley & Sons; 2008.
- Loscocco KA, Roschelle AR. Influences on the quality of work and nonwork life: Two decades in review. J Vocat Behav. 1991;39(2):182-225. [Crossref]
- Gazi MAI, Islam MA, Shaturaev J, Dhar BK. Effects of job satisfaction on job performance of sugar industrial workers: empirical evidence from Bangladesh. Sustainability. 2022;14(21):14156. [Crossref]
- Omar MS, Rafie N, Selo SA. Job satisfaction influence job performance among polytechnic employees. IJMTSS. 2020;3(14):39-46. [Crossref]
- Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job burnout. Annu Rev Psychol. 2001;52:397-422. [Crossref] [PubMed]
- De Hert S. Burnout in healthcare workers: prevalence, ımpact and preventative strategies. Local Reg Anesth. 2020;13:171-83. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Perniciotti P, Serrano Júnior CV, Guarita RV, Morales RJ, Romano BW. Síndrome de Burnout nos profissionais de saúde: atualização sobre definições, fatores de risco e estratégias de prevenção. Revista da SBPH. 2020;23(1):35-52. [Crossref]
- Üler E. Tükenmişlik Ve Örgütsel Tükenmişlik Üzerine Literatür Taraması [Literature Review on Burnout and Organizational Burnout]. BNEJSS. 2020;6 (Special Issue):36-43. [Link]
- Maslach C, Leiter MP. The Truth About Burnout : How Organizations Cause Personal Stress and What to do about it. San Francisco: Jossey-Bass; 1997.
- Işıkhan V. Çalışanlarda Tükenmişlik Sendromu. Gülhan M, Yılmaz Ü, editörler. Akciğer Kanserinde Destek Tedavisi. Ankara: TÜSAD Eğitim Kitapları Serisi; 2016. p. 366-90. [Link]
- Matuska KM, Christiansen CH. A proposed model of lifestyle balance. J Occup Sci. 2008;15(1):9-19. [Crossref]
- Stevens EK, Aziz S, Wuensch KL, Walcott C. Caregivers of Children with Special Healthcare Needs: A Quantitative Examination of Work-Family Culture, Caregiver Burden, and Work-Life Balance. J Child Fam Stud. 2024;33:1365-77. [Crossref]
- Pitsenberger DJ. Juggling work and elder caregiving: work-life balance for aging American workers. AAOHN J. 2006;54(4):181-5; quiz 186-7. [Crossref] [PubMed]
- Weiss D, Dawis J, England G, Lofquist L. Minnesota satisfaction questionnaire. Minneapolis: University of Minnesota, Industrial Relations Center; 1967. [Crossref]
- Baycan AF. An analysis of the several aspects of job satisfaction between different occupational groups [Master thesis]. İstanbul: Boğaziçi University; 1985. [Link]
- Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. J Organ Behav. 1981;2(2):99-113. [Crossref]
- Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. In: R Bayraktar, I Dağ eds. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi; 22 Eylül 1992; Ankara, Türkiye. Ankara: Meteksan A.Ş; 1993. p. 144.
- Wagman P, Håkansson C. Introducing the Occupational Balance Questionnaire (OBQ). Scand J Occup Ther. 2014;21(3):227-31. [Crossref] [PubMed]
- Günal A, Pekçetin S, Demirtürk F, Şenol H, Håkansson C, Wagman P. Validity and reliability of the Turkish Occupational Balance Questionnaire (OBQ11-T). Scand J Occup Ther. 2020;27(7):493-9. [Crossref] [PubMed]
- Field A. Discovering statistics using SPSS. London: SAGE Publications; 2009.
- Hayran M, Hayran M. Sağlık Araştırmaları İçin Temel İstatistik. Ankara: Omega Araştırma; 2011.
- Nugroho SA, Paskarini I, Pratiwi XI. Work-life balance and job satisfaction of shipyard industry employees in Surabaya. Int J Publ Health Sci. 2023;12(1):146-54. [Crossref]
- Arakelian S. Balancing Work And Life: A Study of Public Sector Employees' Work-Life Balance And Its Impact On Job Satisfaction And Organizational Commitment [Master thesis]. Northridge: California State University; 2023. [Link]
- Borgh M, Eek F, Wagman P, Håkansson C. Organisational factors and occupational balance in working parents in Sweden. Scand J Public Health. 2018;46(3):409-16. [Crossref] [PubMed]
- Ateş K, Çayalan H. İtfaiye çalışanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi [Determination of job satisfaction and burnout levels of firefighters]. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2024;(35):115-30. [Crossref]
- Güner F, Çiçek H, Can A. Banka çalışanlarının mesleki stres ve tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu ve yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi [The relationship between the levels of occupational stress and burnout and the levels of job satisfaction and life satisfaction of employees]. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 2016;6(3):59-76. [Link]
- Peral Gómez P. Equilibrio Ocupacional en Estudiantes de Terapia Ocupacional [Doktora tezi]. Alicante; Universidad Miguel Hernández de Elche; 2017. [Link]
- Romero-Tébar A, Rodríguez-Hernández M, Segura-Fragoso A, Cantero-Garlito PA. Analysis of occupational balance and its relation to problematic internet use in university occupational therapy students. Healthcare (Basel). 2021;9(2):197. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hancer M, George RT. Job satisfaction of restaurant employees: An empirical investigation using the Minnesota Satisfaction Questionnaire. J Hosp Tour Res. 2003;27(1):85-100. [Crossref]
- Pérez-Santiago A, Márquez-Álvarez LJ, Llosa JA, Jiménez Arberas E. Impact of Burnout on daily activities from an occupational therapy perspective: a serial mediation model with the IDA scale. Behav Sci (Basel). 2022;12(11):426. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Gibson MK, Papa MJ. The mud, the blood, and the beer guys: Organizational osmosis in blue‐collar work groups. J Appl Commun Res. 2000;28(1):68-88. [Crossref]
- Anjum MA, Parvez A. Counterproductive behavior at work: A comparison of blue collar and white collar workers. Pak J Commer Soc Sci. 2013;7(3):417-34. [Link]
.: İşlem Listesi